Ο Ν.Καζαντζάκης, ο Ι.Δραγούμης και ο Άγγελος Σικελιανός υπήρξαν τρεις εγκάρδιοι φίλοι με κοινές πνευματικές ανησυχίες. Είχαν μια κοινή αφετηρία, την σκέψη του Φ.Νίτσε από τον οποία δέχθηκαν τις πρώτες καθοριστικές επιδράσεις και από την οποία κληρονόμησαν ορισμένα ουσιώδη ερωτήματα που δεν οδηγούσαν αναγκαστικά στις ίδιες απαντήσεις. Ο Δραγούμης στα δημοσιευμένα Ημερολόγια του αναφέρεται αρκετές φορές στον Άγγελο Σικελιανό. Μάλιστα γράφει για μια επίσκεψή τους στο μοναστήρι του Όσιου Λουκά που πιθανόν ο Σικελιανός να εμπνεύστηκε το γνωστό του ποίημα. Ο Κίμων Φράιερ αναφέρεται σε ένα λιγότερο γνωστό έργο του Ν.Καζαντζάκη το "Συμπόσιον" όπου ανάμεσα στους ήρωες περιλαμβάνεται ο Ι.Δραγούμης με το όνομα "Κοσμά" και ο Α.Σικελιανός με το όνομα "Πέτρος".
Ο συγγραφέας Θεόφιλος Φραγκόπουλος στο αφιέρωμα της "Νέας Εστίας" (Χριστούγεννα 1977, τεύχος 1211) αναφέρει ότι η φιλία μεταξύ των δύο συγγραφέων αναπτύχθηκε στο σπίτι της οικογένειας του. Η δολοφονία του Ίωνα θα βυθίσει τον Καζαντζάκη στο πένθος: " είναι αδύνατον να γίνει σήμερα κατανοητό το τι συγκλονιστική εντύπωση έκανε στον λογοτεχνικό κόσμο κείνης της εποχής τούτη η δολοφονία. Ο Ίδας δεν ήταν μόνο το ίνδαλμα της αθηναϊκής κοινωνίας: ήταν, κυρίως, ένα σημείο προσαγκύρωσης του δημοτικιστικού κινήματος μέσα στα πλαίσια αφ' ενός μεν του πιο άκρατου μεγαλοϊδεατικού εθνικισμού, αφ' ετέρου μια νηφαλιότητας που εμπεδωνόταν στην μετρημένη, μη εξτρεμιστική χρήση των γλωσσικών κανόνων της Δημοτικής. Με τη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη, ο Καζαντζάκης παθαίνει μια τεράστια κρίση, που τον οδηγεί στην απογοήτευση για κάθε τι ελληνικό. Μια απογοήτευση που επιβεβαιώνεται, δύο χρόνια, μετά, με την Μικρασιατική καταστροφή, όταν ο Καζαντζάκης έχει ήδη πάρει των ομματιών του και έχει εγκατασταθεί στην Ευρώπη"(σελ.53).
Συγχαρητήρια για την ανάρτηση αγαπητέ μου Σπύρο. Να λέγονται και αυτά!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓράφω τρεις φράσεις -αναφορές για τους ανάλογους συνειρμούς:
Ο Καζαντζάκης έλεγε πως οι άνθρωποι που καθόρισαν την πνευματική του διαδρομή ήταν το Ιων Δραγούμης και ο Πέτρος Βλαστός.
Ο Σικελιανός κάποτε έγραψε στον Δραγούμη: "είμαι τετρακάθαρα εθνικιστής"...
Καταλαβαίνει κανείς πως αυτή η κουβέντα δεν έχει σχέση με τι σημερινές σημασίες και αξίες...
Ο Καζαντζάκης αργότερα σχεδόν ύμνησε στις δυό του ...."συνεντεύξεις" τον Μουσολίνι και τον Φράνκο...
Όμως ο Ιων και οι ιδέες του παραμένει κάρφος στο μάτι, "εθνικιστικό σύμβολο" και "πρωτοφασίστας"...
Τί να λέμε τώρα...
Χαίρε!!
ΥΓ. μεταξύ μας : Ο Δράγουμης προτιμούσε το "Ιων" από το "Ίωνας" στην ονομαστική...
Αν και δημοτικιστής πυρετωδης λατρευε το αρχαίο τριτόκλιτο....
#Ούτε θα πούμε: Ί ω ν α ς Δραγούμης, γιατί ο Δραγούμης υπέγραφε: Ί ω ν.#
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροϋποθέσεις για σωστή γλωσσική χρήση, Εμμανουήλ Κριαράς [ΚΛΙΚ]
Ο Σπ. Κουτρούλης έχει γράψει ωραία κείμενα για τον Δραγούμη ο οποίος υπήρξε μια πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Δεν πρέπει να τον θεωρούμε εθνικιστή αλλά προφανώς ρομαντικό του έθνους. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν και τη λέξη εθνιστής. Δυστυχώς σήμερα το έργο του δεν μελετάται απρόσκοπτα. Άλλες εποχές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρατηρώ πως ο Καζαντζάκης μετά τη δεκαετία του 1910 μεταστρέφεται προς τις κοινωνικές θεωρίες, προς τον κομμουνισμό και νομίζω στις αιτίες αυτής της μεταστροφής θα πρέπει να θεωρήσουμε και το σχέδιο του ίδιου του Δραγούμη που έθετε εμπρός του την ενασχόληση με τον κομμουνισμό τα επόμενα χρόνια.
Επομένως ίσως, αν ισχύει που σίγουρα ισχύει, το ξέρουμε από γράμματα πως ο Καζαντζάκης, αν και ήταν στέλεχος της κυβέρνησης Βενιζέλου το 1919-20, συμφωνούσε με τον Δραγούμη περισσότερο, άλλο τόσο μπορούμε να δούμε ως έναν παράγοντα της μεταστροφής του στον κομμουνισμό την πρόθεση του ίδιου του Δραγούμη που προγραμμάτιζε κάτι τέτοιο αλλά δεν το υλοποίησε.
Μ. Πάτσης