Παρότι ο Δραγούμης έχει έναν εξελισσόμενο λόγο σε ένα από τα οποία παραμένει σταθερός είναι η αντιθεση στον "ελλαδισμό" και η αφοσίωση στην ένωση των εδαφών όπου κυριαχεί πληθυσμικά ο ελληνισμός. Για αυτό τον λόγο σε αντίθεση με τους μοναρχικούς τηλεγραφούσε, το 1915, από την Πετρούπολη όπου ήταν πρεσβευτής ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να μπει στον πόλεμο μαζί με την Αντάντ ώστε να είμαστε σε θέση να διεκδικήσουμε περιοχές από την Κύπρο ώς την Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη. Την πεποίθηση του αυτή επαναλαμβάνει σε διάφορα μεταγενέστερα άρθρα του. Στο Β' Υπόμνημα στο Παρίσι για την Ειρήνη το 1919 διεκδικεί μετά την διάλυση της Οθωμανικής αυτοκτατορίας ότι κερδίσαμε με την Συνθήκη των Σεβρών αλλά και τις περιοχές του Αιδινίου, της Προύσσας και του Πόντου ώστε στην Τουρκία , μετά την αφαίρεση των εδαφών αυτών, να μείνει μια περιοχή όπου θα υπερέχει μεν το τουρκικό στοιχείο αλλά και ο ελληνισμός που κατοικεί σε αυτά θα έχει κατοχυρώσει πλήρη πολιτικά δικαιώματα.
Στο άρθρο στο "Νουμά"(6.5.1907) με τίτλο "Οι Ελλαδικοί" γράφει σκέψεις που αποτελούν καταδίκη του μικροελλαδισμού:
"Θέλω να προσπαθήσω να δω σήμερα πως οι Έλληνες αυτοί που ζούνε στο Βασίλειο, παραστράτισαν και κατάντησαν Ελλαδικοί. Το Κράτος, το Βασίλειο, η ελεύθερη Ελλαδα έγινε για να μπορούν ελεύθερα οι Έλληνες να στήσουν εκεί το εργαστήρι που θα προετοίμαζε την ένωση της φυλής. Ένα εργαστήρι ήταν να γίνη και έγινε το Κράτος. Αλλά μόλις έγινε το Κράτος οι Έλληνες που κάθονταν στη μικρή Ελλάδα άρχισαν να ξεχνούν για ποιό σκοπό είχε γίνει το Κράτος. Και σιγά σιγά, στο μυαλό τους, το Ελληνικό Κράτος, το Βασίλειο, η μικρή Ελλάδα, γίνηκε ένα με την Ελληνική φυλή. Γενίκεψαν το νόημα "Κράτος" και είπαν : κάθε κράτος έχει λαό άρα και το Ελληνικό κράτος έχει Ελληνικό λαό. Και έπειτα λαός και έθνος και κράτος έγιναν σαλάτα στο κεφάλι τους. Τους γέλασαν οι λέξεις, τους κακόμοιρους! Και μονάχα όταν βρίσκονται Κρητικοί ν' αναστατόνουν την Κρήτη και Βούλγαροι να ξεπατόνουν τη Μακεδονία και τη Θράκη, ξαναθυμούνταν οι Έλληνες του Κράτους πως κάποιοι Έλληνες ζουν ακόμα εκει πέρα έξω από την Ελλάδα, Τουρκομερίτες και για λίγον καιρό το νόημα "Έθνος" έπαιρνε πάλι κάποια πλατύτερη , πιο φεγγερή και ομορφότερη χρωματισιά. Μόλις όμως ησύχαζαν λιγάκι οι Κρητικοί, ή κρύβονταν οι Βούλγαροι προσεχτικά για να γελούν τον κόσμο καλύτερα, οι Έλληνες "οι αυτόχθονες" έσβυναν πάλι από τον νού τους κάθε Τουρκομερίτη "ετερόχθονα", και το "έθνος" μίκραινε, μίκραινε και στένευε ως που καταντούσε πάλι "λαός" και "κράτος"...Οι Ελλαδικοι είνε αλλοιωτικοί από τους Έλληνες. Πρέπει πρώτα να ξεφορτωθούν τον Ελλαδισμό τους οι Έλλαδικοί για να γίνουνΈλληνες...Το πρόβλημα είναι πως θα ενωθούμε μια ώρα αρχήτερα. Και για να λυθή αυτό το πρόβλημα δε θα δουλέψουν μονάχα οι Ελλαδικοί ούτε μονάχα οι Τουρκομερίτες, θα δουλέψη όλη η φυλή. Αντί να καταγίνονται οι Ελλαδικοί να ρίχνουν την ευθύνη στους αλύτρωτους και αυτοί πάλε στους Ελλαδικούς, θα δουλέψουν και κείνοι και τούτοι αντάμα για το μοναδικό τωρινό σκοπό: την ένωση της φυλής σ' ένα κράτος Ελληνικό μεγάλο"(Ι.Δ., Άπαντα, γ' τόμος, εκδόσεις Έκτωρ,σελ.50,54,55).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου