Ένα εύστοχο και νηφάλιο άρθρο του Γιώργου Πολίτη για το μεταναστευτικό

Κατρακυλώντας  στον  Τρίτο κόσμο

Πηγή:http://www.liberal.gr/arthro/37821/forum/2016/katrakulontas-ston-trito-kosmo.html

Tου Γιώργου Πολίτη

Κάθε άνθρωπος ταράζεται βλέποντας ένα παιδί πνιγμένο στη θάλασσα, συγκινείται βλέποντας ένα νεογέννητο στα λασπόνερα. Είναι όμως μόνον αυτές οι σκηνές, που προκαλούν τέτοια συναισθήματα; Tα παιδιά που μεγαλώνουν στις φαβέλες της Βραζιλίας; τα παιδιά που εκπορνεύονται στη Σιγκαπούρη; τα κοριτσάκια που κακοποιούνται στη Νιγηρία; Και ποιος αντέχει το θέαμα των νηπίων που παλεύουν με τις χημειοθεραπείες στo νοσοκομείο Παίδων; τους νέους που σαπίζουν στις φυλακές ανηλίκων και στα Κέντρα απεξάρτησης; τους δυστυχισμένους που κλειδώσαμε στα ψυχιατρεία κι άλλοτε καίγονται δεμένοι στα κρεβάτια τους;

Άνθρωποι πάντα υπέφεραν και πάντα υποφέρουν σε όλη τη Γη. Κι όσο κι αν προσπαθήσει ένας από εμάς, είναι αδύνατο να απαλύνει τον πόνο όλων. Κανείς θνητός δεν μπορεί να άρει τις αμαρτίες του κόσμου. Όταν οι άνθρωποι κατάλαβαν την αδυναμία τους να χειριστούν μόνοι τα μεγάλα προβλήματα της ζωής οργάνωσαν κοινωνίες, πολιτείες, κράτη. Αυτοί οι οργανισμοί πολλαπλασιάζουν τη δύναμη του ενός. Μπορούν να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα προβλήματα. Αλλά οι πολιτείες, όπως και οι άνθρωποι, δεν έχουν απεριόριστη ισχύ, ούτε ανεξάντλητους πόρους. Καλούνται κάθε φορά να αξιολογήσουν τα αναρίθμητα προβλήματα, να αξιοποιήσουν τις πεπερασμένες δυνατότητες.

Σήμερα, πολλοί απ’ όσους καλλιέργησαν επιπόλαιες αντιλήψεις, προσκρούουν στην πραγματικότητα. Υποχρεώνονται με καθυστέρηση να συμφωνήσουν επί της –ενοχλητικά αυτονόητης– αρχής, ότι το μεταναστευτικό αποτελεί πρόβλημα, όχι ευλογία και χρειάζεται επίλυση. Καλούνται να αντιληφθούν, ότι κάθε πολιτεία έχει πρωτίστως υποχρεώσεις έναντι των πολιτών της, όχι έναντι κάθε κατοίκου του πλανήτη. Γι’ αυτό και το πρώτο άρθρο του Συντάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας ορίζει ότι όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό και υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους. Εφ’ όσον το Σύνταγμα αναθεωρηθεί, μπορεί να ορίζει ως πρώτιστη αξία την πολυπολιτισμικότητα ή την οικονομική σύγκλιση της χώρας μας με αυτές του Τρίτου Κόσμου. Όμως, όσο έχουμε αυτό το Σύνταγμα, έχουμε χρέος να το υπηρετούμε. Ερώτηση, λοιπόν: το ανεξέλεγκτο κύμα μετανάστευσης εξυπηρετεί το συμφέρον του ελληνικού Λαού και του ελληνικού Έθνους;

Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε., πρόσφυγας θεωρείται όποιος διαφεύγει από την χώρα του, όπου απειλείται η ζωή του για φυλετικούς, θρησκευτικούς ή πολιτικούς λόγους. Οι Έλληνες της Σμύρνης, της πόλης που για πρώτη φορά Έλληνας Πρωθυπουργός όρισε ως «σύμβολο της αδελφοσύνης στο Αιγαίο», ήρθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 1922, για να γλυτώσουν τη σφαγή. Όσοι, όμως, μπήκαν σε καράβια στον Πειραιά, για να πάνε στη Νέα Υόρκη, έφτασαν εκεί ως μετανάστες. Οι Σύροι είναι πρόσφυγες, όταν φτάνουν στην Τουρκία. Στην Τουρκία δεν απειλείται η ζωή τους. Όταν φεύγουν από την Τουρκία προς την Ελλάδα, την Ιταλία, την Αυστρία, δεν είναι πια πρόσφυγες, είναι μετανάστες. Η Τουρκία είναι γι’ αυτούς η Γη της Σωτηρίας. Η Ευρώπη είναι η Γη της Επαγγελίας. Η Ευρώπη έχει ηθική υποχρέωση να βοηθήσει στη σωτηρία των ανθρώπων που κινδυνεύουν. Δεν έχει όμως αντίστοιχη υποχρέωση διευκόλυνσης της ανεξέλεγκτης οικονομικής μετανάστευσης.

Γι’ αυτό και τα κέντρα υποδοχής προσφύγων έχει νόημα να βρίσκονται στην Τουρκία, όχι στην Ελλάδα. Εκεί μπορεί να γίνει η ταυτοποίηση, ο διαχωρισμός και ο επιμερισμός, όσων ανθρώπων κριθεί αναγκαίο, σε άλλες χώρες. Γιατί δεν συμβαίνει αυτό; Γιατί η Τουρκία με το ομολογημένο γεωπολιτικό όφελος από το μεταναστευτικό ρεύμα θεωρείται αμέτοχη ευθύνης για τα καραβάνια κατατρεγμένων που κατευθύνει στο Αιγαίο;

Εκτός από την Ελλάδα, υπάρχει άλλο κυρίαρχο κράτος που να δήλωσε αδυναμία φύλαξης των συνόρων του; Πως αισθάνονται όσοι υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις έχοντας ορκιστεί να υπερασπισθούν αυτά ακριβώς τα σύνορα «μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματός τους»;

Για ποιό λόγο το ΝΑΤΟ περιπολεί στα σύνορα που χωρίζουν δυο κράτη μέλη του; Η θέση του δεν είναι εκεί. Είναι στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Αυτά είναι τα σύνορα του ΝΑΤΟ. Αυτά πρέπει να περιφρουρήσει. Τα ελληνοτουρκικά σύνορα τα προστατεύει το ελληνικό κράτος. Εξ αιτίας των ειδικών συνθηκών, θα μπορούσε να ζητήσει τη συνδρομή ευρωπαϊκής ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής. Αλλά γιατί το ΝΑΤΟ; Έχει γίνει κατανοητό, ότι συνέπεια αυτών των καταστάσεων είναι το γκριζάρισμα όλο και μεγαλύτερου τμήματος του Αιγαίου;

Οι πολεμικές συγκρούσεις στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή μαίνονται εδώ και πολλά χρόνια –στο Αφγανιστάν από το 1979. Ήταν όμως το άνοιγμα των ελληνικών συνόρων που το 2015 φούσκωσε το κύμα της μετανάστευσης. Και αυτή ακριβώς η πολιτική είναι που εγκλώβισε σήμερα τους δυστυχισμένους στο έδαφός μας. Το κλείσιμο των συνόρων από τους βόρειους γείτονες είναι μια άσχημη εξέλιξη, αλλά έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη. Όσο αναμενόμενο ήταν ότι θα κλείσουν οι τράπεζες. Όλοι το έβλεπαν. Εκτός από την ελληνική κυβέρνηση.

Η Συνθήκη Σένγκεν μοιάζει με συμφωνία των ενοίκων μιας πολυκατοικίας που συναποφάσισαν να αφήνουν ανοικτές τις πόρτες των διαμερισμάτων τους. Η Ελλάδα είναι ο κάτοικος του ισογείου που πήρε την πρωτοβουλία να βγάλει την εξώπορτα της εισόδου από την κάσα της. Έτσι, όποιος μπαίνει μέσα μπορεί αυτομάτως να κινηθεί ελεύθερα σε όλο το κτίριο. Το άνοιγμα των συνόρων, η ελεύθερη χωρίς διατυπώσεις είσοδος που αποφάσισε η κυβέρνηση το 2015, ήταν μονομερής ενέργεια που επιβάρυνε όλα τα κράτη της Ζώνης Σένγκεν με ένα εκατομμύριο μετανάστες. Το κλείσιμο των συνόρων των χωρών του Βίζενγκραντ είναι πολυμερής ενέργεια, την ανέλαβαν πολλά κράτη από κοινού, για να προστατεύσουν την εθνική τους κυριαρχία. Δεν μας ρώτησαν. Εμείς τους ρωτήσαμε όταν ξηλώσαμε την εξώπορτα;

Η φύλαξη των συνόρων, η πολιτική αποτροπής και τα κλειστά κέντρα υποδοχής είναι τα μόνα μέτρα που μπορούν να μετριάσουν το πρόβλημα. Είναι μέτρα που προστατεύουν την εθνική κυριαρχία. Είναι μέτρα επιβεβλημένα από το Σύνταγμα. Είναι μέτρα που θα σταματήσουν τους πνιγμούς στο Αιγαίο και τη συσσώρευση απελπισμένων σε οικτρές συνθήκες. Είναι ανθρωπιστικά μέτρα.  

*Ο Γιώργος Ν. Πολίτης είναι επίκουρος καθηγητής κοινωνικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγγραφέας του βιβλίου "Να σηκωθούμε όρθιοι – Η επανάσταση της κοινής λογικής".