O G.F.Hegel για τον Μέγα Αλέξανδρο

"Η ελληνική ζωή είναι μια αληθινή νεανική πράξη. Ο Αχιλλέας, ο ποιητικός νέος εγκαινίασε αυτή τη ζωή και ο Μέγας Αλέξανδρος, ο πραγματικός νέος, την έφερε σε πέρας. Και οι δύο εμφανίζονταν να μάχονται κατά της Ασίας. Ο Αχιλλέας, ως η κορυφαία μορφή της εθνικής εκστρατείας των Ελλήνων ενάντια στην Τροία, δεν είναι επικεφαλής, αλλά υπήκοος του βασιλιά των βασιλέων, δεν μπορεί να τεθεί επικεφαλής χωρίς να γίνει φανταστικός. Αντίθετα ο δεύτερος νέος, ο Αλέξανδρος, η πιο ελεύθερη και πιο όμορφη ατομικότητα που γέννησε ποτέ η πραγματικότητα, μπαίνει επικεφαλής σ' αυτή τη νεαρή ζωή που έχει φτάσει στην εσωτερική ωριμότητα και εκδικείται την Ασία"
Φ.Χέγκελ: Φιλοσοφία της ιστορίας, μετάφραση Αιμιλία Μανούση, εκδόσεις Νεφέλη, 1981, τόμος β' σελ.10.
" Ο Αλέξανδρος παιδαγωγήθηκε από τον πιο βαθύ και πολύγραφο στοχαστή της αρχαιότητας, τον Αριστοτέλη, και η ανατροφή του είταν αντάξια του παιδαγωγού. Ο Αλέξανδρος γνώρισε την πιο βαθειά μεταφυσική, έτσι το φυσικό του καθάρθηκε πλήρως και ελευθερώθηκε από τα δεσμά της τρέχουσας νοημοσύνης, της χυδαιότητας και των κενών παραστάσεων. Ο Αριστοτέλης άφησε αυτή την μεγάλη φύση όπως τη βρήκε, της εντύπωσε όμως τη βαθειά συνείδηση του αληθινού, κάνοντας έτσι αυτό το πνεύμα που είταν γεμάτο ευφυία, ένα πλαστικό πνεύμα όπως ακριβώς μια σφαίρα που πλανιέται ελεύθερη στον αιθέρα. Αναθρεμμένος μ' αυτό τον τρόπο ο Αλέξανδρος τέθηκε επικεφαλής των Ελλήνων για να μεταβιβάσει την Ελλάδα στην Ασία. Εικοσάχρονος νεαρός, οδηγούσε ένα πολύπειρο στρατό που οι στρατηγοί ήταν προχωρημένης ηλικίας και με εξαιρετική γνώση της στρατιωτικής τέχνης. Σκοπός του Αλέξανδρου ήταν να εκδικηθεί την Ασία για τα όσα έκανε στην Ελλάδα από τα παλαιά χρόνια, και να δώσει τέλος με τα όπλα στην παλιά διένεξη και πάλη ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Σ' αυτή την πάλη, αν κατόρθωνε να κάνει την Ανατολή να πληρώσει για το κακό που υπόφερε εξαιτίας της η Ελλάδα, συνάμα ευεργετούσε την Ανατολή γιατί, ως αντάλλαγμα των πρωταρχικών μορφών του πολιτισμού που ήρθαν απ' αυτή,διέδιδε στο χώρο της την ωριμότητα και τον αναπτυγμένο πολιτισμό μεταβάλλοντας κατά κάποιο τρόπο σε ελληνική χώρα την Ασία που κατείχε. Το μεγαλείο και το ενδιαφέρον αυτού του έργου ήταν αντάξιο της μεγαλοφυίας του, και της νεαρής ιδιάζουσας ατομικότητας του, μια τέτοια ομορφιά, ποτέ δεν ξαναείδαμε να οδηγεί μια τέτοια επιχείρηση. Αυτός συνδύαζε όχι μόνο τη στρατιωτική ευφυία,, το μεγαλύτερο θάρρος και την μεγαλύτερη αξία, αλλά όλες αυτές οι ιδιότητες ανυψωνόντουσαν από την ομορφιά της ανθρωπιάς του και της ατομικότητας του. Οι στρατηγοί βέβαια του ήταν αφοσιωμένοι, ήταν όμως οι παλιοί υπήκοοι του πατέρα του, πράγμα που δυσκόλευε τη θέση του. Πράγματι το μεγαλείο του και το νεαρό της ηλικίας του τους ταπείνωσε γιατί έτσι ένοιωθαν ξεπερασμένοι τόσο οι ίδιοι όσο κι αυτά που είχαν γίνει, όταν αυτός ο φθόνος έφτανε, όπως στην περίπτωση του Κλείτου, να γίνει τυφλή μανία, ο Αλέξανδρος ήταν αναγκασμένος να χρησιμοποιήσει βία.
Η εκστρατεία του Αλέξανδρου στην Ασία ήταν ταυτόχρονα και μια επιχείρηση ανακαλύψεων γιατί πρώτος αυτός αποκάλυψε στους Ευρωπαίους τον ανατολικό κόσμο και προχώρησε σε χώρες όπως η Βακτριανή, η Σογδιανή, η βόρεια Ινδία , που στη συνέχεια ελάχιστα ήρθαν σε επαφή ξανά σε Ευρωπαίους. Ο τρόπος που έγινε αυτή η επιχείρηση παραμένει πάντα ένα αντικείμενο θαυμασμού, όπως η στρατιωτική ευφυία του στην διάταξη των μαχών και γενικά στα ζητήματα τακτικής. Ήταν μεγάλος στρατηγός στις μάχες, σοφός στις επιχειρήσεις και στις λήψεις θέσεων κατά τις συγκρούσεις. Ο θάνατος του Αλέξανδρου στο 33ο έτος της ηλικίας του στη Βαβυλώνα, προσφέρει ακόμη ένα όμορφο θέαμα του μεγαλείου του και την μαρτυρία των σχέσεων του με το στρατό, γιατί αποχωρεί απ' αυτόν με την πλήρη συνείδηση της αξίας του" (ό.π. σελ. 65,66).
" Επίσης ο Αλέξανδρος ενδιαφερόταν εξαιρετικά για τις επιστήμες και μετά τον Περικλή είναι περίφημος ως πιο γενναιόδωρος προστάτης των τεχνών. Στην ιστορία της τέχνης που έγραψε ο Μάγερ λέει ότι η διανοητική αγάπη του Αλέξανδρου για τις τέχνες διατήρησε το όνομά του εξίσου αιώνια με τις κατακτήσεις του"(ό.π. σελ.67,68).