Στο περιοδικό "Σημειώσεις" διεξήχθη ένας σημαντικός διάλογος ανάμεσα στον Παναγιώτη Κονδύλη από την μια πλευρά και από την άλλη πλευρά τον Μάριο Μαρκίδη, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο και τον Στέφανο Ροζάνη. Με αξιοζήλευτη γλωσσική σαφήνεια, που προυποθέτει όχι μόνο ένα άρτιο γλωσσικό αισθητήριο αλλά και μια ολοκληρωμένη φιλοσοφική παιδεία, θέτουν κρίσιμα ερωτήματα και αποτολμούν να δώσουν απαντήσεις ο καθένας βέβαια από την δική του οπτική. Είναι κρίσιμες οι παρατηρήσεις του Π.Κονδύλη για την δομή της σκέψης και το εννοιολογικό περιεχόμενο, τις μεταμορφώσεις της θεολογικής σκέψης και την σύνδεση ανάμεσα στο νόημα, τις αξίες και την κυριαρχία.
Μεταξύ άλλων ο Π.Κονδύλης σημειώνει:
"Η διαστολή ανάμεσα στην εννοιολογική δομή μιας κοσμοθεωρίας και στο περιεχόμενο της γίνεται εύκολα αντιληπτή, όταν αναλογιστούμε δυο αντιμαχόμενες θρησκείες. Μολονότι η κάθε μια θεωρεί την άλλη σφαλερή -ως προς το περιεχόμενο- και την καταπολεμά, ωστόσο και οι δυο τους, σαν εννοιολογικές δομές, παρουσιάζουν τα γνωρίσματα εκείνα που χαρακτηρίζουν το φαινόμενο "θρησκεία" γενικά: χωρισμός του κόσμου σε αόρατο Εκείθεν και ορατό Εντεύθεν, υποταγή του δεύτερου στο πρώτο, δικαίωση των εκάστοτε πράξεων των εκπροσώπων της θρησκείας διαμέσου της αναφοράς στο πρώτο κτλ. κτλ. (σελ.32,33).
Ο Κονδύλης προσθέτει: "Ο Θεός εκθρονίζεται και ενθρονίζεται ο Άνθρωπος, η Ιστορία γίνεται Σύμπαν κι ο Άνθρωπος Δημιουργός. Αυτή είναι η δραστικότερη απάντηση των Νέων Χρόνων στο ερώτημα που, όπως είπαμε, τους παίδεψε από την αρχή τους ως τον 19ο αι.: πως είναι δυνατό να παραμεριστεί ο Θεός χωρίς να προκύψει απ' αυτό μηδενισμός"(σελ.42).
Ο Κυρίαρχος οφείλει να καθορίζει δεσμευτικά το Νόημα: "Κυρίαρχος είναι όποιος σε κάθε δεδομένη στιγμή είναι αρκετά ισχυρός, ώστε να αποφασίζει δεσμευτικά, τι σημαίνει συγκεκριμένα η Ιδέα του Ανθρώπου για τον εμπειρικό άνθρωπο δηλαδή τι υποχρεώσεις και καθήκοντα του επιβάλλει. Η δραστική απόρριψη του σκεπτικισμού-μηδενισμού, δηλαδή η έξαρση του νοήματος της ζωής και η κλίμακα αξιών μετατρέπονται εδώ, σε βάσεις της κυριαρχικής νέας κοσμοθεωρίας. Ο Άνθρωπος είναι η κατασκευή εκείνη που δίνει στις αποφάσεις των νέων κυρίαρχων υπερπροσωπικό, ακλόνητο κύρος, το ίδιο όπως στους παλιούς η κατασκευή του Θεού. Ο Άνθρωπος γίνεται για τον άνθρωπο λύκος"(σελ.49,50). Νομίζω ότι δεν θα ήταν αυθαίρετο να συγκρίνουμε τα συμπεράσματα αυτά με τα αντίστοιχα του Στίρνερ.
Περισσότερο γλαφυρός ο Π.Κονδύλης στο φιλοσοφικό του αριστούργημα "Ισχύς και Απόφαση" συμπεραίνει: "από τη στιγμή που η ορμή της αυτοσυντήρηησης μέσα στον πολιτισμό υψώνεται στο επίπεδο του ιδεατού και μετατρέπεται σε πίστη προς το νόημα της ζωής, όποιος εγείρει αξιώσεις κυριαρχίας είναι υποχρεωμένος να τονίζει το νόημα της ζωής, γιατί η έλλειψη νοήματος στη ζωή θα σήμαινε ότι και κάθε αξίωση κυριαρχίας στερείται νόημα, και έτσι θα αφαιρούσε κάθε δεσμευτικότητα από την παρότρυνση παροχής θυσιών. Άπο την άποψη αυτή οφείλουν όλοι-εξουσιαστές, υπήκοοι και επαναστάτες να είναι εξ ίσου ηθικιστές(σελ.92).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου