Youtube

Youtube
Βρείτε το κανάλι μας στην ψηφιακή πλατφόρμα youtube.

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

Ι.Δραγούμης: Συνεργασία των βαλκανικών λαών κατά της τουρκικής κυριαρχίας- τό όραμα του Ρήγα Φεραίου ξαναζεί






Σε πέντε άρθρα στον  «Νουμά»  από τον Ι.Δραγούμη προκρίνεται η βαλκανική συνεργασία ως αντιτουρκική συμμαχία.Τις ίδιες απόψεις είχαν υποστηρίξει στον "Νουμά" ο Γ.Σκληρός και ο Δ.Γληνός στο άρθρο του "Η τουρκική μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής":

Α. Αρβανιτιά (Νουμάς,20.2.1912) : «Και αναγκαστικά λοιπόν θα συνεργαστούν μαζύ μας που ακολουθούμε και μεις το ίδιο πρόγραμμα, αφού εμείς και το χαράξαμε, όπως αναγκαστικά συνεργάζονται μαζύ μας φανερά και οι Βούλγαροι και Αρμένηδες (όσοι δεν τρέμουν υπερβολικά τον Τούρκο) και όπως αναγκαστικά θα μας ακολουθήσουν σε λίγο και οι Άραβες και Κούρδοι και όποιος άλλος λαός της Ανατολικής Αυτοκρατορίας. Μπορεί να βεβαιώσει κανείς, χωρίς υπερβολή, πως η τύχη της Βαλκανικής Τουρκίας βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων, των Αρβανιτών και των Βουλγάρων αν είναι σμιγμένοι. Η ένωση-συνεννόηση ή συμμαχία –των τριών εθνών μπορεί να διαφεντέψει και τη διατήρηση της Τουρκίας στην Ευρώπη και την καταστροφή της»(Άπαντα, γ’ τόμος, εκδόσεις Έκτωρ, Αθήνα Ιούνιος 2021, σελ. 160).

Β.Νέα Πολιτική στην Τουρκία (17.3.1912): «Οι Ρωμιοί θέλουν τώρα με το σπαθί τους να επικρατήσουν και όχι πια με παρακάλια, με ταπείνωσες, και με χάρες.Το Φαναριώτικο σύστημα δεν είναι άξιο για λαό ελεύτερο. Και ο Ρωμιός, και στην Τουρκιά και όπου αλλού, αρχίζει να θέλει να ξαναγίνει λαός ελεύτερος…Όντας δυνατός και ελεύτερος γίνεται φυσικά και φιλελεύτερος και αναγνωρίζει τα δίκαια των άλλων. Τούτο τον ωφελεί όχι μόνο μέσα στην Ανατολή παρά στη Δύση. Στην Ανατολή βρίσκει τώρα συμμάχους, μαθαίνει και ταιριάζει τα συμφέροντά του με τα συμφέροντα των άλλων λαών και τους έχει βοηθούς για την επικράτηση του. Απόδειξη πως από τα 1908 το Πατριαρχείο και οι Έλληνες πήραν τα απάνω τους και συγκέντρωσαν γύρω τους όλους τους άλλους χριστιανούς και πάνε να τραβήξουν με το μέρος τους και πολλούς μουσουλμάνους. Η Ρωμιοσύνη πέταξε γύρω της καινούργια και όμορφη φεγγοβολή. Στη Δύση βρίσκει τώρα ο Ρωμιός αν όχι θαυμαστές αλλά τουλάχιστο ανθρώπους και έθνη που τον εγκρίνουν, και με το να τον εγκρίνουν τον δυναμώνουν για να εξακολουθεί σ’ αυτό το δρόμο  να πηγαίνει και να προκόφτει…Ο σεβασμός και η εχτίμηση της Δυτικής Ευρώπης μοιράζονται τώρα σε δυό έθνη της Ανατολικής, τούς Έλληνες και τους Βούλγαρους. Αν και οι Αρβανίτες δειχτούν άξιοι και σ’ αυτούς θα παραχωρηθεί ένα μέρος σεβασμού. Το ίδιο και για τους Αρμένηδες και για τους άλλους λαούς. Αποκλειστικό δικαίωμα θαυμασμού δεν έχει ένα μονάχα  έθνος, όπως δεν έχει ένα έθνος μονάχα δικαίωμα ζωής, δημιουργίας πολιτισμών και νίκης» (ό.π., σελ.161,162,163,164).

Γ. Δύο  εκλογές(Νουμάς,24.3.1912): «Το Νεοτουρκικό φιλελεύτερο κίνημα ήταν εθνικιστικό στ’ αλήθεια, αποτέλεσμα της συνείδησης που έλαβαν οι Τούρκοι για την ξεχωριστή τους εθνική υπόσταση. Όμως τα έθνη της Τουρκιάς δεν παίζουν. Κι’ αυτά, ποια πρωτήτερα και ποια σύγκαιρα με τους Τούρκους, εσχημάτισαν εθνική συνείδηση ξεχωριστή που πάει να αποκρυσταλλωθεί. Ως και οι Μουσουλμάνοι, Άραβες, Αρβανίτες, Κούρδοι, δε λέγονται πια Τούρκοι, μήτε θέλουν να είναι…Σ’ ένα άλλο μου άρθρο είπα πως η πολιτική αυτή των Ρωμιών στην Τουρκιά και νέα είναι και αντίθετη με την πολιτική των Φαναριωτών που, τουρκομαθημένοι και φιλόδοξοι, μολονότι κρατούσαν τη θρησκεία τους και τη γλώσσα, καταντούσαν τουρκότεροι και από τον Τούρκο. Η Φαναριώτικη πολιτική μπορεί να ήταν καλή για άλλους καιρούς, μα τώρα πέρασε η ανάγκη της»(ό.π. σελ.167,169).

Δ. Η θέση της Τουρκίας ( Νουμάς τ. 463): «Και αυτό θα ήταν καλλίτερο παρά να διοικεί την Τουρκιά ένα ψευτοφιλελεύτερο κόμμα σαν το κομιτάτο που δεν είναι άλλο παρά μια απολυταρχική ολιγαρχία χειρότερη και από την ίδια την απολυταρχία των Σουλτάνων, γιατί ενώ το απολυταρχικό πολίτευμα ποτέ δεν έπαψε να αναγνωρίζει την εθνική αυθυρπαξία και κάποια εθνική αυτοδιοίκηση, όσο και να μη θέλησε να δώσει πολιτικά δικαιώματα στα άτομα του έθνους που κυριαρχούσε και στα άλλα έθνη που αναγνώριζε, το ολιγαρχικό πολίτευμα των Νεοτούρκων προσπάθησε και προσπαθεί και τώρα ακόμα με τυραννικές μονοκοντυλιές να σβύσει τις εθνικές διαφορές, να ισοπεδώσει τα έθνη(πράμα αδύνατο) και να μην παραχωρήσει κιόλα και στα άτομα των ισοπεδωμένων εθνών, ούτε και σ’ όλα τα άτομα του έθνους που κυριαρχεί, τα πολιτικά δικαιώματα που η ολιγαρχία τα κρατεί για λογαριασμό της μόνο»(ό. π.σελ.183).

 Ε.Ελληνοβουλγαρικά Α’( Νουμάς τ.464): «Γελάστηκαν όμως οι κακόμοιροι οι Τούρκοι. Αντίς να σταματήσει το μεγάλωμα των  άλλων εθνών, τους κεντήθηκε αμέσως η όρεξη να δυναμώσουν ακόμα περισσότερο και να πάρουν, σαν έθνη, και άλλα δικαιώματα που πριν από το σηκωμό των Τούρκων δεν τα είχαν. Επειδή όμως το κατάλαβαν αυτό οι Τούρκοι, αν και αργά κομμάτι, βάλθηκαν και τους κατάτρεξαν όλους τους χριστιανούς, με κάθε τρόπο νόμιμο και άνομο, και πήγαν να τους πνίξουν. Και τότε πρωτοστάτησαν οι Έλληνες της Τουρκιάς, και οι χριστιανοί ξεχνώντας προσώρας τους άγριους εθνικούς ανταγωνισμούς υποσχέθηκαν να βοήσει το ένα το άλλο έθνος για να μην τους πάρουν όλους σβάρνα οι Τουρκαλάδες. Και έτσι έγινε. Αυτή είναι η Ελληνο-Αρμένο-Βουλγαρο-Σερβική συνεννόηση που την έκαμαν καμιά τριανταριά, όλοι όλοι, Έλληνες, Αρμένηδες, Βούλγαροι και Σέρβοι βουλευτές στην Οθωμανική Βουλή, και ένας-δυό-τρείς σύμβουλοι των Πατριαρχείων. Και την παραδέχτηκαν τη συνεννόηση αυτή και τα θρησκευτικοπολιτικά κέντρα δηλαδή τα Πατριαρχεία, και ο λαός στις επαρχίες γιατί τους εσύμφερνε»(ό.π. σελ.188).  

 Στ.Ελληνοβουλγαρικά Β’(Νουμάς τ.466):  « Αυτό είναι ένα παράδειγμα. Μα να αμέσως κι άλλο ένα: να μην τρώγονται άδικα μεταξύ τους οι Έλληνικοί και Βούλγαρικοί πληθυσμοί στη Μακεδονία, που με το αλληλοφάγωμα δεν κερδίζουν τίποτε, όσο υπάρχει άλλος εχθρός που δείχνει όρεξη να τους φάγει και τους δυό. Έτσι το ιδιαίτερο αυτό συμφέρο του καθενός καταντά κοινό…Λοιπόν συμφέρο και της Μεγάλης ιδέας και του Βουλγαρικού στρατού να συμμαχήσουν, για να τρέμει ακόμα περισσότερο η Τουρκιά και να φέρνεται καλλίτερα και στους Ελληνικούς και Βουλγαρικούς πληθυσμούς μέσα στο κράτος της. Η μεγάλη Ιδέα (η ιδέα δηλαδή της μεγάλης Ανατολικης Αυτοκρατορίας, ας μην είναι και αποκλειστικά Ελληνικής) έχει ανάγκη το Βουλγαρικό στρατο για να καταφερθεί να πραγματωθεί, και ο Βουλγαρικός στρατός παίρνει δύναμη από την ιδέα της Ανατολικής Αυτοκρατορίας για να δείχνει τα δόντια του. Η συνεννόηση θα γίνει τέλεια όταν και ο Ελληνικός στρατός γίνει αξιόμαχος σαν το Βουλγαρικό, τότε μόνο θα μπορέσει να καταφερθεί και η συμμαχία και επιμαχία των δυό κρατών. Και έχουν συμφέρο να συμμαχήσουν μια μέρα τα δυο κράτη όχι μόνο για να δείχνουν σε κάθε περίσταση την επιβολή τους στην Τουρκιά και να πετυχαίνουν εκείνο που μέσα στο Οθωμανικό κράτος χρειάζεται στους πληθυσμούς τους, παρά για να πρωτοστατήσουν σε μια βαλκανική ομοσπονδία, που θα εμποδίσει την Αυστρία να κατέβει στη Θεσσαλονίκη και τη Ρωσία στην Πόλη, και άλλα ίσως μεγάλα κράτη να αρπάξουν επαρχίες του Ευρωπαϊκού ή Νησιώτικού κράτους των Τούρκων.Πολιτική, και δική μας και των Σέρβων και των Βουλγάρων και των Αρβανιτών, ας είναι: «τα Βαλκάνια για τους Βαλκανικούς λαούς» είτε να μείνει είτε να διαλυθεί το Ευρωπαϊκό κράτος των Τούρκων»(ό.π. σελ.192 και 194).


Στην «Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως» καλλιεργείται η ιδέα της συνεργασίας των χριστιανικών εθνών ώστε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους απέναντι στους Νεότουρκους. Το πείραμα να υπάρξει ο ελληνισμός εντός της Τουρκίας, μετά την επανάσταση των Νεότουρκων συντονίστηκε από την «Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως» που δημιούργησε ο Ίων μαζί με  τον Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη. Όπως γράφει ο τελευταίος μετέφεραν στους ομογενείς της Κωνσταντινούπολης 1000 περίστροφα και στην ευρύτερη περιφέρεια 5000 όπλα[1]. Η πολεμική αναμέτρηση συνεπώς δεν αποκλειόταν. Όπως και η συνεννόηση μεταξύ των χριστιανικών εθνών, ίσως και κάποιων μουσουλμάνων, κατά των Νεότουρκων: «από την δεύτερη αυτή περίοδο της προσπαθείας του Ελληνισμού της Τουρκίας ήταν βέβαιο, αν όχι τίποτε περισσότερο, ότι μέσα στον κοινό και δύσκολο αγώνα κατά των Νεοτούρκων, το γενικώτερο συμφέρον θα στόμωνε της μεταξύ των χριστιανικών τουλάχιστον εθνών, εχθρότητες, πράγμα που θα ευκόλυνε την συνεννόηση και την συνεργασία τους και για το μέλλον και θα παράσερνε σε συνεννόηση και συνεργασία και τα ομογενή τους κράτη που αν άλλοτε, επί Τρικούπη, το 1891 π.χ., δεν ημπόρεσαν να συνεννοηθούν, ο κύριος λόγος ήταν ότι δεν προετοίμασε την συνεννόηση των κρατών η συνεννόηση των εθνών»[2]. Συνεπώς ο ελληνοτουρκισμός μεταμορφώθηκε σε συνεργασία όλων των βαλκανικών λαών κατά της Τουρκίας και των Νεότουρκων. Ήταν εύλογη η εξέλιξη αυτή αφού είχαν προηγηθεί γεγονότα όπως: «και ο μουσουλμανικός φανατισμός αφήνιαζε συχνότερα μετά το Σύνταγμα. Κάθε τόσο εξισλαμίσεις, αρπαγές κοριτσιών»[3].

Βαλκανική Συνεργασία μοχλός αντίστασης στην τουρκική επιθετικότητα:

"Τέτοια συμμαχία με τους Βουλγάρους όπως έκαμε ο κ.Βενιζέλος μπορούσαν να την κάμουν οποιοιδήποτε πολιτικοί, αφού ήταν χωρίς κανέναν όρο. Εμείς όταν συνεργαζόμαστε με τους Βουλγάρους από το 1910 ως στα 1912 στην Πόλη, είχαμε την ηγεμονία εμείς και όχι οι Βούλγαροι, αυτοί ακολουθούσαν και έκαναν ότι εμείς. Πριν από τις εκλογές τις βουλευτικές του 1912 οι Έλληνες και οι Βούλγαροι υποψήφιοι βουλευτές συμφώνησαν μεταξύ τους και υπόγραψαν πρωτόκολλο όπου ορίζεται ο αριθμός των Ελλήνων και Βουλγάρων βουλευτών που θα βγούν σε κάθε σαντζάκι, και μόνον έτσι καταλαβαίνουμε τη σύμπραξη. Η ομοσπονδία η Βαλκανική που ονειρεύεται ο κ.Βενιζέλος θα είναι καλή για μας αν είμαστε το πιο δυνατό κράτος της ομοσπονδίας. Αν όμως η Βουλγαρία είναι το πιο δυνατό κράτος, τότε αυτοί έχουν να κερδίσουν από την ομοσπονδία και όχι εμείς που υποδουλωνόμαστε σ’ αυτούς»(Κρυμμένα Ημερολόγια, 6 Μάρτη 1913, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2021, σελ.191).

 Στο «Όσοι ζωντανοί» (εκδόσεις Πέλλα) : « Για την τελειότερη σύμπραξη των χριστιανικών  τουλάχιστον εθνών μέσα στην Τουρκιά χρειάζεται να συμπράξουν με καιρό και τα μικρά γειτονικά κράτη, η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Σερβία και το Μαυροβούνι, μα για να γίνη αυτό πρέπει να έχη στρατό η Ελλάδα αξιόμαχο. Να, που παρουσιάζεται η ανάγκη να υπάρχη το κρατίδιο, και μόνο γι’ αυτό χρειάζεται, για τίποτε άλλο. Ο αξιόμαχος στρατός είναι απαραίτητος και για τα δύο  ιδανικά, μπορεί να χρησιμέψη και για να επιβάλη στην Τουρκιά, σε μια περίσταση, την ισοπολιτεία και το σεβασμό της εθνικής αυθυπαρξίας των Ρωμιών και για να διαλύση το τουρκικό κράτος, αν γίνη φανερό πως οι Τούρκοι εξακολουθούν το χαβά τους πασκίζοντας με κάθε είδος κατατρεγμό να κατασυντρίψουν την ελληνική ζωή μέσα στο κράτος τους. Και ο στρατός αυτός, σε όποιο από τις δυό αυτές περιστάσες, θα συνταιριάση τις ενέργειες του με τους στρατούς των άλλων τριών κρατών» (σελ.113,114}



[1] Αθαν. Σουλιώτη-Νικολαΐδη, Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως, επιμέλεια Θ. Βερέμης-Κ. Μπούρα, εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα 1984, σελ.52.

[2] Ό. π. σελ. 64.

[3] Ό. π. σελ. 84.

 

 

 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου