Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2020
Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2020
Μετάνθρωπος: Ζώντας σ' έναν ψηφιακό κόσμο:Δ.Γερούκαλης, Σ.Γουνελάς, Αθ.Μουστάκης, Δ.Μπεκριδάκης, Ι.Πλεξίδας, επιμέλεια Δημ.Κ.Γερούκαλης, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2018.
Η τεχνική λαμβάνει μια θέση καθοριστική στον σύγχρονο κόσμο. Από την εποχή του Μαρξ που έβλεπε την αντικατάσταση του ανεμόμυλου με την ατμομηχανή να προκαλεί συθέμελες κοινωνικές εξελίξεις, περάσαμε στην πιο σύνθετη αντιμετώπιση της στο έργο του Χάιντεγκερ, της Σχολής της Φρανκφούρτης, του Κ.Καστοριάδη, του Ζ.Ελλύλ. Ο Σ.Κυριαζόπουλος έδειξε την σύνδεση ανάμεσα στο δυτικό χριστιανισμό και την γέννηση του πνεύματος της τεχνικής.
Το ανά χείρας βιβλίο αποτέλεσμα της συνεργασίας εκλεκτών στοχαστών αφενός συνιστά μια θεολογική ερμηνεία της επιστήμης και της τεχνικής και αφετέρου μια προσπάθεια να δειχθούν οι κίνδυνοι που περιέχονται από την απόπειρα με βάση την εξέλιξη της τεχνικής να αλλάξει η φύση και η σύσταση του ανθρώπου ώστε να μεταβούμε από τον άνθρωπο στο μετάνθρωπο. Ειδικά σε καθεστώτα με ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά η κυοφορία του "μετάνθρωπου" μπορεί να λάβει δραματικά χαρακτηριστικά.
Ανάμεσα στα πολλά σημαντικά και ενδιαφέρονται που περιέχονται διακρίνω την επισήμανση του Δ.Γερούκαλη για το θεώρημα της μη πληρότητας του Κούρτ Γκέντελ : "ούτως απέδειξε ότι, εις οιονδήποτε μαθηματικόν κλάδον, θα υπάρχουν πάντοτε προτάσεις τινές μη δυνάμεναι να αποδειχθούν αληθείς ή ψευδείς συμφώνως προς τους κανόνας και τα αξιώματα τοου συγκεκριμένου μαθηματικού κλάδου (π.χ. Ευκλείδειος Γεωμετρία). Εν σχέσει προς εν σύστημα είναι δυνατόν να αποδειχθή τι μόνον εάν ο παρατηρητής ευρίσκεται εκτός του συστήματος τούτου δημιουργών ή εφαρμόζων νέους κανόνας και αξιώματα" (σελ.31). Η πρακτική πλευρά του θεωρήματος αυτού είναι ότι είναι αδύνατη η κατασκευή υπολογιστών " της αυτής ευφυίας με τον άνθρωπο, διότι αι γνώσεις του υπολογιστού περιορίζονται εις ένα συγκεκριμένο αριθμόν αξιωμάτων, ενώ ο άνθρωπος δύναται να ανακαλύπτη διαρκώς νέας, εν πολλοίς αναπάντεχους και απρόβλεπτους δια τον υπολογιστή αληθείας"(σελ.32)
Ν.Πουλαντζάς: Το εθνικό πρόβλημα της Ελλάδας και ο τουρκικός ιμπεριαλισμός
Ο Ν.Πουλαντζάς στο άρθρο του "Μπορεί να γίνει η ενότητα των δυνάμεων της αλλαγής", που δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ τον Φεβρουάριο του 1978 και συμπεριλήφθηκε στην συνέχεια στο τόμο "ΠΑΣΟΚ και εξουσία"(εκδόσεις Παρατηρητής,1980) αναφέρεται απερίφραστα στον τουρκικό κίνδυνο και επικρίνει την ΕΣΣΔ και το ΚΚΕ για την μη υποστήριξη των ελληνικών θέσεων. Το εθνικό ζήτημα είναι ένα βασικό κριτήριο των αξιολογήσεων του.Είναι ενδιαφέρον ότι η διανόηση που σύνταξε τα ιδεολογήματα του εθνοαποδομισμού, προήλθε από τον ίδιο πολιτικό χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, απομακρύνθηκε δε από ότι υποστήριζε όχι μόνο ο Ν.Σβορώνος, ο Δ.Χατζής αλλά και ο Ν.Πουλαντζάς. Μετά την κατάρρευση των ανατολικών καθεστώτων και την άνοδο της παγκοσμιοποίησης, η διανόηση αυτών των κατευθύνσεων πλάσσαρε όλα τα ιδεολογήματα της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή ότι τα έθνη είναι πρόσφατες κατασκευές που πρόκειται να αντικατασταθούν από την παγκόσμια διακυβέρνηση και φυσικά ως προς τα ελληνοτουρκικά και την εισβολή στην Κύπρο, ο βασικός κατηγορούμενος είναι ο ελληνικός εθνικισμός.
Γράφει ο Ν.Πουλαντζάς: " η ανεξαρτησία τους από τα ξένα κέντρα εξουσίας, καθοριστικό στοιχείο αν πάρει κανείς υπόψη τη σημασία του εθνικού προβλήματος της Ελλάδος απέναντι στην Τουρκία, πρόβλημα που θα παραμείνει σίγουρα μακροχρόνια συνιστώσα της πολιτικής μας πραγματικότητας. Άσχετα από την ανάλυση που μπορεί να κάνει κανείς των εσωτερικών αιτίων της στασης της Σοβιετικής Ένωσης στο θέμα Αιγαίου και ως διένεξης Ελλάδας-Τουρκίας, είναι αναμφισβήτητο ότι η εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης, πέρα από ορισμένα προπετάσματα καπνού, αντιβαίνει σε θεμελιακά εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας (υφαλοκρηπίδα, έκταση χωρικών υδάτων κ.λ.π.). Βέβαια στο χώρο αυτό όπως συμβαίνει και αλλού, υπάρχουν αντιφάσεις ανάμεσα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης και η στάση της Σοβ. Ένωσης δεν ταυτίζεται με τη στάση των ΗΠΑ. Οι αντιφάσεις αυτές επιτρέπουν ακριβώς, σε μια μικρή χώρα σαν τη δική μας, μια αυτονομία στο χειρισμό των εθνικών της θεμάτων, στηριζόμενη σ' αυτές τις αντιφάσεις και αναζητώντας, στο μέτρο του δυνατού, αντιστηρίγματα στα θέματα αυτά στη Σοβ. Ένωση. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας κάνει να παραβλέπουμε ότι οι αντιφάσεις αυτές συμβαδίζουν συχνά με μια βασική συμπαιγνία των δύο αυτών δυνάμεων σ' εκείνους τους διεθνείς χώρους που αφορούν τις εμπεδωμένες ζώνες επιρροής κάθε μιας από τις δυνάμεις αυτές.
Και πως να μη διαπιστώσει κανείς ότι η στάση των ΗΠΑ και η στάση τηςΣοβ.Ένωσης παρουσιάζουν σήμερα, παρ' όλες τις αντιφάσεις τους, ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που συνοψίζονται σε μια "κατανοητική" στάση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές κατακτητικές επιδιώξεις της Τουρκίας; Πως να μη διαπιστώσει κανείς επίσης την εθνική μειοδοσία που χαρακτηρίζει σήμερα, στά θέματα αυτά, ορισμένες πτυχές της πολιτικής του ΚΚΕ που, υποστηρίζοντας σταθερά την εξωτερική πολιτική της "μεγάλης πατρίδας του σοσιαλισμού"αναγκάζεται να καλύψει τη μειοδοσία αυτή κάτω από μεγαλόσχημες φράσεις σχετικά με "το σωβινισμό της ελληνικής αστικής τάξης"(σελ.422,423).
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
