Το βιβλιοπωλείο Ιανός και οι Εναλλακτικές Εκδόσεις παρουσιάζουν την Τρίτη 19 Φεβρουαρίου, στις 20.00 το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά “Η Αποστασία των Διανοουμένων”. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Γιώργος Κοντογιώργης, καθηγητής Παντείου, Σπύρος Κουτρούλης, συγγραφέας και ο συγγραφέας του βιβλίου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24).
Ακολουθεί το κείμενο της παρουσίασης που διάβασα στην εκδήλωση:
Το 1927 κυκλοφόρησε στην Γαλλία, το εμβληματικό όπως αποδείχθηκε στην συνέχεια, έργο του Ζυλιέν Μπεντά με τον τίτλο «η προδοσία των διανοουμένων». Ως τίτλος θα γίνει σύνθημα, και θα περιγράψει με επιτυχία την πορεία ενός μέρους της γαλλικής διανόησης από τον υπερεθνικισμό στον δωσιλογισμό.
Στο τέλος του 2012 κυκλοφόρησε στην χώρας μας το έργο του Γ.Καραμπελιά με τον παρεμφερή τίτλο «η αποστασία των διανοουμένων ». Αν το συγκρίνουμε με το πρώτο θεωρώ ότι είναι περισσότερο αναλυτικό και τεκμηριωμένο ως προς την συμπεριφορά ενός μέρους της ελληνικής διανόησης, η οποία όχι μόνο έχει αφομοιωθεί από την αθλιότητα, αλλά ακόμη περισσότερο επιχειρεί να θεμελιώσει την συναίνεση την ελληνικού λαού σε μια κατάσταση που ελάχιστα διαφέρει πλέον με την ανοιχτή κατοχή.
Οι ελάσσονες των διανοουμένων, που είναι κυρίως κάποιοι δημοσιογράφοι, διακινούν ιδεολογήματα, όπως ότι η ελληνική κοινωνία συλλογικά είναι υπεύθυνη για την οικονομική χρεοκοπία και ακόμη χειρότερα συγχέοντας τον κοσμοπολίτισμό, τον διεθνισμό με τον ανοικτό δωσιλογισμό διατείνονται ότι ο ελληνικός λαός είναι ανίκανος να αυτοκυβερνηθεί και για αυτό είναι αναγκαίο να έρθουν οι ξένοι να τον κυβερνήσουν. Το αστείο είναι ότι τα ίδια πρόσωπα, που δίχως ντροπή και δίχως ιστορική αίσθηση γράφουν αυτά, υποστήριξαν εκείνες τις πολιτικές ηγεσίες, που μας οδήγησαν στην σημερινή κατάσταση. Για παράδειγμα ενώ κατηγορούν τους λαϊκιστές, σιωπούν μπροστά στο γεγονός ότι και κάποιοι αυτοαποκαλούμενοι ευρωπαϊστές έλαβαν μίζες, ή ότι η κυβέρνηση Σημίτη με το περιβόητο swaps της Goldman Sacks μας υποχρέωσε να πληρώσουμε 16 δις ευρώ για δάνειο 2 δις ευρώ.
Αλλά ας προχωρήσουμε, πιο συγκεκριμένα, στο έργο του Γ.Καραμπελιά. Κατ’ αρχήν δείχνει ιδιαίτερα φροντίδα στην γλώσσα, στο ύφος και αυτό καθιστά την ανάγνωσή του ιδιαίτερα γοητευτική. Επίσης είναι τεκμηριωμένο, διότι έχει εξαντλήσει όλη την αναγκαία βιβλιογραφία και για αυτό τα συμπεράσματά του είναι θεμελιωμένα σε γερές βάσεις. Επιγραμματικά ασχολείται με τον Σ.Ράμφο, την εθνοαποδομητική ιστοριογραφία, τον νεοπαγανισμό, τον νεοφαναριωτισμό, την απολογία του αμερικανισμού και της «αυτοκρατορίας» από τον Νέγκρι και τέλος την απογοητευτική εξέλιξη του Δ.Σαββόπουλου. Κάθε ένα κεφάλαιο συνιστά αναίρεση διαφορετικών μεν ιδεολογημάτων τα οποία όμως στην πραγματικότητα συνθέτουν μια ενιαία ιδεολογία υποταγής. Ειδικότερα η ιδεολογία υπεράσπισης της τρόικας προϋποθέτει την παραδοχή ότι ο ελληνικός λαός είναι πολιτικά νήπιο και για αυτό έχει ανάγκη κηδεμόνων, ενώ η δυσφήμιση της ελληνικής ανεξαρτησίας προϋποθέτει επίσης τον εθνομηδενισμό, τον μεταμοντέρνο σχετικισμό που παρά τα ιστορικά γεγονότα και τα πορίσματα των περισσότερων ιστορικών προβάλλει την ερμηνεία ότι ο ελληνισμός είναι νεώτερη κατασκευή. Επίσης ο νέο-παγανισμός αφενός συνιστά μια ιδεοληπτική, αντισημιτική και γι αυτό μειωτική προσέγγιση του αρχαιοελληνικού στοχασμού αλλά και μια κακόγουστη προσπάθεια να αναιρεθεί η ανατολική διάσταση του νεοελληνισμού. Ο νεοφαναριωτισμός, όπως αποτυπώνεται κυρίως στα πιο πρόσφατα άρθρα του Χ.Γιανναρά, προβάλλει ως όραμα για τον ελληνισμό, την αναίρεση των αποτελεσμάτων της επανάστασης του 1821 και την υπαγωγή του στην Τουρκία, εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο τις προσδοκίες και τις εξαρτήσεις ενός μέρους της οικονομικής ελίτ που βρίσκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο τον κοινωνικό και πολιτικό του κέντρο. Τέλος η εξέλιξη του Δ.Σαββόπουλου ως διαφημιστή των διαβόητων Ολυμπιακών αγώνων αλλά και του Νέγκρι ως απολογητή της αμερικάνικης αυτοκρατορίας δείχνουν την απογοητευτική κατάληξη που έχει ένα μέρος της ελπιδοφόρου γενιάς του ’60. Ο Σαββόπουλος, φάντασμα του παλαιού εαυτού του, δεν μπορεί πλέον να δημιουργήσει, ενώ ο Νέγκρι στην καλύτερη περίπτωση υποβάλει μια «αντιπαγκοσμιοποίηση», που όμως ταυτίζεται με την παγκοσμιοποίηση , αφού αποβλέπει και αυτή σε ένα ομογενοποιημένο κόσμο, υπό αμερικάνικη ηγεμονία. Προφανώς τα συμπτώματα αυτά δείχνουν ότι ένα σημαντικό μέρος της διανόησης, όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται να χαράξει δρόμους εξόδου από την παρακμή, αλλά επειδή είναι τόσο βαθιά βουτηγμένη σε αυτή, το μόνο που κάνει είναι να επιχειρεί να την νομιμοποιήσει, να την νοηματοδοτήσει και συνεπώς να εμποδίσει κάθε προσπάθεια διεξόδου.
Ο Γ.Καραμπελιάς ξεκινά με την αναφορά στο έργο του Σ.Ράμφου. Πράγματι με τις συχνές τηλεοπτικές του εμφανίσεις και την συνεχή του αρθρογραφία, ο τελευταίος, δίκαια κερδίζει τον τίτλο του συγγραφέα της «φιλοσοφίας του μνημονίου».
Για όσους παρακολουθούν την εξέλιξη της σκέψης του Ράμφου διόλου δεν εκπλάγηκαν από την κυνική του συνηγορία στο μνημόνιο. Ήδη στα τελευταία έργά του, ουσιαστικά κλείνει το μάτι στον αυταρχισμό και στον ολοκληρωτισμό, γεγονός που επισημαίνουν και άλλοι στοχαστές όπως ο Μ.Μπέζγος. Ξεχνώντας με μεγάλη άνεση ότι υποστήριζε σε ένα σχετικά πρόσφατα παρελθόν, εκστασιάζεται με το παράδειγμα του ιαπωνικού εκ του άνω αυταρχικού «εκσυγχρονισμού», ώστε να υποβάλλει το συμπέρασμα ότι θα πρέπει κάποια βιβλία όπως η Φιλοκαλία, που μας εμποδίζουν να χαθούμε μέσα στην Δύση, να απαγορευτούν. Βεβαίως στις διάφορες συνεντεύξεις του, ίσως επειδή ο προφορικός λόγος είναι πιο πηγαίος, πιο αχαλίνωτος από τον γραπτό, οι σκέψεις που διατυπώνει είναι ακόμη πιο ακραίες και διανθισμένες με ιστορικές ανακρίβειες – όπως για τα γεγονότα που προηγήθηκαν του 1204- που με ευστοχία επισημαίνει ο Γ.Καραμπελιάς. Συγχρόνως με μανιχαϊστικό τρόπο, αντικαθιστά τον άνθρωπο που πρότεινε σε παλαιότερα κείμενα του, που έχει εγκλωβιστεί απόλυτα στο παρελθόν, με τον άνθρωπο χωρίς παρελθόν, ιστορία ρίζες, έρμαιο του συγκρητισμού και του παγκοσμιοποιημένου χυλού.
Είναι πολύ σημαντική η επισήμανση που ιστορικού Στογιάνοβιτς, την οποία επικαλείται ο Γ.Καραμπελιάς, για την συμπεριφορά και τον ρόλο του ελληνορθόδοξου έμπορου στα Βαλκάνια, η οποία απαντά πειστικά στις επιθέσεις του Ράμφου . Σύμφωνα με τον Στογιάνοβιτς «Για τον Έλληνα έμπορο του δεκάτου εβδόμου και δεκάτου ογδόου αιώνα, η θρησκεία ήταν εγκόσμια-δηλαδή αυτού του κόσμου- ενώ και οι επιχειρήσεις θρησκευτικό ζήτημα. Θρησκεία, επιχειρήσεις, οικουμενική κοινότητα και έθνος, αποτελούσαν κάτι ενιαίο, ένα ολοκληρωμένο αδιαφοροποίητο σύνολο. Ευσεβισμός, εκκοσμίκευση και εθνική αλληλεγγύη ούτε αλληλοσυμπληρώνονται ούτε έρχονταν σε αντίθεση μεταξύ τους. Αποτελούσαν μάλλον τα αδιαφοροποίητα στοιχεία μιας ενιαίας αντίληψης του κόσμου»(σελ.74).
Το κεφάλαιο για τον Σ.Ράμφο, περιέχει σημαντικές επισημάνσεις για τον νεοελληνισμό και τα διάφορα πνευματικά και αισθητικά ρεύματα που τον καθόρισαν. Καταλήγει με ένα ευτράπελο και συγχρόνως τραγικό δημοσίευμα εφημερίδας που περιγράφει το πως διασκεδάζει στην Μύκονο τα καλοκαίρια της, η άρχουσα εκείνη ελίτ που έχει απορρίψει πλήρως το παραδοσιακό ήθος που είχαν στο παρελθόν ο Ζάππας, ο Βαρβάκης, ο Μπενάκης, για χάριν του νεοπλουτισμού, του χαρούμενου , κατά Κονδύλη, μηδενισμού και της παγκοσμιοποίησης. Κάποιοι από αυτούς που διασκέδαζαν με ένα τρόπο εξεζητημένα χυδαίο και αλαζονικά περιφρονητικό, όπως ταιριάζει σε όποιον δεν αισθάνεται να υπάρχει πίσω του πολιτισμός και ιστορία είναι σήμερα τρόφιμοι του Κορυδαλλού ή συγκαταλέγονται ανάμεσα σε εκείνους που πούλησαν τα λιμάνια μας σε Τούρκους επιχειρηματίες.
Η εθνοαποδομητική ιστοριογραφία- εκπροσωπούμενη κυρίως από τον Α.Λιάκο- αφενός χρησιμοποιεί τις δυσφημιστικές αξιολογήσεις του Βυζαντίου από δύο Άγγλους ιστορικούς, τον Μάνγκο και τον Τζένκις, αφετέρου θεωρεί το ελληνικό έθνος ως νεώτερη κατασκευή, που δεν έχει καμία σχέση με το Βυζάντιο. Σε αυτή την περίπτωση τα ενάντια πορίσματα των περισσότερων ιστορικών, με πιο πρόσφατη περίπτωση τον Δημαρά, διόλου δεν πλήττει τις βεβαιότητες της, διότι ο μεταμοντέρνος θεωρητικός σχετικισμός τους, έγινε το μέσο για να παρακάμπτονται τα ίδια τα γεγονότα και τα συμπεράσματα που αυτά μας θέτουν.
Ο νεοφαναριωτισμός, εκπροσωπούμενος κυρίως από τον Χ.Γιανναρά, προέρχεται από ένα ρεύμα που μέχρι πρόσφατα διατύπωνε ένα αδιάλλακτο πατριωτικό λόγο. Με άρθρα εξαιρετικά προκλητικά μας προτείνει, για να σωθούμε, να γίνουμε μέρος του νέο-οθωμανισμού καθώς και να αντικαταστήσουμε της σημαία μας και τον εθνικό μας ύμνο. Έτσι συναντάται με τον εθνομηδενισμό, ενώ συγχρόνως εκφράζει γνήσια το τμήμα εκείνων της ελίτ, που έχει ταυτίσει την οικονομικής και την πολιτική της ύπαρξη με την υποταγή στην Τουρκία. Φυσικά και σε αυτή την περίπτωση, ο Γιανναράς, με μεγάλη άνεση εγκαταλείπει θέσεις που έχει με πάθος υποστηρίξει, ενώ παρερμηνεύει το έργο του Α.Κοραή- που όπως και να το κάνουμε, όσες επιμέρους ενστάσεις μπορεί να έχουμε, και χαλκέντερος φιλόλογος υπήρξε και σπουδαίος εμπνευστής του απελευθερωτικού αγώνα κατά της Τουρκοκρατίας αναδείχθηκε. Επιπλέον, ο Γιανναράς για να ολοκληρώσει την πολεμική εναντίον του Κοραή και του «κοραϊσμού», με εξόφθαλμα λανθασμένο τρόπο, τον ανάγει ως την κύρια αιτία για ότι στραβό έχει συμβεί στον νεοελληνισμό.
Ο Γ.Καραμπελιάς καταλήγει, ότι θα πρέπει να υπερασπιστούμε το συγκεκριμένο ελληνικό κράτος – ειδικότερα τα δύο ελληνικά κράτη, το ελλαδικό και το κυπριακό- αντί να εξαντληθούμε στην ρητορεία για μια καθόλα φανταστική πλέον ελληνική οικουμενικότητα. Η υπαρκτή ελληνική διασπορά θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως μέσο ενίσχυσης του ελληνικού έθνους-κράτους από τις πολλαπλές απειλές που σήμερα αντιμετωπίζει και όχι ως πρόφαση για να εγκαταλειφθεί στους δανειστές του και στις επεκτατικές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Το δίλημμα είναι : «είτε θα αποδεχτούμε το ιστορικό τέλος μας, τη μεταβολή της Ελλάδας σε μια πολυφυλετική και πολυεθνική ζώνη-ταμπόν μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ένας Λίβανος των Βαλκανίων, ελεγχόμενοι ταυτόχρονα από τη φραγκική Δύση και την τουρκική Ανατολή (εξάλλου, ο άξονας Βερολίνου-Τουρκίας λειτουργεί εδώ και πάνω από εκατό χρόνια),είτε, για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως συλλογικό υποκείμενο, θα πρέπει να ανακτήσουμε την αυτονομία μας, να πραγματοποιήσουμε σήμερα την ανολοκλήρωτη επανάσταση του Ρήγα»(σελ.314). Η δεύτερη προοπτική θα συνιστά το ξεπέρασμα του «καημού της ρωμιοσύνης» και θα δημιουργεί την νέα μεγάλη ιδέα που θα είναι και η ανάκτηση «των “χαμένων πατρίδων” της ιστορικής και πνευματικής μας διαδρομής.»(σελ.318)
Προφανώς τελειώνοντας θα μας έμενε μια μελαγχολική διάθεση για την μοίρα του τόπου μας. Όμως υπάρχουν ορισμένα γεγονότα που μας κάνουν να αισιοδοξούμε. Πρώτα- πρώτα η ίδια η ακαταπόνητη προσπάθεια του Γ.Καραμπελιά να αναμετράται με το ιστορικό κακό, και δεύτερον η ύπαρξη αρκετών άλλων στοχαστών που είτε είναι κοντά μας είτε έχουν φύγει από την ζωή, όπως ο Κ.Παπαϊωάννου και ο Π.Κονδύλης, που δείχνουν ότι υπάρχουν τα αντίθετα θετικά παραδείγματα εκείνων που δεν αφομοιώθηκαν από την κυριαρχούσα αθλιότητα . Οι τελευταίοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι και το αντικείμενο ενός επόμενου βιβλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου