Youtube

Youtube
Βρείτε το κανάλι μας στην ψηφιακή πλατφόρμα youtube.

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2020

Μακάριος Δρουσιώτης: Ιδεοληψίες και υποταγή στον νεοθωμανισμό




ΡΗΞΗ φ. 158/3.2020 Στα ΝΕΑ 22.2.2020 ο Μ.Δρουσιώτης δημοσιεύει το δεύτερο άρθρο σε ελλαδική εφημερίδα μετά από αυτό που δημοσίευσε την προηγούμενη Κυριακή στο ΒΗΜΑ.
Πρόκειται για μια συρραφή από ιδεοληψίες και ανακρίβειες που δεν δικαιολογούνται από όποιον έχει στοιχειώδη γνώση της ιστορίας και γεωπολιτικής πραγματικότητας. Σε αυτό που οδηγεί η αποδοχή των σκέψεων του είναι η υποταγή του κυπριακού ελληνισμού και του ελλαδικού κράτους στην Τουρκία.
Γράφει λοιπόν : "η πηγή των εθνικών προβλημάτων της Κύπρου είναι η άρνηση της να συμφιλιωθεί με την πραγματικότητα ότι ανήκει στη Δύση. Η συμπόρευση με τη Δύση είναι η μόνη που διασφαλίζει αρμονική συνύπαρξη με τους Τουρκοκύπριους και κατ' επέκταση, ομαλές σχέσεις με την Τουρκία".
Όμως δεν υπήρξε άλλη περίοδος που η Κύπρος να είναι τόσο ταυτισμένη με την Δύση όσο η σημερινή. Το γεγονός αυτό, όπως καθημερινά διαπιστώνεται, δεν εξομάλυνε διόλου τις σχέσεις με την Τουρκία, διότι η τελευταία θεωρεί ότι έχει στην Κύπρο σημαντικά απαράγραπτα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. ξεκίνησε σταδιακά ο αναπροσανατολισμός της στην εξωτερική της πολιτική. Η συνεργασία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο,θεμελιώθηκε στα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που προέκυψαν από τα κοιτάσματα των ΑΟΖ τους, αλλά και από τη ορθή κοινή διαπίστωση ότι οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες του νεοθωμανισμού στην Ανατολική Μεσόγειο είναι υπαρκτή απειλή για όλες τις χώρες της περιοχής . Στο ίδιο διάστημα στην συμμαχία προστέθηκαν οι ΗΠΑ που διέκοψαν το εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο, αλλά και η Γαλλία που εμπλέκεται άμεσα με στρατιωτικά μέσα. Προφανώς οι γαλλικές και οι αμερικάνικες εταιρείες έχουν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα που δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν αλλά και οι ΗΠΑ βλέπουν ως μια ευκαιρία η Ευρώπη να αποδεσμευθεί από το μονοπώλιο του ρώσικου φυσικού αερίου.
Συνεπώς ο Μ.Δ λανθασμένα δεν διαπιστώνει κάτι εξαιρετικά κραυγαλέο: ότι η Κύπρος ταυτίζεται με την Δύση και αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος διάστασης με την Τουρκία και όχι εξομάλυνσης των σχέσεων.
Όμως γράφει και άλλα που στην πραγματικότητα συνιστούν αποδοκιμασία την ενωτικού αντιαποικιακού αγώνα 1955-1959 στον οποίο αποδίδει ένα μεταγενέστερο γεγονός την απώλεια του 37% της Κύπρου, που όμως δεν συνδέεται με αυτόν αλλά με την Συμφωνία της Ζυρίχης και όσα στην συνέχεια ακολούθησαν. Μάλιστα στον αγώνα αυτό αποδίδει την παράπλευρη απώλεια, όπως γράφει, "τον αποδεκατισμό των Ελλήνων της Πόλης". Αλλά και εδώ η αιτία είναι η βεβαιότητα της τουρκικής πλευράς πως ότι και να έπραττε κατά του ελληνισμού δεν θα λάμβανε από το ελληνικό κράτος την κατάλληλη απάντηση.
Τελικά καταλήγει ότι η Κύπρος και ο ελληνισμός γενικότερα πρέπει να εγκαταλείψει την συμμαχία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.Πρόκειται για τον διακαή πόθο των Τούρκων ώστε να κάμψει την αντίσταση στα επεκτατικά του σχέδια. Γράφει :"Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν κάνει τριμερείς συνεργασίες με όλες τις χώρες της περιοχής, οι οποίες δεν βελτίωσαν ούτε στο ελάχιστο την καθημερινότητα.μας. Η μόνη τριμερής συνεργασία που θα είχε νόημα και θα άλλαζε τη ζωή μας προς το καλύτερο -τολμώ να υποστηρίξω δραματικά προς το καλύτερο - είναι μεταξύ Ελλάδος, Τουρκίας και Κύπρου , με λυμένο το Κυπριακό". Όμως τέτοιες διεθνείς συνεργασίες αποσκοπούν να αντλήσουν τα ενεχόμενα μέρη γεωπολιτική ισχύ, δευτερευόντως όταν ξεκινήσει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων θα υπάρξει μια όχι ευκαταφρόνητη ωφέλεια. Ούτε οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού είναι βέβαιο ότι θα βελτιώσει την σημερινή κατάσταση και δεν θα είναι η αφετηρία προβλημάτων. Μια δίκαιη και βιώσιμη λύση προυποθέτει την απομάκρυνση του τουρκικού στρατού, το κράτος να είναι βιώσιμο, δίχως εγγυήσεις τρίτων δυνάμεων
Ο Μ.Δ.( που για ένα διάστημα υπήρξε σύμβουλος του προέδρου Ν.Αναστασιάδη) ολοφύρεται γιατί "αναλισκόμαστε σε αντιτουρκικές συμμαχίες με το Ισραήλ". Όμως γιατί ένα κράτος όπως η Κύπρος που ένα μέρος της επικρατείας της εξακολουθεί να κατέχεται από τον εισβολέα και κάθε προσπάθεια για ειρηνική επίλυση έχει αποτύχει δεν θα πρέπει να αναζητά αξιόπιστους συμμάχους ώστε να μην είναι μόνη της απέναντι του; Γιατί είναι προτιμότερη η συμμαχία με τον Τούρκο εισβολέα;
Ο Μ.Δ. με μια σειρά ανακρίβειες και ιδεοληψίες μας επαναλαμβάνει τις τουρκικές επιδιώξεις.Δεν μπορώ να κατανοήσω τους λόγους που βρίσκει φιλόξενο βήμα σε μεγάλες ελληνικές εφημερίδες, αφού και αυτά που επιθυμεί να υποστηρίξει, τα υποστηρίζει μάλιστα με λανθασμένο τρόπο. 
Οι συμμαχίες για τον ελληνισμό είναι αναγκαίες αλλά προϋποθέτουν το δικό του μέχρι εσχάτων φρόνημα αντίστασης. Συνεπώς να ενισχύσει την στρατιωτική του ικανότητα με μέτρα όπως η Κύπρος να αποκτήσει την δική της πολεμική αεροπορία, στην Ελλάδα η στράτευση να γίνεται στα 18, να επεκταθεί η διάρκεια, να εκπαιδεύονται και οι γυναίκες στα όπλα και άλλα.

Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2020

Σοφία Κανταράκη, Η προφητεία του αίματος- ιστορικό μυθιστόρημα, Εναλλακτικές Εκδόσεις




Το βιβλίο της Σ.Κανταράκη συνεχίζει την παράδοση του ιστορικού μυθιστορήματος που διαμόρφωσαν συγγραφείς όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης  με τους «Έμπορους των Εθνών», ο Άγγελος Τερζάκης με την «Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ» και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος με το «Γεννήθηκα το 1402».
Η περίοδος που αναφέρεται είναι το Βυζάντιο κατά την εποχή που αυτοκράτορας ήταν ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός και είχε ξεκινήσει να δέχεται τις ανεξέλεγκτες κατ’ αρχάς και στην συνέχεια πιο οργανωμένες επιθέσεις από την Δύση.
Η συγγραφέας με αριστοτεχνικό τρόπο μας περιγράφει την ατμόσφαιρα της εποχής, τα ήθη και τις συνήθειες, τον καθημερινό τρόπο ζωής  που επικρατούσαν στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (όπως και είναι η ακριβής ονομασία του Βυζαντίου) σε σχέση με ότι επικρατούσε στον τότε δυτικό κόσμο. Είναι προφανής η εξοικείωση της με την εποχή που αναφέρεται και αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η μεταπτυχιακή της διατριβή έχει ως θέμα την «Εικόνα του Δυτικού μέσα από την Αλεξιάδα της Άννας Κομνηνής».
Το πρόσωπο κλειδί που διηγείται τα γεγονότα που εξιστορούνται είναι η υπηρέτρια της Άννας Κομνηνής. Όπως αποκαλύπτεται  κατά την εξέλιξη της διήγησης η ονομασία του μυθιστορήματος αφορά αρκτικόλεξο, γράφει: «ο μοναχός της είχε, επίσης, εξομολογηθεί ότι η προφητεία του αίματος μπορεί να λειτουργεί ως αρκτικόλεξο, δηλαδή τα γράμματα «Α-Ι-Μ-Α» να αφορούν τα αρχικά των αυτοκρατόρων που θα κυβερνούσαν την Αυτοκρατορία. Τα επικρατέστερα ονόματα ήταν Αλέξιος, Ιωάννης, Μανουήλ και Ανδρόνικος» (σελ.112).  
Η περιγραφική ικανότητα της Σοφίας Κανταράκη παρασέρνει τον αναγνώστη να ζήσει άμεσα τα γεγονότα που εξιστορούνται. Να παρακολουθήσει  τις προσπάθειες που έκανε ο κόσμος  του Βυζαντίου να αντιμετωπίσει τις πολυποίκιλες απειλές. Την αναμφισβήτητη ωριμότητα που διέθετε ο πολιτισμός και τον διέκρινε από κάθε άλλο, προκαλώντας όμως σε πολλές περιπτώσεις  όχι τόσο τον θαυμασμό αλλά τον φθόνο.
Στο σημείο που αναφέρονται τα πνευματικά ενδιαφέροντα της Άννας  Κομνηνής  μας δίνεται όλο το εύρος των πνευματικών δραστηριοτήτων του βυζαντινού κόσμου, που περιλάμβανε το διόλου ευκαταφρόνητο έργο της διάσωσης των αρχαιοελληνικών και ελληνιστικών κειμένων  αλλά και του γόνιμου προβληματισμού πάνω σε αυτά. Γράφει λοιπόν: «Άλλωστε, η περισυλλογή και η μελέτη χειρογράφων στα μοναστήρια της Πόλης λειτουργούσε για την Άννα συμπληρωματικά στη μόρφωση της και φαινόταν ειλικρινά να την συνεπαίρνει η διαδικασία. Είχε διαβάσει για τον Λέοντα τον Μαθηματικό, τον Σοφό, όπως είθισται να τον αποκαλούν, ο οποίος είχε ταξιδέψει  σε διάφορα μέρη της Αυτοκρατορίας μελετώντας στις βιβλιοθήκες και στα αρχεία μοναστηριών σπάνια χειρόγραφα μαθηματικών αλλά και αστρονομίας, τα οποία δεν είχαν μελετηθεί από κανένα και περίμεναν τον σωτήρα τους, για να τα φέρει επιτέλους στο φως. Αν και ο Λέων είχε διασώσει μέσα στο ημίφως των μοναστηριακών εργαστηρίων, στα περίφημα καλλιγραφεία, τα ειδικά εργαστήρια αντιγραφής, χειρόγραφα μεγάλων Ελλήνων επιστημόνων όπως  του Απολλωνίου, του Περγαίου, του Θεωνά του Αλεξανδρέως, δυστυχώς στην Πόλη δεν συζητούν πια για το μεγάλο συγγραφικό του έργο, εκτός από κάποια σχόλια του μεγάλου Ευκλείδη. Η Άννα γνώριζε, επίσης, και για το χειρόγραφο που είχε χαρίσει ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς στον Μοναχό  Αθανάσιο τον Αθωνίτη, τη Βοτανική του Διοσκουρίδη. Αυτό βρισκόταν στη βρισκόταν στη βιβλιοθήκη της Λαύρας του κυρού Αθανασίου στο Άγιο Όρος, με πληθώρα πληροφοριών ιατρικής και φαρμακολογίας, με πολυάριθμες μικρογραφίες, ολοσέλιδες εικονογραφήσεις φυτών με αλφαβητική σειρά, καθώς και εικόνες φιδιών, εντόμων, ζώων και πτηνών. Χάρη στη φιλοπονία, τον ζήλο και την φροντίδα που έδειξαν τέτοιοι θιασώτες των γραμμάτων, πολλά χειρόγραφα των αγαπημένων της αρχαίων φιλοσόφων, αφού αντιγράφτηκαν, συνοδεύτηκαν από φιλοσοφικά, ερμηνευτικά και φιλολογικά σχόλια, βρήκαν επιτέλους τη θέση που τους αξίζει στις βασιλικές βιβλιοθήκες. Το πνεύμα του Ομήρου, του Δημοσθένους, του Αριστοτέλους, του Πλάτωνος, και πολλών άλλων φώτιζε την Πόλη»(σελ.62).
Στο  ίδιο πνεύμα η συγγραφέας επανέρχεται στην πνευματική καλλιέργεια της Άννας.  Αναφέρει ότι κατά το παράδειγμα του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου «χανόταν, όπως και εκείνος, κυριολεκτικά στα έργα του Σκυλίτζη και του Ατταλειάτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Ευκλείδη», ενώ «χαιρόταν το γέλιο του Δημόκριτου και θαύμαζε το δάκρυ του Ηράκλειτου»(σελ.66). Σε ένα άλλο σημείο γράφει « η μελέτη κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας αλλά και των επών του Ομήρου δεν έλειπε εδώ και χρόνια από το σπουδαστήριο στο  Παλάτι, ως καθημερινή και απαραίτητη ενασχόληση για την τροφή της ψυχής αλλά και τη σωστή συγκρότηση της προσωπικότητας»(σελ.187).
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λεπτομέρειες από την καθημερινότητα των λαών της Δύσης από την μια μεριά και του Βυζαντίου από την άλλη.  Οι πρώτοι πρόκειται για φυλές που μόλις έβγαιναν από το πρωτογενές στάδιο της φυλετικής ζωής και η γνωριμία με τον χριστιανισμό μπορεί σταδιακά να τον μεταλλάσσει  όμως κάποιες συνήθειες όπως η τακτική καθαριότητα ή ακολουθία κάποιων κανόνων στην διατροφή δεν παύουν να τον ξενίζουν  και να τους δύσκολο να τους αποδεχθούν.
Η μοναστική ζωή από την άλλη πλευρά παρουσιάζει μια υποδειγματική ωριμότητα. Η χειρωνακτική εργασία υπηρετεί το πνευματικό έργο. Η  άσκηση και η διακονία  προετοιμάζουν καθημερινά την «καλή αλλοίωση» δηλαδή την ένωση, κατά χάριν,  της ανθρώπινης  ύπαρξης με τις ενέργειες του Θεού. Όλα τα γεγονότα της καθημερινής ζωής αποκτούν νόημα στο βαθμό που είναι πρόγευση της αιωνιότητας.
Η συγγραφέας μας περιγράφει τις προσπάθειες των δυτικών λαών να εισέλθουν στην αυτοκρατορία. Σε αρκετές περιπτώσεις θα χρησιμοποιηθούν από τον αυτοκράτορα σαν στρατιώτες, σε άλλες όμως διάφοροι τυχοδιώκτες όπως ο Πέτρος ο Ερημίτης θα προετοιμάσουν την μεγάλη καταστροφή του 1204, από την οποία το Βυζάντιο ποτέ δεν θα μπορέσει να συνέλθει.  Τα πλούτη  του Βυζαντίου, η πρωτοποριακή οργάνωση της Κωνσταντινούπολης , η εντυπωσιακή αμυντική του διάταξη, η εξαιρετικά πλεονεκτική του θέση μετέτρεψαν τον αρχικό θαυμασμό σε φθόνο. Όπως γράφει « η πόλη με τα εντυπωσιακά και τρομακτικά χαρακτηριστικά της μόνο μαγεία σκορπούσε αλλά και φθόνο σε όσους δεν την αισθανόταν. Οι Δυτικοί δεν μπορούσαν να αντιληφθούν την ιερότητα και την ουσία της ταυτότητας της.  Η όψη των οικοδομημάτων της και η θέα τους καθήλωνε και προκαλούσε τη δυτική φιλοχρηματία και απληστία τους»(σελ.138).
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τον θάνατο του Αλέξιου, την άνοδο  στον θρόνο του υιού του Ιωάννη και την απομάκρυνση της Άννας σε μοναστήρι μετά την αποτυχία να αναλάβει η ίδια τον θρόνο.  Η συγγραφέας κατόρθωσε με τρόπο γλαφυρό να αποδώσει την ατμόσφαιρα μιας σημαντικής εποχής του κόσμου του Βυζαντίου,  την αδιάκοπη προσπάθεια του να αντιμετωπίσει τις συνεχείς απειλές, το πνευματικό μέγεθος που τον διέκρινε  όπου η ορθόδοξη πίστη συνδυάστηκε με την διάσωση και την μελέτη της κλασσικής σκέψης. Οι ανθρώπινοι χαρακτήρες  φαίνονται να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο αλλά τελικά να κάμπτονται από την δυναμική των γεγονότων, δηλαδή τελικά της ίδιας της ιστορίας που τους ξεπερνά.

Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2020

Κριστόφ Γκιλλουί: No society- το τέλος της μεσαίας τάξης της Δύσης, μετάφραση -εισαγωγή Χριστίνα Σταματοπούλου, Εναλλακτικές Εκδόσεις -Γαλλικό Ινστιτούτο και Γαλλική πρεσβεία, Δεκέμβριος 2019.




Πριν μερικές στην πλατεία της Ομόνοιας, στο κέντρο της Αθήνας, ξέσπασε μια εθνοτική σύγκρουση. Δεκάδες Πακιστανοί στράφηκαν ένοπλοι εναντίον Αφγανών με αποτέλεσμα δύο νεκρούς, ενώ οι δράστες ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί. Πρόκειται δηλαδή για σύγκρουση μεταξύ μεταναστών για τον έλεγχο παράνομων δραστηριοτήτων, και όχι μεταξύ ντόπιων και αλλοδαπών. Τέτοια και παρόμοια φαινόμενα που δείχνουν την αποτυχία ενσωμάτωσης των μεταναστών και την αρνητική επίδραση στην ζωή της παλαιάς μεσαίας τάξης ερμηνεύει ο Κ. Γκιλλουί.
Η παγκοσμιοποίηση ωφέλησε ορισμένες επιχειρήσεις και την Κίνα όμως έπληξε καίρια την μεσαία τάξη της Δύσης. Η τελευταία αντιμετωπίζεται από ηγέτες όπως η Χ.Κλίντον με περιφρονητικό τρόπο. Η κοινωνική διαμαρτυρία εκπροσωπείται από το Εθνικό Μέτωπο που "θα ριζώσει σταδιακά, από τις "εξ ανάγκης περιαστικές" περιοχές, εργατικά φρούρια της αποβιομηχάνισης, μέχρι τις αγροτικές περιοχές και τις μικρές πόλεις. Κατηγορίες αποκλίνουσες μέχρι χθες, εργάτες, αγρότες, υπάλληλοι, αυτοαπασχολούμενοι, σταδιακά συγκλίνουν στην ίδια αμφισβήτηση, ενωμένες από το ίδιο αίσθημα πολιτισμικής και γεωγραφικής υποβάθμισης"(σελ.45). Η επαρχία της Λωρραίνης είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα της αποβιομηχάνισης. 
Τα αρνητικά χαρακτηριστικά συμπληρώνεται με την διάρρηξη των σχέσεων μεταξύ ανώτερων και κατώτερων στρωμάτων . Η ελίτ επιλέγουν τον δρόμο της απόσχισης από την υπόλοιπη κοινωνία(σελ.115). Συγχρόνως η "απάτη της ανοιχτής κοινωνίας ή της ανοιχτής πόλης προσφέρει στον κόσμο των επάνω μια ηθική υπεροχή που του επιτρέπει να αποκρύβει την πραγματικότητα της γεωγραφικής και πολιτισμικής αναδίπλωσής του. Η "open society" αποτελεί σίγουρα το μεγαλύτερο fake news των τελευταίων δεκαετιών. Στην πραγματικότητα, η ανοιχτή και παγκοσμιοποιημένη κοινωνία είναι ακριβώς η κοινωνία της αναδίπλωσης του κόσμου των ελίτ στα οχυρά του, στις δουλειές του, στα πλούτη του"(σελ.117,118). Να συμπληρώσουμε ότι ο όρος "ανοιχτή κοινωνία" ελάχιστη σχέση έχει με το νόημα που της απέδιδε ο Κ.Πόππερ.
Παρόμοια η "άρνηση να ληφθούν υπόψη οι συνέπειες του πολυπολιτισμικού μοντέλου και ο αντίκτυπος των μεταναστευτικών ροών είναι ενδεικτικός ενός κόσμου των ελίτ που αδιαφορεί πλήρως για την τύχη των λαϊκών τάξεων"(σελ.159). Διότι "η ένταξη των νεοεισερχόμενων θα πραγματοποιηθεί ή θα αποτύχει στο περιβάλλον των λαϊκών τάξεων και όχι στους κύκλους των ελίτ"(σελ.160). Ενδεικτικές είναι οι δυσμενείς συνέπειες στο σουηδικό κοινωνικό μοντέλο από την άφιξη νέων πληθυσμών κυρίως μετά το 2016(σελ.164).
Τελικά "σε αυτό το πλαίσιο κατάρρευσης των προτύπων ενσωμάτωσης, ο πολυπολιτισμός μεταβάλλεται σε μια βόμβα διασποράς που εκρήγνυται και διαχέεται στα τυφλά, σε όλες τις κοινωνικές, εθνοτικές, θρησκευτικές, ή πολιτισμικές ομάδες"(σελ.179).
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση , ο συγγραφέας, βλέπει να υψώνεται μια "soft power" των λαϊκών τάξεων που ασκούν μια απρόβλεπτη πίεση στις ελίτ. Είναι απαραίτητο για να ξεπεραστούν τα προβλήματα ένα τμήμα τουλάχιστον των ανώτερων τάξεων να "επανενταχθεί στο εθνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ασκείται η αλληλεγγύη"(σελ.189). Τα επιχειρήματα του θα θεμελιωθούν σε σκέψεις του παλαίμαχου σοσιαλιστή Ζ.Π.Σεβενεμάν. Αλλά και σε ομιλία του ηγέτη του Γ.Κ.Κ. Ζώρζ Μαρσαί που υποστήριζε ότι "ήταν απαράδεκτο να αφήνουμε να εισέρχονται νέοι μετανάστες εργαζόμενοι στη Γαλλία όταν η χώρα μας έχει σχεδόν 2 εκατομμύρια ανέργους Γάλλους και μετανάστες"(σελ.213). Τίς ίδιες αντιρρήσεις εκφράζει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ στην άφιξη νέων πληθυσμών από την Αφρική (σελ.225).
Το έργο του Κ.Γκιλλουί μας βοηθά να ερμηνεύσουμε την αιφνίδια εμφάνιση των "κίτρινων γιλέκων" ή την διάλυση των παραδοσιακών κομμάτων. Η πορεία αντιστροφής της παγκοσμιοποίησης έχει ξεκινήσει και είναι δύσκολο να σταματήσει.

Ο "προλεταριακός διεθνισμός" της κ.Γιάννας Αγγελοπούλου




Λέει η κ.Αγγελοπούλου σε συνέντευξη της στο σημερινό "Βήμα":
" μια φωτισμένη ανάγνωση της Επανάστασης δεν αναζωπυρώνει κάποιο μίσος μεταξύ των δύο λαών, αλλά εμπεδώνει αρχές, όπως η ελευθερία, η αξιοπρέπεια, η ανεξαρτησία, το δίκαιο".
Ότι πλέον ένα μέρος της ελίτ που έχει αποφασίσει να ενδώσει στις πιέσεις του νεο-οθωμανισμού χρησιμοποιεί τις ίδιες ακριβώς ιδεοληψίες που χρησιμοποιούν οι εθνοαποδομιστές που προέρχονται από την αριστερά αφού συχνά μπορεί να έχουν διαφορετικές αφετηρίες αλλά μοιράζονται τις ίδιες επιδιώξεις είναι πλέον ένα πραγματικό γεγονός, ακόμη και αν αυτό προκαλεί κωμικούς συνειρμούς. Τι θέλει να μας πει η κ.Αγγελοπούλου ότι στην οθωμανική αυτοκρατορία υπήρχαν προλετάριοι που αντιστρατεύονταν την ιμπεριαλιστική στρατηγική του σουλτάνου, μήπως υπήρχε και οθωμανική αστική τάξη, ή μήπως οι Οθωμανοί προλετάριοι στρέψανε τα όπλα στους αξιωματικούς τους και ενώθηκαν στην μάχη με τους Έλληνες προλετάριους; Ποιά είναι όμως τα γεγονότα που μπορεί να αναζωπυρώσουν το μίσος μεταξύ των δύο λαών; Μήπως η μάχη στα Δερβενάκια που αποδεκατίστηκε μέχρι ενός ο τουρκικός στρατός, μήπως η μάχη στο Βαλτέτσι, μήπως στη Τριπολιτσά; Μήπως δεν πρέπει να γράφουμε για το Μεσολόγγι , ότι οι Έλληνες έτρωγαν σκυλιά και άλογα για να ζήσουν, ότι τελικά αποδεκατίστηκαν κατά την έξοδο; Μήπως θα πρέπει να αποσιωπήσουμε και τα κείμενα του Α.Κοραή που περιγράφουν την τουρκοκρατία με τα πιο μελανά χρώματα. Όλα αυτά κυρία Αγγελοπούλου πρέπει να τα αποσιωπήσουμε όπως έκανε η κ. Ρεπούση για τα δεινά των Ελλήνων κατά την μικρασιατική καταστροφή ώστε να μην "αναζωπυρώσουμε το μίσος μεταξύ των λαών";Ας είμαστε λοιπόν προετοιμασμένοι η χώρα δεν ετοιμάζεται για αντίσταση στον νεο-οθωμανισμό αλλά για παράδοση. Από την κ. Αγγελοπούλου δεν πρόκειται να ακούσουμε αλήθειες, αλλά μισόλογα και ιδεοληψίες υποτέλειας στον Ερντογάν. Θα την συμβουλεύαμε να τα εγκαταλείψει, να παραιτηθεί και αν θέλει να αφήσει κάτι θετικό για την υστεροφημία της να χρηματοδοτήσει την αγορά μιας φρεγάτας όπως είχε κάνει κάποτε ο Αβέρωφ με το ιστορικό θωρηκτό που φέρει το όνομά του.

Επίπλαστος εξευρωπαϊσμός



Η ανησυχία ότι η ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν η αρχή για μια βαθιά και συνεχή στον χρόνο αλλοίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μας αποδείχθηκε ανυπόστατη για μια σειρά από λόγους από τους οποίους ο σημαντικότερος είναι ο εξής: οι περισσότεροι από όσους στην χώρα μας πρέσβευαν τον εξευρωπαϊσμό της ελληνικής κοινωνίας, αποδείχθηκε ότι πίσω από παρόμοιες διακηρύξεις τους, υπήρχε μεταμφιεσμένη όλη η νεοελληνική κακοδαιμονία που κληρονομήσαμε από την τουρκοκρατία, δηλαδή πατρωνία, ρουσφέτι,μίζα, ανοχή και υπόθαλψη της διαφθοράς, πελατειακό κράτος, αναξιοκρατία, οικογενειοκρατία, αδιαφάνεια .
Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Από κοινού οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες εκσυγχρονιστές σε ένα δείγμα αρχοντοχωριατισμού έφτιαξαν τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004, οι οποίοι ήταν ένας από τους λόγους της χρεοκοπίας μας αλλά και της εξάπλωσης στην ελληνική κοινωνία μιας νοοτροπίας αρπαχτής και ελάχιστης προσπάθειας.
Για όποιον έχει κάποια μικρή σχέση με τις δημόσιες υπηρεσίες γνωρίζει ότι σε αυτές κυριαρχούσε η αναξιοκρατία, η αναποτελεσματικότητα και η ανοχή στην διαφθορά. Τι εμπειρίες έχουμε από τις εφορίες, τις πολεοδομίες, τα νοσοκομεία, τους δήμους, την δικαιοσύνη; Ο ΑΣΕΠ που δημιούργησε ο Σάκης Πεπονής κατά κανόνα παρακάμπτεται και οι αδιαφανείς ρουσφετολογικοί διορισμοί είναι η συνήθης πρακτική.Το κόμμα ήταν ο μεγάλος πάτρωνας , αυτός που απέτρεπε την αξιοκρατία. Στα πανεπιστήμια τα ίδια συμπτώματα οικογενειοκρατία και κομματοκρατία. Το αστείο είναι ότι όλα αυτά συνέβαιναν από κόμματα που θεωρούσαν ότι ήσαν γνήσια ευρωπαϊκά και βασικός τους αντίπαλος ήταν ο ελληνοκεντρισμός ο οποίος όμως ποτέ δεν είχε πολιτική έκφραση. Η διανόηση που προβαλλόταν από τα μέσα ενημέρωσης αφενός εξιδανίκευε αυτή την κατάσταση, αφετέρου ευλογούσε τον παρασιτικό καταναλωτισμό.
Στην πραγματικότητα οι πολιτικές ελίτ ερμήνευσαν την Ευρώπη ως έναν τρόπο να διαιωνίσουν την παρωχημένη οθωμανική νοοτροπία τους. Δεν ήθελαν τον εκσυγχρονισμό, ούτε τον εκσυγχρονισμό της παράδοσης αλλά τα χρήματα της Ευρώπης - από επιδοτήσεις και δανεικά- για το δικό τους όφελος βέβαια αλλά και τον εκμαυλισμό του ελληνικού λαού. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μοιραία το δημόσιο χρέος αυξανόταν, όπως και το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών αφού η χώρα δεν δημιουργούσε προϊόντα που θα το κρατούσαν σε ισορροπία. Στην κορύφωση της κρίσης η δαπάνη για την υγεία μιας χώρας με τον πληθυσμό της Ελλάδας είχε φτάσει στα επίπεδα της Ισπανίας.Φυσικά η αριστερά σπάνια ασχολήθηκε με αυτά τα συμπτώματα, για αυτό όταν ήρθε στην εξουσία τα διαιώνισε και τα μεγιστοποίησε αντί να τα θεραπεύσει. Είναι εντυπωσιακό ότι ένας πολιτικός όπως ο Κ.Μητσοτάκης που επαιρόταν για τον φιλελευθερισμό του στην τελευταία του συνέντευξη στον Α.Παπαχελά δηλώνει υπερήφανος για τα ρουσφέτια που έκανε. Όμως άλλοι πολιτικοί που έδειξαν νοοτροπία που ξέφευγε από την παρακμή , όπως ο Α.Παπαδόπουλος απορρίφθηκαν από το πολιτικό σύστημα.
Με την ψήφο του ελληνικού λαού διαιωνίζεται ένα πολιτικό σύστημα που έχει τα χαρακτηριστικά της τουρκοκρατίας(μίζα, ρουσφέτι, πατρωνία). Διότι δεν θέλουμε να αναλάβουμε την ευθύνη της ύπαρξης μας, δηλαδή τις προϋποθέσεις της ελευθερίας μας.

Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020

Πολυδάπανος εθνοαποδομισμός: η Στέγη ιδρύματος Ωνάση


Γράφει η Στέγη σε ανακοίνωσή της:
“ΠΕΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ
Η μετανάστευση είναι τόσο παλιά όσο και ο άνθρωπος. Μέσα από διαλέξεις, συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, αλλά και ένα web radio που θα εκπέμπει ζωντανά κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, το #Movement εξετάζει την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, ιδεών και πολιτισμών, καλώντας μας να φανταστούμε το μέλλον μας σε έναν ανοιχτό κόσμο.”
Τι πνευματικό έργο δημιουργεί η Στέγη; Ίσως να ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στην φράση του Κ. Καστοριάδη «η άνοδος της ασημαντότητας». Σπάταλες παραστάσεις, ακριβές εκδηλώσεις αλλά κάποτε ο Κάρολος Κούν στο υπόγειο του, με τα πενιχρά μέσα που διέθετε, έκανε πολύ καλύτερη δουλειά. Στην πραγματικότητα αναπαράγονται στο έπακρο όλες οι ιδεοληψίες του μεταμοντερνισμού, του σχετικισμού, της παγκοσμιοποίησης. Υποτίθεται στο πλαίσιο αυτό όλα είναι ή όλα θα πρέπει να είναι ρευστά, να μην υπάρχουν διακριτές και σταθερές ταυτότητες, το ίδιο το υποκείμενο να έχει εκλείψει. Σε πολιτικό επίπεδο να μην υφίσταται συλλογικές ταυτότητες όπως είναι οι τάξεις και οι λαοί, όλοι διαλυμένοι, καταναλωτές αποκλειστικά στην καλύτερη περίπτωση, να ελέγχονται και να χειραγωγούνται. Είναι ενδεικτικός ο στολισμός των Χριστουγέννων από την Στέγη όπου απουσίαζε τελείως κάθε θρησκευτικό σύμβολο. Βεβαίως όλες αυτές οι ακριβοπληρωμένες ιδεοληψίες αγνοούν την πραγματικότητα όπου εξακολουθούν να υπάρχουν έθνη, θρησκείες, τάξεις. Οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν πάντα μια εθνική βάση και δίχως αεροπλανοφόρα και πολεμική ισχύ οι επιχειρήσεις δεν ολοκληρώνονται.
Κατά τα άλλα οι θέσεις της Στέγης για το μεταναστευτικό είναι μια συρραφή από ανακρίβειες. Για παράδειγμα οι Οθωμανοί ήρθαν στην Μικρά Ασία σκοτώνοντας και λεηλατώντας όπως γράφει ο Σπύρος Βρυώνης. Ο Αριστοτέλης Ωνάση και ο υπόλοιπος μικρασιάτικος ελληνισμός έφυγε κυνηγημένος από τα πάτρια εδάφη του. Οι Έλληνες πήγαιναν στην Γερμανία μετά από πρόσκληση και έξοδα των επιχειρήσεων που θα εργάζονταν. Στις πρώην ανατολικές χώρες υπήρχε αυστηρός έλεγχος και για την είσοδο και την έξοδο (έλεγχος υπήρχε και για τις μετακινήσεις εντός της ίδιας χώρας). Το ίδιο συμβαίνει στις περισσότερες χώρες και βέβαια δεν υπάρχει μια «παγκόσμια υπηκοότητα» σαν αυτή που ήθελε ο Α. Νέγκρι, ώστε ο καθένας να πηγαίνει σε όποια χώρα επιθυμεί. Βέβαια αν ήταν λιγότερο υποκριτές οι θιασώτες της παγκοσμιοποίησης θα έπρεπε να μην αφήνουν τους δουλέμπορους να θησαυρίζουν αλλά να επιτρέπουν σε καθένα να χρησιμοποιεί κάθε μέσο μεταφοράς. Όμως με την μετανάστευση δεν έρχονται μόνο απλοί άνθρωποι που συνήθως δεν μπορούν να ενσωματωθούν για πολλούς λόγους, έρχονται κυκλώματα εγκληματιών, έρχεται το ριζοσπαστικό ισλάμ που επιδιώκει να κυριαρχήσει με την σαρία, με τον μισογυνισμό του και τον αντισημιτισμό του. Η μετανάστευση κάνει δυστυχείς και ξεριζωμένους όσους πληθυσμούς μετακινούνται αλλά και τις χώρες προέλευσης και προορισμού. Όλα λοιπόν όσα ισχυρίζεται η Στέγη δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια ούτε με τον Κ.Πόππερ που έμμεσα επικαλείται.
Στρέφεται λοιπόν το κεφάλαιο κατά των πατρίδων; Θα έλεγα όχι, εκτός εξαιρέσεων. Το Αιγαίο απελευθερώθηκε χάρις το θωρηκτό που χάρισε ο Αβέρωφ. Το ίδιο την ευεργέτησαν όσοι πλούτισαν εκτός της μικρής μας πατρίδας όπως ο Σίνας, ο Βαρβάκης, ο Ζάππας, ο Μπενάκης, ο Νιάρχος, ο Εμφιετζόγλου και ο Λασκαρίδης αλλά και ο ίδιος ο Ωνάσης σε αντίθεση με αυτούς που σήμερα διαχειρίζονται το ίδρυμα του.
Ο Οδυσσέας Ελύτης στο “Άξιον Εστί” έχει προσδιορίσει αμφίπλευρα τον εθνομηδενισμό.
Συγκεκριμένα ο Ψαλμός Θ΄ και ο Ψαλμός Ι΄ αναφέρονται στους εσωτερικούς κινδύνους, αφού διμέτωπα επικρίνει αφενός τον κοσμοπολίτη μεγαλοαστό και αφετέρου τους μηδενιστές του έθνους. Γράφει ο Ελύτης «Αυτός είναι- ο πάντοτε αφανής δικός μας Ιούδας!- Θύρες επτά τον καλύπτουνε- και στρατιές επτά παχύνονται στη διακονία του» . Και εξηγεί «ο ένας είναι ο τύπος του κοσμοπολίτη μεγαλοαστού που εξαγοράζει τα πάντα και κινείται με άνεση παντού, που μιλά πολλές γλώσσες και έχει πολλές γυναίκες αλλά γι’ αυτό καμιά, με τη βαθύτερη έννοια της βιωμένης κατάστασης». Στο Ψαλμό Ι γράφει «ΚΑΤΑΠΡΟΣΩΠΟ ΜΟΥ εχλεύασαν οι νέοι Αλεξανδρείς: -ιδέστε, είπαν, ο αφελής περιηγητής του αιώνος!- Ο αναίσθητος- που όταν όλοι εμείς θρηνούμε αυτός αγαλλιά- και όταν όλοι πάλι αγαλλιούμε- αυτός αναίτια σκυθρωπιάζει» . Εξηγεί δε ο Ελύτης «το ίδιο με τους αντίποδες των κεφαλαιοκρατών- τους εκφυλισμένους «δήθεν μοντέρνους» νέους, που δεν πιστεύουν σε τίποτε και κηρύττουν ψευδοεπαναστάσεις. Εδώ η πλάστιγγα (όσον αφορά εκείνον που μιλεί) γέρνει λιγότερο από το μέρος του Έλληνα και περισσότερο από το μέρος του ποιητή που απολογείται για όσα κατά καιρούς του έχουν καταμαρτυρήσει»
Εμείς θα απαντήσουμε στην Στέγη, ότι επειδή ο άνθρωπος παλαιόθεν είναι ζώο πολιτικό , αναζητά την φιλία, την σχέση, αναζητά τον κοινό οίκο. Ο ξεριζωμός πάντα βιωνόταν και βιώνεται ως ανεπούλωτο τραύμα και ανοιχτή πληγή.

Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2020

M.Hardt-Antonio Negri: Αυτοκρατορία, μετάφραση Νεκτάριος Καλαϊτζής, εκδόσεις Scripta, Αθήνα 2002: Το έργο που μύησε την αριστερά και τον αριστερισμό στην πιο χυδαία και ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση




Ο Α.Negri υπήρξε κατ' αρχήν ένας από τους θεωρητικούς του ιταλικού εργατισμού και της αυτονομίας. Για ένα διάστημα κατηγορήθηκε και στην συνέχεια καταδικάστηκε ως θεωρητικός ορισμένων εκδοχών της ιταλικής τρομοκρατίας.
Στο έργο αυτό θα νεκρολογήσει τα έθνη και τα έθνη κράτη και θα ταχθεί υπέρ της πιο άτακτης, δίχως κανόνες και περιορισμούς παγκοσμιοποίησης. Ουσιαστικά επιδιώκει να αναιρέσει την έννοια του πολίτη και να την αντικαταστήσει με μια αόριστη και νεφελώδη έννοια, το "πλήθος" όπως και να αναιρέσει τις αρμοδιότητες του εθνικού κράτους με τις τελείως ανεξέλεγκτες των υπερεθνικών οργανισμών.
Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ που συναντήθηκε με τις αντίστοιχες επιδιώξεις του Σόρος και των ιδρυμάτων που ελέγχει για την κατάργηση των εθνικών συνόρων και την ανεξέλεγκτη μετακίνηση πληθυσμών σε αυτή την θεωρητική θεμελίωση στηρίχτηκε.
Δεκαοχτώ χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του στην χώρα μας οι απόψεις του αποδείχθηκαν λανθασμένες. Η "αυτοκρατορία" των ΗΠΑ αντικαταστάθηκε από ένα πολυπολικό κόσμο όπου διαφορετικές δυνάμεις συγκρούονται για τοπικές και περιφερειακές ηγεμονίες, οι ελεύθερες ενιαίες αγορές υποκαταστάθηκαν από τον εμπορικό πόλεμο ανάμεσα σε ΗΠΑ-ΕΕ-Κίνα, η μετακίνηση ισλαμικών πληθυσμών προς την Ευρώπη ώθησε πολλούς φιλελεύθερους που στο προηγούμενο διάστημα πρέσβευαν την κατάργηση των συνόρων, να προτείνουν πολιτικές αυστηρών ελέγχων. Βεβαίως όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων το μεγαλύτερο λάθος του Negri ήταν η διακήρυξη της "παγκόσμιας υπηκοότητας". Υποτίθεται με αυτή ο καθένας θα μετακινείτο σε οποιαδήποτε χώρα επιθυμούσε δίχως κανένα περιορισμό. Όμως η απονομή της υπηκοότητας είναι προνόμιο του κυρίαρχου κράτους και η "παγκόσμια υπηκοότητα" προϋποθέτει την ύπαρξη ενός παγκόσμιου κράτους, γεγονός που βέβαια δεν έχει συμβεί, ούτε πρόκειται να συμβεί στο προβλεπτό μέλλον.
Ο Negri και η αριστερά που εμπνεύστηκε από αυτόν επιθυμεί ένα καπιταλισμό ανεξέλεγκτο, χυδαίο,χωρίς περιορισμούς και όρια αντί ένα καπιταλισμό που πειθαρχεί σε κανόνες. Η αποδοκιμασία των εθνικών κρατών και των θρησκειών οδηγεί αντίστοιχα στην εξύμνηση των διεθνών οργανισμών. Όχι μόνο δηλαδή δεν αποδοκιμάζουν την παγκοσμιοποίηση αλλά την επιταχύνουν αφού υπονομεύουν όποια δύναμη μπορεί να της αντισταθεί.
Γράφει ο Negri: "η παρακμή της κυριαρχίας των εθνικών κρατών και η αυξανόμενη αδυναμία τους να ρυθμίσουν τις οικονομικές και πολιτισμικές ανταλλαγές αποτελεί στην πραγματικότητα ένα από τα κυριότερα συμπτώματα της έλευσης της Αυτοκρατορίας"(σελ.14). 
Με ένα τρόπο λυρικά εξυμνητικό συνεχίζει: " το πέρασμα στην Αυτοκρατορία αναδύεται μέσα από το λυκόφως της νεωτερικής κυριαρχίας. Αντίθετα από τον ιμπεριαλισμό, η Αυτοκρατορία δεν εγκαθιστά κάποιο εδαφικό κέντρο εξουσίας ούτε εξαρτάται από αμετακίνητα σύνορα και φραγμούς. Είναι ένας αποκεντρωμένος και απεδαφικοποιημένος μηχανισμός, που σταδιακά ενσωματώνει ολόκληρο τον πλανήτη στα ανοιχτά, επεκτεινόμενα σύνορά του. Η Αυτοκρατορία διαχειρίζεται υβριδικές ταυτότητες, ευέλικτες ιεραρχίες και πολλαπλές ανταλλαγές, μέσα από μεταβαλλόμενα δίκτυα προστάγματος. Τα διακεκριμένα εθνικά χρώματα του ιμπεριαλιστικού χάρτη του κόσμου έχουν αναμειχθεί σχηματίζοντας το αυτοκρατορικό ουράνιο τόξο"(σελ.15). Φυσικά διόλου δεν επαληθεύθηκαν οι προσδοκίες του οι ανταγωνισμοί των εθνικών κρατών για κυριαρχία συνεχίζεται με τον κλασσικό τρόπο.
Ο Negri χαίρεται διότι "οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέχουν όντως προνομιακή θέση στην Αυτοκρατορία"(σελ.17). Τελικά επιδιώκει μια άλλη παγκοσμιοποίηση καθώς "οι δημιουργικές δυνάμεις του πλήθους που συντηρούν την Αυτοκρατορία είναι εξίσου ικανές να οικοδομήσουν αυτόνομα μιαν αντι-Αυτοκρατορία, μια εναλλακτική μορφή πολιτικής οργάνωσης των παγκόσμιων ροών και ανταλλαγών"(σελ.19).
Θεωρεί ότι "η παρακμή του εθνικού κράτους δεν είναι απλώς αποτέλεσμα μιας ιδεολογικής τοποθέτησης που θα μπορούσε να αντιστραφεί από μια πράξη πολιτικής βούλησης: είναι δομική και αμετάκλητη διαδικασία. Το έθνος δεν ήταν απλώς ένα πολιτισμικό μόρφωμα, ένα αίσθημα του ανήκειν και μια κοινή κληρονομιά, αλλά ταυτόχρονα και ίσως πρωτίστως, μια δικαϊκή-οικονομική δομή. Η φθίνουσα αποτελεσματικότητα αυτής της δομής μπορεί να ανιχνευθεί με σαφήνεια μέσα από την εξέλιξη μιας ολόκληρης σειράς παγκόσμιων δικαϊκών-οικονομικών οργανισμών, όπως η GATT, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η παγκοσμιοποίηση της παραγωγής και της κυκλοφορίας, υποστηριζόμενη από αυτή την υπερεθνική ραχοκοκαλιά, εκτοπίζει την αποτελεσματικότητα των εθνικών δικαϊκών δομών. Δεύτερον, και σημαντικότερο, ακόμη κι αν το έθνος εξακολουθούσε να αποτελεί ένα αποτελεσματικό όπλο, κουβαλάει μαζί του μια ολόκληρη σειρά κατασταλτικών δομών και ιδεολογιών (όπως υποστηρίξαμε στο κεφάλαιο 2.2) και οποιαδήποτε στρατηγική βασίζεται σε αυτό θα έπρεπε να απορριφθεί γι' αυτόν και μόνο το λόγο"(σελ.449).
Αντίθετα για την Αυτοκρατορία δεν κουράζεται να ανακαλύπτει τα πλεονεκτήματα που διαθέτει αφού κατά αυτόν γίνεται περισσότερο αυτόνομη και ενεργεί ως "ένας μηχανισμός διασποράς και διαφοροποίησης"(σελ.454), όπως και για τις ΗΠΑ που δεν επηρεάστηκε διόλου από την κριτική στάση της Χ.Άρεντ. Όμως κατά περίεργο τρόπο ανακαλύπτει στοιχεία δημοκρατικότητας στον Τζένγκις Χαν , στον Ταμερλάνο, στον Ιούλιο Καίσαρα, στον Ναπολέοντα, στον Στάλιν ((σελ.494).
Για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις του γράφει: "και ποιός μπορεί να ανεχτεί ακόμη εκείνα τα συστήματα εργατικής οργάνωσης και τις συντεχνίες που απομύζησαν κάθε ίχνος ζωτικού πνεύματος;"(σελ.497).
Ο Negri εκπροσωπεί μια μορφή υπεράσπισης της παγκοσμιοποίησης σαν και αυτή του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ ή των Πράσινων στην Γερμανία ή του δικτύου των οργανώσεων του Σόρος. Αποτελεί μια μεγαλειώδη ερμηνευτική αποτυχία που χρησίμευσε όμως στην μεταμοντέρνα αριστερά να δικαιολογήσει την ένταξη της στην παγκοσμιοποίηση. Τα έθνη δεν έπαυσαν να επιδιώκουν την διατήρηση και την διεύρυνση της κυριαρχίας τους, ενώ η αγορά δίχως σύνορα αντικαταστάθηκε από οικονομικούς πολέμους και προστατευτισμό. Η παγκοσμιοποίηση τελικά ωφέλησε ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και την Κίνα αλλά έβλαψε τις μεσαίες τάξεις των δυτικών κοινωνιών. Η προσπάθεια να αντικατασταθεί ο πολίτης του κράτους δικαίου με την αόριστη έννοια του "πλήθους" δεν είχε κανένα πολιτικό αποτέλεσμα, όπως μια μεγάλη απάτη αποδείχθηκε η "παγκόσμια υπηκοότητα". Οι μετακινήσεις πληθυσμών μπορεί να ευλογούνται από τον Negri αλλά συσσώρευσαν κακά τόσο στους ίδιους όσο και στις χώρες προέλευσης και προορισμού. Τέλος ο αναθεματισμός κάθε έθνους και η αγιοποίηση κάθε υπερεθνικού οργανισμού, ώστε η αυτοκρατορία να ενισχυθεί και η παγκοσμιοποίηση να επιταχυνθεί αποξένωσε την αριστερά από τα λαϊκά και πληβειακά στρώματα που στο παρελθόν εκπροσωπούσε.

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020

Κώστας Παπαϊωάννου: ο Τρότσκι και ο ολοκληρωτισμός




Γράφει ο Κ.Π. στη "Γένεση του ολοκληρωτισμού -οικονομική υπανάπτυξη και κοινωνική επανάσταση"(πρώτη έκδοση 1959, επανέκδοση Εναλλακτικές Εκδόσεις 2017) για τον Τρότσκι: "Σε τι συνίστατο λοιπόν ο "αριστερισμός" του Τρότσκι και των οπαδών του; Και γιατί οι αντίπαλοί τους εθεωρούντο "δεξιοί"; "Αριστερός" ήταν ο Τρότσκι όχι γιατί ζητούσε την εφαρμογή του προλεταριακού προγράμματος του 1917 (για το οποίο κανένας δεν έκανε πια λόγο) αλλά γιατί, ήδη από το 1923, είχε διατυπώσει το πρόγραμμα της ταχύτατης βιομηχανοποίησης, της ολοκληρωτικής σχεδιοποίησης της οικονομίας και της εντατικής εκμετάλλευσης των αγροτών που, δέκα χρόνια αργότερα, επρόκειτο να πραγματοποιήσει ο μεγαλύτερος του αντίπαλος: ο Στάλιν. Η αντίθεση αριστερών και δεξιών μέσα στο μπολσεβικικό κόμμα, κατά τη διάρκεια της αποφασιστικής αυτής περιόδου, δεν αφορά το ρόλο του προλεταριάτου ή την ανοικοδόμηση της νέας κοινωνίας αλλά τη στάση της γραφειοκρατίας απέναντι στους αγρότες. Το προλεταριάτο είχε πάψει να αποτελεί έναν αυτοτελή ιστορικό παράγοντα κι η πρώτη αιτία της ήττας του Τρότσκι είναι ασφαλώς το ότι παρέλειψε συστηματικά να περιλάβει στο πρόγραμμά του την παραμικρή εργατική διεκδίκηση. Αλλ' αυτή η παράλειψη δεν ήταν τυχαία : το πρόγραμμα του Τρότσκι δεν είχε παρά μακρινές σχέσεις με τη "δικτατορία του προλεταριάτου". Ο Τρότσκι νόμιζε ότι το πρόγραμμα του ήταν σοσιαλιστικό γιατί, στη φαντασία του, ο σοσιαλισμός ταυτιζόταν με την ολοκληρωτική σχεδιοποίηση της οικονομίας και τη βιομηχανοποίηση"(σελ.404).
Ο Κ.Παπαϊωάννου θεωρεί τον Τρότσκι πιο σταλινικό από τον Στάλιν καθώς "ζητούσε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να "στρατιωτικοποιηθούν" τα εργατικά συνδικάτα και να επιβληθεί σ' όλους τους τομείς της παραγωγής, και ιδίως στα εργοστάσια και στις μεταφορές, ένα καθεστώς στρατιωτικής κινητοποίησης και πειθαρχίας, που θύμιζε πολύ περισσότερο τις "στρατιωτικές αποικίες" του Αρακτσέγιεφ, του πολύ αντιδραστικού υπουργού του Τσάρου Αλεξάνδρου του Α', παρά την "αυτοδιοίκηση των παραγωγών" των σοσιαλιστικών μανιφέστων"(σελ.333).

Τάκης Καγιαλής: Μοντερνισμός και ελληνικότητα- Σεφέρης και Μακρυγιάννης




Το 1997 κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ένας μικρός τόμος με αυτό τον τίτλο με τρία σημαντικά δοκίμια : του Νάσου Βαγενά: ο μύθος του ελληνοκεντρισμού, του Τάκη Καγιαλή: Ο Μακρυγιάννης του Σεφέρη και του Μιχάλη Πιερή: Σεφέρης και Κύπρος.
Ο Τ.Καγιαλής θα επανέλθει στο Μακρυγιάννη και στον τρόπο που τον ερμήνευσε αλλά και τον καθιέρωσε τελικά η γενιά του 30 στο έργο του "Η επιθυμία για το μοντέρνο-δεσμεύσεις και αξιώσεις της λογοτεχνικής διανόησης στην Ελλάδα του 1930(Βιβλιόραμα , Αθήνα 2007).Παρότι δεν το ομολογεί πρόκειται για απάντηση στις κατηγορίες που έχει εγείρει ο Γ.Γιανουλόπουλος κατά του Σεφέρη και του Μακρυγιάννη.
Γράφει λοιπόν " στην πραγματικότητα η στάση του Σεφέρη απέναντι στην παράδοση όχι μόνο δεν αντίκειται στην μοντερνιστική του πρακτική, αλλά αποτελεί και μιαν ισχυρή έκφρασή της"(Μοντερνισμός και ελληνικότητα, σελ.35). Η διάλεξη του Σεφέρη για τον Μακρυγιάννη "δεν οδηγούσε μακρυά από τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, αλλά στο κέντρο των αναζητήσεων του"(σελ. 43). Πιο συγκεκριμένα το ύφος του Μακρυγιάννη "όπως το συστήνει ο Σεφέρης ανταποκρίνεται σε βασικές αρχές της ποιητικής του (αγγλοσαξωνικού κυρίως) μοντερνισμού. Η δυσκολία, που ορίζει τη γραφή ως αγώνα με τις λέξεις, η ποιητική της συναρμολόγησης, που "χτίζει" το κείμενο σαν γλυπτική κατασκευή, και η συνακόλουθη μετατροπή της ανάγνωσης σε διαδικασία αποκρυπτογράφησης είναι τόσο για τον Μακρυγιάννη όσο και για τους μοντερνιστές, υποχρεωτικοί όροι για να εκφραστούν με αυθεντικό τρόπο. Επίσης: η γραφή που προκύπτει με τόσο κόπο δημιουργεί, όπως λέει ο Σεφέρης, συγκίνηση που "είναι απαλλαγμένη από κάθε σκουριά αισθηματισμού" και κατοχυρώνει τη φερεγγυότητα του λόγου του Στρατηγού: "έμεινε -όπως βγαίνει από το γράψιμό του το απελέκητο- πάντα ορθός ως το τέλος: άνθρωπος στο ύψος του ανθρώπου"(Δ496,256). "Ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται σε κάθε πινελιά" έγραφε ο Έζρα Πάουντ"(σελ.44). Με αυτό τον τρόπο "ο Σεφέρης διαφοροποιείται από τον παλιομοδίτικο λαογραφισμό"(σελ/46) και ερμηνεύει την γραφή του Μακρυγιάννη ως "προδρομική εκδοχή της μοντερνιστικής γραφής"(σελ.46). Ο Τ.Καγιαλής στη συνέχεια είναι περισσότερο αναλυτικός για τις διαδρομές που ακολούθησε η μοντερνιστική γραφή ώστε να τεκμηριώσει ισχυρότερα τα συμπεράσματά του. Σε αυτή τη γραφή (Πάουντ. Έλιοτ, Γέητς)θα εντοπίσει τον λόγο που επικρίνει τον "μαζικό πολιτισμό των σύγχρονων μεγαλουπόλεων", την "αστική μάζα και τους συμβιβασμένους διανοούμενους που την υπηρετούν"(σελ.47) , την "αστικοποίηση του πνεύματος" (σελ.52) και επιχειρεί να ανακαλύψει "λησμονημένες περιοχές άδολης συλλογικότητας"(σελ.48).
Επίσης στο έργο του "Επιθυμία για το μοντέρνο" ο Τ.Καγιαλής σημειώνει ότι "η πρώτη εκδήλωση λογοτεχνικού ενδιαφέροντος για τον Μακρυγιάννη στα χρόνια του Μεσοπολέμου σημειώνεται στις αρχές του 1936, όταν το περιοδικό Το τρίτο μάτι ανθολογεί ένα μικρό δείγμα από τα Απομνημονεύματα επιλεγμένο από τον Ν.Γ.Πεντζίκη σε ειδικό τεύχος του, αφιερωμένο στην τέχνη του λόγου"(σελ.234). Στο ίδιο τεύχος ανθολογούνται Ερωτόκριτος, Παπαδιαμάντης, Ντάντε, Μαλλαρμέ, Παπατσώνης,Πεντζίκης, Α.Δρίβας, Ν.Ράντος.