Δύο κείμενα για τον Παναγιώτη Κονδύλη του Μάριου Μαρκίδη και του Αντώνη Λαυραντώνη που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό "Σημειώσεις" τεύχος 53 και 54 αντίστοιχα.

Μια και περάσαμε από το στάδιο αποσιώπησης στο στάδιο οικειοποίησης του Π.Κονδύλη από το πολιτικό κατεστημένο είναι αναγκαίο να θυμηθούμε δύο κείμενα που είναι απαραίτητα για να κατανοήσουμε την εξέλιξη του. Το πρώτο του Μ.Μαρκίδη εκφωνήθηκε τον Νοέμβριο του 1999 σε τιμητική εκδήλωση στην Στοά Αρσάκη που οργάνωσαν η Εταιρεία Συγγραφέων και οι Εκδόσεις Νεφέλη και στην συνέχεια δημοσιεύθηκε στη Σημειώσεις τ.53. Επιγράφεται "ο Κονδύλης κι εμείς: οι δρόμοι που πήραμε και είναι αφιερωμένο στον συγγραφέα και αγαπητό φίλο Γιάννη Τσέγκο. Υποστηρίζει ότι ο Λαυραντώνης είναι ο πνευματικός πατέρας του Π.Κονδύλης, κάτι που ο τελευταίος πρώτος υποστήριξε. Γράφει ο Μαρκίδης: " Ο Γιάννης ο Τσέγκος, ψυχίατρος σήμερα, άνθρωπος με ανάλογη ετοιμότητα στον χαρακτήρα του να παραβιάζει τις κομματικές συμμορφώσεις και να λοιδωρεί τις λαϊκές σκοπιμότητες, ήταν εκείνος που συνέδεσε τον Κονδύλη με την παρέα μας. Δεν ξέρω πόσο συνέπεσαν τα ενδιαφέροντα του Κονδύλη με τα ενδιαφέροντα ημών των υπολοίπων, καθώς εκείνος - με το μυαλό σφουγγάρι που διέθετε- μπόρεσε γρήγορα να επισκέπτεται τις ιδέες σε "τέσσερις ζωντανές και δύο νεκρές γλώσσες" (Γ.Χατζόπουλος), ενώ οι περισσότεροι από μας μείναμε λίγο ως πολύ δεμένοι με τα "ωραία ελληνικά" και τα αυτόχθονα ποιήματα"(σελ.28). Στην συνέχεια ο Μαρκίδης θα αναφερθεί στην αλληλογραφία ανάμεσα στον Κονδύλη και στον Λαυραντώνη όταν ο πρώτος ζούσε στην Γερμανία. (Τις επιστολές αυτές είχα την τύχη να μας τις παρουσιάσει ο Λαυραντώνης στο σπίτι του Γ.Χατζόπουλου με την παρουσία του συγγραφέα Ρευμόνδου Πετρίδη). Επίσης θα επισημάνει ο Μαρκίδης ότι ο Κονδύλης ήταν "ένα ολότελα εξαρτημένο άτομο" από την ανάγνωση και την γραφή(σελ.33). Θα τονίσει ότι "ούτε ο Λαυραντώνης ούτε ο Κονδύλης ήθελαν τους πολίτες κοπάδια(σελ.34), ενώ θα τελειώσει με την απόφανση του Γ.Χατζόπουλου "ο Κονδύλης ήταν ένας άνθρωπος που δεν ζητούσε χάρη από κανέναν και δεν χαριζόταν σε κανέναν"(σελ.37).
Στο επόμενο τεύχος των Σημειώσεων θα δημοσιευθεί το άρθρο του Α.Λαυραντώνη " Τα διαμορφωτικά χρόνια του Κονδύλη" υπό μορφή επιστολής στον Μαρκίδη. Εκεί θα αναφερθεί στην πνευματική του σχέση με τον Κονδύλη, θα γράψει για τον χρόνο που γνωρίστηκαν, για τις συζητήσεις που έκαναν και την αλληλογραφία τους που ακόμη δεν έχει δημοσιευθεί.Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον εαυτό του σπαρτακιστή-λουξεμπουργκιστή, όμως ο πυρήνας των συμπερασμάτων, που είναι Θουκιδίδειος περιέχεται στην ακόλουθη φράση "τα βαθύτερα όμως, τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης, που καθορίζουν διιστορικά τον χαρακτήρα των ανθρώπινων κοινωνιών ως εξουσιαστικών-υποδουλωτικών-εκμεταλλευτικών, παραμένουν δυστυχώς (ή ευτυχώς ) αμετάβλητα!(σελ.31). Ο Κονδύλης στο ίδιο μήκος κύματος θα γράψει ένα κείμενο που θα δημοσιευθεί αργότερα με τον τίτλο "οι επαναστατικές ιδεολογίες και ο μαρξισμός" στο βιβλίο του "Μελαγχολία και Πολεμική"(εκδ.Θεμέλιο,2002). Κάπως προφητικά ο Λαυραντώνης τελειώνει γράφοντας " σκέψου όμως τι θα γίνει αν κάποιοι από τους "φωτισμένους" και "προοδευτικούς" πρωτεργάτες της "πολιτιστικής μας καλλιέργειας" ανακαλύψουν κανένα αδιάθετο κονδύλιο για "πολιτιστικά προγράμματα" και με στόχο την γρήγορη κατασπάραξή του παρουσιάσουν λ.χ. κάποια "Ανθολογία Αποφθεγμάτων των Νεοελλήνων Φιλοσόφων" και επιλέγοντας μερικά απ' αυτά (προφανώς για το ανέβασμα του πολιτιστικού μας επιπέδου, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες που κάνουν και τα άλλα γνωστά "πολιτιστικά κέντρα") μας τα κρεμάσουν κορνιζαρισμένα στα λεωφορεία και τις τουαλέτες των Ντίσκο, όπως έγινε με την "Ανθολογία των Ποιητών".Είναι τάχα δύσκολο να βρεθεί κάποιος ασημαντούτσικος αρμόδιος για να πάρει την απόφαση; Αν μάλιστα κρίνει κανένας από τη γενική αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζονται γελοιότητες σαν τη μετατροπή της Ρωμαϊκής Αγοράς σε σουβλατζίδικο, των Πανεπιστημιακών Προπυλαίων σε πασαρέλα μανεκέν μόδας και την αστειότητα της "Βουλής των Εφήβων", τίποτα παρόμοιο δεν μπορεί να αποκλεισθεί"(σελ.38).