Youtube

Youtube
Βρείτε το κανάλι μας στην ψηφιακή πλατφόρμα youtube.

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

Π.Δέλτα: Όταν Ι.Δραγούμης έμαθε ότι απελευθερώθηκε η Σμύρνη "βαθιά μες στην ψυχή του συγκινείται"





Η Π.Δέλτα στο έργο της για τον Ι.Δ. προσπαθεί με βάση τα ημερολόγια του, που δεν είχαν ακόμη δημοσιευθεί να εξηγήσει τις προσωπικές και πολιτικές του επιλογές. Προσπαθεί να εξηγήσει την σχέση του με την Μαρίκα Κοτοπούλη και κάποιες άλλες περιστασιακές. Μαθαίνουμε ότι είχαν κάποιες συναντήσεις που κρατούσαν ζωντανή την τρυφερή τους σχέση. Πληροφορούμαστε την φιλία του με τον Χρύσανθο Τραπεζουντος. Ο Δραγούμης καταδίκασε την παραχώρηση του Ρούπελ, της Ανατολικής Μακεδονίας και την παράδοση ενός σώματος στρατού από την κυβέρνηση των μοναρχικών. Αλλά η Π.Δέλτα θα ήθελε η φωνή του Ίωνα να υψωθεί περισσότερα στεντόρεια κατά της μοναρχικής παράταξης. Σημειώνει ότι στην αρχή "και εγκρίνει και επιδοκιμάζει τον Κρητικό"(σελ.173) που τα έβαλε με το βασιλόπουλο, ενώ στις στερνές του τοποθετήσεις ξεχνά "τις παλιες δικές του φιλελεύθερες για το λαό ιδέες, την καταφρόνια του για το βασιλικό δέντρο, το Γεώργιο Α', τους πρίγκηπες, τα πριγκηπόπουλα, όλους αυτούς "τους ξένους" που ήλθαν στον τόπο μας και "τον χαλούν με την ατμόσφαιρα της αυλής" , και που οι ίδιοι δεν αξίζουν τίποτε, γιατί "τους χαλούν οι αυλοκόλακες" "(σελ.174) .
Αλλά πως αντιδρά ό Ι.Δραγούμης όταν απελευθερώνεται η Σμύρνη: "Είχαμε μπει στη Σμύρνη και απλωνόμασταν στη Μικρασία. Το μαθαίνει και βαθιά μες στην ψυχή του συγκινείται. Μα εξόριστος και θλιμμένος, στην κυνηγημένη μερίδα, που δε δρα, απ' έξω απ' όλη αυτή την εποποιία όπου αντέδρασε ή έμεινε ξένος, πονεί, πικραίνεται, ίσως αισθάνεται πως μειονεκτεί, πάντως ξέρει πως μειώνεται. Ο φιλόδοξος αυτός άντρας, ο μεγάλος αυτός πατριώτης, ο εθνικιστής ως στην ψυχή Έλληνας, βλέπει τον τόπο του να μεγαλώνει χωρίς αυτόν, εναντίον της θελήσεως των ομοιδεατών του, και ηγέτης της ορμής που ξαναφτιάνει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία είναι ο μισητός Βενιζέλος ο "κομπογιαννίτης" της πολιτικής. Μα είναι παρά πολύ ευγενής για να μην αναγνωρίζει το μεγαλείο του έργου. Συνάμα όμως είναι πάρα πολύ πληγωμένος για να χαρεί. Και στοχάζεται και ζυγίζει και λογαριάζει. Και διερωτάται ποιός απο τους δύο είχε τη σωστότερη πολιτική, ο "κομπογιαννίτης" της πολιτικής που σήκωσε ολόκλητο τον Ελληνισμό και τον πήγε στη Μικρασία και στην Πόλη, ή εκείνος, που έμεινε στην πολιτική του την προ-βαλκανική-πολεμική εποχή"(σελ.227).
Η Π.Δέλτα επιμένει ότι η δυστυχία του Δραγούμη δεν απορρέει από την εξορία αλλά "που διάλεξε την κακή μερίδα, και που το ξέρει"(σελ.229). Σε ένα άλλο σημείο επαναλαμβάνει ότι ο ΙΔ. "εκείνο που θα ήθελε να θέλει, το κάνει ο εχθρός του"(σελ.251). Τελικά "δεν έχει τη δύναμε να σηκώσει το κεφάλι και να πει: "Είχα άδικο,mea culpa. Και γύρω του και κοντά του δεν είναι ένας του πει: "Απαρνείσαι με τη στάση σου, τη ζωή σου όλη. Σώσε τον εαυτό σου και τόν τόπο". Και πέφτει αυτός από σφαίρες Ελληνικές. Και με το θάνατο του συμπληρώνεται η καταστροφή που όσο ζούσε δεν έκανε τίποτε να αποτρέψει"(σελ.208). Η Π.Δέλτα γράφει ότι αγνοεί τις προδοσίες των μοναρχικών γιατί "αλλιώς δε θα έμενε "ομοιδεάτης" τους"(σελ.221). Βεβαίως είχε και μια εξωπραγματική πεποίθηση που πίστευε ότι θα κατόρθωνε αυτό που δεν πέτυχε ο Ε.Βενιζέλος: να σύρει την μοναρχική παράταξη στο πλευρό της Αντάντ: "Εγώ έλεγα και πίστευα ότι θα έπρεπε να πολεμήσει η Ελλάδα στο πλευρό των Συμμάχων, μόνο την επέμβασή τους δεν ήθελα, μόνο τα άτιμα καμώματα του Βενιζέλου δεν ενέκρινα, ενώ συμφωνούσα μαζί του για την ανάγκη της συμμετοχής στον πόλεμο, και κοίταζα να πείσω και τους άλλους όσοι δε συμφωνούσαν, και θα τους έπειθα αν ενεργούσε τίμια ο Βενιζέλος και βοηθούσε ίσια και ειλικρινώς για να καταπεισθούν και οι άλλοι"(σελ.217). Τελικά την μεταπήδηση του Ι.Δραγούμη στον αντιβενιζελισμό εξηγούν αφενός η πικρία που αισθάνθηκε από τον υποτιθέμενο υπηρεσιακό παραγκωνισμό του από τους Βενιζέλο-Κορομηλά και η επιρροή του πατέρα του Στέφανου και της συντρόφου του Μαρίκας Κοτοπούλης. Βεβαίως το ίδιο ανεδαφικά πίστευε ότι αφού κατανικούσε τον βενιζελισμό στην συνέχεια θα κατανικούσε και τον αντιβενιζελισμό.

7 σχόλια:

  1. "υποτιθέμενο υπηρεσιακό παραγκωνισμό του από τους Βενιζέλο-Κορομηλά"
    Αγαπητε Σπύρο, σου θυμιζω απο τα "κρυμμενα" ημερολογια του Ίωνος[Είμαστε ακόμα στα 1913.Δεν εχει ξεσπασει ο Διχασμος...]:
    Οἱ πρωθυπουργοί καί ὑπουργοί μου δείχνουν ἐπίμονα πώς δέ μ’ ἔχουν ἀνάγκη. Δείχνουν καί πώς θέλουν νά μέ ξεφορτωθοῦν. Πῆγα νά μιλήσω μιά μέρα (τό Πάσχα) μέ τόν κ. Βενιζέλο γιά τά ἐθνικά ζητήματα καί μοῦ εἶπε ἀπότομα «Ἀρνοῦμαι νά συζητήσω μαζί σας». Τόν εἶπα· «Καλά». Δέ μέ πειράζουν αὐτά, οὔτε οἱ ὀνομασίες πού μου ἔδωσε λέγοντάς με, «κομιτατζῆ», ἀναρχικό, ἀπείθαρχο, μηδενιστῆ, ἐπικίνδυνο γιά τό κράτος.» Μοῦ εἶπε πώς δέ μέ θέλει ἐδώ.
    Επίσης, αδελφός του Φίλιππος γράφει στο ημερολογιο:
    14 Μαρτίου 1913]: […] Ήρθε απόψε η Ειρήνη Νόελ* και μου είπε πως είδε το Βενιζέλο […] για τον Ίωνα είπε πως είναι λαμπρός μα αναγκάστηκε να τον τιμωρήσει γιατί έχει έλλειψη πειθαρχίας και «αυτό το κομιτατζίδικο πνεύμα» έφαγε τον τόπο! Σκοτείνιασε το πρόσωπό του όταν του μίλησε η Ειρήνη γι’ αυτόν· η Ειρήνη ξεχώρισε πως τονε μισεί […]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Eπίτρεψέ μου να γνωρίζω πως το βιολί της Π. Δελτα παίζει παράφωνες συγχορδίες..Το να μας σερβιρει κατα το δοκουν αποκομμενες φρασεις απ τα ημερολογια του Ίωνος από αυτά της εξορίας στη Κορσικη (Αιάκειο) και τη Σκόπελο (Γλώσσα) και να ανακαλυπτει τον κρυμμενο του ..."ποθο για τον Βενιζελο" αποτελει μια ΧΥΔΑΙΑ αναστροφή της πραγματικότητας. Ιδίως από το 1915 και μετά αυτή έχει χάσει κάθε αυτοέλεγχο... Και τα αποκαΐδια του ερωτά της αναλώνονται σε Βενιζελειάδες...
    Θα προτιμούσα να μας παρέθετες αυτά που λέει ο ίδιος και όχι αυτά που νομίζει η μακαρίτισσα η Δέλτα πως νομίζει αυτός...
    Ώρες τώρα να νομίζουμε κιόλας πως ο Δραγούμης στενοχωριόταν που ήταν αντιβενιζελικός...
    Νομίζεις πως αυτό θα βελτιώσει την εικόνα του προς τους ...Βενιζελόφρονες (που υπάρχουν και ζουν και ...βασιλεύουν ακόμα...) και θα σπεύσουν να τον αποκαταστήσουν; Aυτό είναι το ζητούμενο;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. μια παρατήρηση επισης...
    ΔΕΝ γνωριζουμε τι γραφει στα ημερολογια του ο Ίων απο τον Ιουνιο του 1917 μέχρι τις 27 Σεπτεμβριου 1918 . Εχουν χαθεί...(15 μηνών εγγραφές)
    ΠΟΥΘΕΝΑ δεν εντοπιζω στα ημερολογια του αυτες τις συγκινησεις περί Σμύρνης που αναφέρει ή Δελτα.. Προφανώς τα φαντάζεται., Εικοτολογεί η δόλια...
    Ως προς τις αντιληψεις του περι της Βενιζελικής τυραννίας παραπεμπω στα "Φυλλα ημερολογιου" τομος ΣΤ΄, σελ.88, εγγραφή της 27 Μαΐου 1919.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Νώντα στην προηγούμενη ανάρτηση παραθέτω την σκέψη του Δραγούμη ότι παρότι διεκδικεί περισσότερο από τον Βενιζέλο θα χαρεί για ότι κερδισει στην Μικρασία και αλλού.Γιατί όμως εμείς είμαστε πιο αξιοπιστοι από αυτούς που τον γνώρισαν όπως η Π.Δελτα και ο Ν.Γιαννιός; Μόνο ο Μεταξάς διατυπωσε μια αντίθετη πολιτική προς αυτή του Βενιζελου και του Δραγούμη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "Γιατί όμως εμείς είμαστε πιο αξιόπιστοι από αυτούς που τον γνώρισαν όπως η Π. Δέλτα και ο Ν. Γιαννιός; "
      Όχι Σπύρο αγαπητέ, εμείς καθόλου αξιόπιστοι δεν είμαστε. Διαβάζουμε και κρίνουμε απλώς.
      Αλλά μην ξεχνάμε πως η κατά σύστημα λιβανίστρια του «Εθνάρχη» και λίαν φανατική ΠΔ, όσα έγραψε στα ημερολόγιά της (αντιγράφοντας -ανθολογώντας-περικόβοντας-ερμηνεύοντας κατά το δοκούν και στρεβλώνοντας τα γραφόμενα στα Τετράδιά του Δραγούμη) τα έγραψε μετά το θάνατο εκείνου. Επίτρεψέ μου να έχω σχηματίσει επαρκώς τεκμηριωμένη άποψη από ανάλογες αντιβολές των κείμενων και την άθλια εκ μέρους της παραχάραξη.
      Πάντως βλέπω να ακολουθείς παράξενο δρόμο. Σε καμία περίπτωση το ηθικό ανάστημα ο βάθος της σκέψης η καλλιέργεια η εντιμότητα και προπάντων οι οραματισμοί του Δραγούμη δεν έχουν σύγκριση με τα σχετικά ανάλογα του Βενιζέλου.

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ Νώντα τιμώ και τους δύο Δραγούμη και Βενιζέλο και θεωρώ ότι τελικά δεν είχαν πολιτικές διαφορές τουλάχιστον σε σημείο σύγκρουσης, αντίθετα είχαν πολλά κοινά στοιχεία με κατεξοχήν ότι συμφώνησαν στο ζήτημα που υπήρξε η αιτία του διχασμού. Δηλαδή ξεκάθαρα με την Αντάντ, ούτε ουδετερότητα, ούτε με την Γερμανία,Και βέβαια να διχαστούμε σήμερα με βάση αυτούς είναι τελείως ακατανόητο είτε σε επίπεδο επίστημης είτε σε επίπεδου λαού. Εγκάρδιους χαιρετισμούς και αναμένουμε την έκδοση των υπολοίπων έργων του Ι.Δραγούμη.

      Διαγραφή
    3. Με το άρθρο «Τιμή κι ανάθεμα» που δημοσιεύει ο Ίων στον Νουμά τον Δεκέμβριο του 1912, θα διατυπώσει καθαρά πλέον την ρήξη του με την πολιτική του Βενιζέλου, με τον οποίο είχε κατ’ αρχήν συμφωνήσει να συμπράξει τη Ελλάδα με τις δυνάμεις της Entente όχι όμως και να δεχθεί τετελεσμένα που εγκατέλειπαν γνησιότατους ελληνικούς πληθυσμούς και ελληνικά χώματα στα χεριά των ξένων (πατρίδες που εχάθηκαν για πάντα). Στο άρθρο αυτό [...] καταγράφεται πιο αναλυτικά η ουσία της κεντρικής πολιτικής διαφωνίας του ‘Ίωνα με τον Βενιζέλο. [Στεφ. Μπεκατώρος, στο «Ανθολόγιο του Νουμά», Εναλλακτικές εκδόσεις, σελ.34-35]

      Διαγραφή