Ἀλέξανδρος Κοζέβ, Λατινική αὐτοκρατορία. Σχεδίασμα ἑνός δόγματος γιά τή γαλλική πολιτική, μετ. Ἰφ. Καμτσίδου, Ἐκδόσεις Ἐξάρχεια, Ἀθήνα 2016, σελ. 145

         ΡΗΞΗ φ.128                                

Πρόκειται για ένα σπουδαίο βιβλίο, γραμμένο σε ένα ύφος υποβλητικό, που όπως γράφει ο Γ.Μερτίκας στο επίμετρό του, προετοίμαζε την έκδοσή του πριν είκοσι χρόνια στο περιοδικό Λεβιάθαν. Ήρθε πρόσφατα στην επικαιρότητα χάρις σε ένα άρθρο του, από τον καταλυτικά επηρεασμένο από τον ΚΣμίτ,  Τ. Αγκαμπέν.                                       

Ο Κοζέβ το έγραψε και το παρέδωσε στην γαλλική ελίτ αμέσως μετά τον πόλεμο με σκοπό να χαράξει μια αξιόπιστη πολιτική και όχι να υπάρξει αντικείμενο θεωρητικών αντεγκλήσεων. Εξαρχής θεωρούσε ότι "για να είναι πολιτικά βιώσιμο, το μοντέρνο κράτος πρέπει να θεμελιώνεται σε μια "ευρεία αυτοκρατορική ένωση συγγενών εθνών". Το μοντέρνο κράτος δεν είναι πραγματικά κράτος παρά μόνο εάν είναι μια αυτοκρατορία"(σελ.12).  Η Γερμανία "'έχασε αυτό τον πόλεμο επειδή θέλησε να τον κερδίσει ως κράτος-έθνος"(σελ.16). Πίστευε όμως ότι αργά ή γρήγορα η Γερμανία θα αναγεννιόταν και θα βρισκόταν κοντύτερα στις αγγλοαμερικάνικες δυνάμεις επιχειρώντας όμως να παίξει ένα κυρίαρχο ρόλο στα πλαίσια μιας "γερμανο-αγγλοσαξονικής αυτοκρατορίας". Η μοναδική λύση για την Γαλλία-ειδικά με την ηγεσία του Ντε Γκώλ- ήταν να δημιουργήσει μια καθολική αυτοκρατορία με την Ιταλία και την Ισπανία. Δεν αγνοεί τις δυσκολίες του εγχειρήματος, ειδικά την στρατιωτική δικτατορία του Φράνκο. Παράλληλα διαπιστώνει ότι υπό κομμουνιστικό μανδύα σχηματίζεται μια σλαυορθόδοξη αυτοκρατορία. Γράφει συγκεκριμένα "δίπλα στη σλαβοσοβιετική αυτοκρατορία της ορθόδοξης παράδοσης και στην αγγλοσαξονική αυτοκρατορία ή ενδεχομένως στη γερμανο-αγγλοσαξονική προτεσταντικής έμπνευσης, πρέπει να δημιουργηθεί μια Λατινική Αυτοκρατορία" (σελ. 27).

Σε αυτόν τον κόσμο ένα κρίσιμο ερώτημα  είναι ποια μπορεί να είναι η θέση της Ελλάδος. Ο Κοζέβ δεν το θέτει γιατί ασχολείται με πολύ υπέρτερες δυνάμεις. Το βέβαιο είναι ότι βλέπει σαν μοναδικό όρος ύπαρξης του έθνους, την απόφαση να μην περιοριστεί στο έθνος-κράτος αλλά να προσχωρήσει σε κοινές ομάδες με βάση την κοινότητα πολιτισμού  δηλαδή  τελικά την θρησκεία. Γράφει λοιπόν : "ένα έθνος, όποιο και να' ναι αυτό, αν επιμένει να διατηρήσει την αποκλειστικά εθνική πολιτική του, αργά ή γρήγορα θα παύσει να υπάρχει πολιτικά: είτε μέσω της ειρηνικής διαδικασίας είτε έπειτα από μια στρατιωτική συντριβή"(σελ. 17).Σε ένα άλλο σημείο γράφει "το μοντέρνο κράτος δεν είναι πραγματικά κράτος παρά μόνο εάν είναι μια αυτοκρατορία"(σελ.12). Ευφυείς είναι οι αναλύσεις για τον φιλελευθερισμό, το γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα το οποίο το βλέπει ως μια συντηρητική δύναμη χρήσιμη για το σκοπό του. Φωτίζει  το γεγονός ότι ο κάθε Γάλλος -ακόμη και αν έχει διαφορετική καταγωγή- έχει προσδιοριστεί  από τον καθολικισμό. Βεβαίως θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί ούτε τότε, ούτε σήμερα φαίνεται η Γαλλία, αλλά ούτε και  ο καθολικός νότος να είναι προσανατολισμένοι σε ένα παρόμοιο πολιτικό σχέδιο . Αντίθετα ο γαλλο-γερμανικός άξονας, με την ηγεσία όμως της Γερμανίας παραμένει το σταθερό χαρακτηριστικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τον καθολικό νότο. Η απάντηση του Κοζέβ αναδρομικά  είναι πως η Γαλλία "παύοντας να είναι ένα μεγάλο και δυνατό Κράτος, το οποίο εμψυχώνεται από μια αποφασιστική -συγκεκριμένη, θετική και σαφή- πολιτική βούληση, παύει να είναι η χώρα της πρωτοπορίας, όπως ήταν μέχρι σήμερα και μεταμορφώνεται σε μια καθυστερημένη χώρα σχεδόν σε όλους τους τομείς(σελ.32)  ώστε αναγκαστικά να καθοδηγείται από τον γερμανικό-αγγλοσαξωνικό άξονα.

   Σε μια τέτοια κατάσταση η Ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα μειονεκτική θέση: Χωρίς να μπορεί να αξιοποιήσει γεωπολιτικό της πλεονέκτημα, ως χώρα σύνορο ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους, πιεζόμενη από μια πρώην αυτοκρατορία, την οθωμανική, και την εξαιρετικά αδύναμη πολιτικό-οικονομική της θέση, δίχως να μπορεί να έχει πραγματικά ερείσματα  στην Δύση - παρότι  συμμετέχει σε δύο δυτικούς οργανισμούς το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε- αλλά και  χωρίς  να είναι σε θέση αντλήσει κάποια οφέλη εξ αιτίας της πολιτιστικής της συγγένειας με τον σλαυόρθοδοξο κόσμο, φαίνεται να είναι η κλασσική περίπτωση, αυτού που ο Κοζέβ υπέδειξε, ως  απουσία μιας θετικής και αποφασισμένης πολιτικής βούλησης . Πολλά είναι τα αίτια με πιο σημαντικό ότι η σημαντική πολιτική σκέψη ωθείται στο σκοτάδι, ενώ στην πολιτική ελλείπει το υποκειμενικό στοιχείο με την έννοια ότι οι πολιτικοί είναι εξαιρετικά ελλειμματικοί , μα και η ίδια η ελληνική κοινωνία δεν φαίνεται να αναζητεί τους τρόπους άρσης των αδιεξόδων, δεν φαίνεται να επιθυμεί να εξέλθει από τον θλιβερό ατομικισμό, τον εγκλωβισμό στο βραχυπρόθεσμο όφελος και την μικροπολιτική και να αναλάβει την ευθύνη της ύπαρξης της.