Youtube

Youtube
Βρείτε το κανάλι μας στην ψηφιακή πλατφόρμα youtube.

Σάββατο 14 Μαΐου 2011

Οι επιστολές του Παναγιώτη Κονδύλη στον Γιώργο Χατζόπουλο

Οι επιστολές του Παναγιώτη Κονδύλη στον Γιώργο Χατζόπουλο

ΡΗΞΗ τεύχος 74

Ο εκδότης του ιστορικού και σημαντικού εκδοτικού οίκου ΚΑΛΒΟΣ , ο Γιώργος Χατζόπουλος , μου έκανε την τιμή να μου κοινοποιήσει τις επιστολές , που του έστειλε ο Παναγιώτης Κονδύλης. Με την άδεια του ,τις δημοσίευσα στο ιστολόγιο μου .
Οι επιστολές είναι από τις πιο δημοφιλείς αναρτήσεις του ιστολόγιου μου, ενώ ήδη έχουν αναπαραχθεί και από πολλά άλλα , από ένα κοινό που είναι έτοιμο να «ρουφήξει» κάθε πληροφορία για το έργο και την ζωή του Π.Κονδύλη.
Το γεγονός εξηγείται : όσο σημαντικό και ενδιαφέρον είναι το έργο του Π.Κονδύλη, τόσο αυτός αποτελεί για πολλούς μελετητές ένα αίνιγμα , αφού απέφευγε , όσο ζούσε , την δημοσιότητα. Είναι ενδεικτικό ότι είναι ελάχιστες οι δημοσιευμένες φωτογραφίες του. Όπως έγραφε ήταν ένας «επαΐων του περιθωρίου » .
Όταν πέθανε ο Π.Κονδύλης , ανάμεσα σε αυτούς , που πρώτοι τον τίμησαν ήταν η εγγύτερη σε αυτόν συντροφιά , του περιοδικού «Σημειώσεις». Στην εκδήλωση που οργάνωσε , μίλησε και ο Μάριος Μαρκίδης, που μεταξύ των άλλων , είπε ότι τον γνώρισαν από τον ψυχίατρο Γιάννη Τσέγκο .Επίσης αναφέρει τις απόψεις του Γ.Χατζόπουλου « ότι ο Κονδύλης μπόρεσε γρήγορα να επισκέπτεται τις ιδέες σε τέσσερις ζωντανές και δύο νεκρές γλώσσες» όπως και ότι ο «Κονδύλης ήταν ένας άνθρωπος που δεν ζητούσε χάρη από κανέναν , και δεν χαριζόταν σε κανέναν». Στο ίδιο τεύχος του περιοδικού «Σημειώσεις» , δημοσιεύεται μελέτη του Μ.Λαμπρίδη, από την ίδια εκδήλωση , για το «θέμα των ιδεολογιών» ,καθώς και το άρθρο του Γ.Μερτίκα για την μεταφραστική και εκδοτική προσπάθεια του Κονδύλη ,στο οποίο περιλαμβάνονται επιστολές του προς τον Α.Λαυραντώνη με μεγάλο ενδιαφέρον για την συγκρότηση της σκέψης του .
Για τον Γ.Χατζόπουλο , όπως μου γράφει , ο Π.Κονδύλης είναι « ο αξέχαστος φίλος και ο ακριβός συνεργάτης».Τον γνώριζε ,από κοινούς φίλους ,ήδη από την δεκαετία του ‘ 60.Ο Κονδύλης δεν συνεργάστηκε με το σημαντικό φοιτητικό περιοδικό της αριστεράς «ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ» , στο οποίο υπήρξε διευθυντής ο Γ.Χατζόπουλος μέχρι τον Φεβρουάριο του 1962 , οπότε αποχώρησε διαφωνώντας με την πολιτική της ΕΔΑ και του ΚΚΕ. Παρότι κινούνταν στο χώρο της αριστεράς , ο ηλικίας τότε 19 χρονών Κονδύλης , παρακολουθούσε τα πολιτικά δρώμενα και μορφωνόταν εντατικά. Η συνεργασία τους θα ξεκινήσει στον ΚΑΛΒΟ από το 1969. Εν τω μεταξύ ο ανάπηρος μεταπολεμικός κοινοβουλευτισμός έχει ανατραπεί από την δικτατορία των συνταγματαρχών , οι «Φίλοι Νέων Χωρών» του ιστορικού Ν.Ψυρούκη έχουν διαλυθεί , ο Γ.Χατζόπουλος έχει συλληφθεί και για ένα διάστημα έχει εξοριστεί στην Γυάρο , ενώ ο Κονδύλης υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία σε τάγμα ημιονηγών , όπου στέλνανε τους χαρακτηρισμένους αριστερούς. Το 1969 αρχίζουν να εκδίδονται, από εκδοτικούς οίκους όπως ο ΚΑΛΒΟΣ , κάποια σημαντικά κείμενα, παρά τον έλεγχο της λογοκρισίας , που βέβαια δεν έπαψε να ασκείται.
Στην πρώτη επιστολή ο Κονδύλης προς τον Γ.Χατζόπουλο , που την στέλνει από την Ελβετία , γράφει για τις προσπάθειες ,που έκανε να πείσει κάποιους γερμανούς εκδότες για την έκδοση από τον ΚΑΛΒΟ του έργου του Μ.Φρίς «HOMO FABER» .Επισημαίνει «στη Φραγκφούρτη ανέπτυξα το ηθικό μέρος της υποθέσεως μας , αν και δεν νομίζω ότι αυτά ενθουσιάζουν τους Γερμανούς , που περιορίστηκαν να ακούσουν με ευγένεια».Στέλνει χαιρετίσματα στην Αννιώ , που είναι η σύζυγος του Γ.Χατζόπουλου , στον Παναγιώτη , που είναι ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Μαΐστρος και στον Δημοσθένη , που είναι ο καθηγητής Δημοσθένης Αποστολόπουλος. Στην επιστολή της 6-7-1971 από την Ρώμη σαρκαστικά γράφει: «Από τινών ημερών βρίσκομαι στην χώρα της χαριτωμένης ελαφρότητος , ήτοι στην Ιταλία. Η Ρώμη είναι ένα απέραντο μουσείο , όπου όμως δεν μελαγχολείς , γιατί μέσα του αδιακόπως περιφέρονται μύριοι άνθρωποι νυχθημερόν φωνασκούντες και χειρονομούντες θεατρικώς. »
Στην επόμενη επιστολή του 1970 ο Κονδύλης αποκαλεί τον Χατζόπουλο « γιατρέ μου».Πρόκειται για χιουμοριστικές εκφράσεις όπου οι « γιατροί » αντιπροσωπεύουν τους διαγνωστικούς – αναλυτικούς τύπους και οι «ποιητές » τους συνειρμικούς – λειτουργικούς. Μεταξύ άλλων γράφει : «Λίγα χρόνια πριν το ’21 ο Κολοκοτρώνης , ταγματάρχης στον αγγλικό στρατό , ήταν στη Ζάκυνθο , μα η καρδιά του πέταγε αντίκρυ και καθόταν ώρες κοιτάγοντας την ακτή του Μοριά , που φαίνεται ανατολικά .Του λέγανε : «Βρε Κολοκοτρώνη , ησύχασε τώρα , καλά βολεύτηκες εδώ χάμω »- Όχι τους έλεγε , «προτιμάω να με φάνε τα όρνια του τόπου μου ».Λόγια αλήθεια ακατανόητα για μια κοινωνία που λατρεύει το βρακί της Μπε-Μπέ ».Ενώ με γήινο τρόπο επισημαίνει «το φυσικό είναι τόσο μεγάλο και τόσο ωραίο , ώστε παραμερίζει καθετί «μεταφυσικό».
Στην επόμενη επιστολή γράφει για διάφορα πρόσωπα όπως ο ιστορικός Σταματόπουλος, την σύζυγο του Π.Μαίστρου Νατάσσα , τον «Φέφεν» αδερφό του Γ.Χατζόπουλου, στον σκηνοθέτη Γ.Μιχαηλίδη και στην Ευγενία , – θετή κόρη του Κ.Μητρόπουλου- συνεργάτη του ΚΑΛΒΟΥ.
Στην επιστολή 6.6.1973 ο Κονδύλης αναφέρεται σε λεπτομέρειες και κρίσεις από έργα που κυκλοφόρησαν από τον ΚΑΛΒΟ. Στην επιστολή 21.12.1973 προστίθονται κάποιες σκέψεις για το έργο του Σταματόπουλου «Ο Εσωτερικός αγώνας» ,ενώ επισημαίνει την διάθεση του ,να τους προσφέρει πληροφορίες για βιβλία και την εκδοτική κίνηση στην Γερμανία. Στην επιστολή 29.10.1971, ο Κονδύλης , μας ενημερώνει για τα διαβάσματα του, της εποχής εκείνης, που επικεντρώνονται κυρίως στους κλασσικούς. Γράφει: «Υπάρχουν κάπου 100 Έλληνες στο εδώ Πανεπιστήμιο , ελάχιστοι όμως διαβάζουν ή έχουν κάποιο σοβαρό ενδιαφέρον».Στην ίδια επιστολή αναφέρεται σε ένα «πολύ καλό νεαρό » , που μεταφράζει, με την βοήθειά του ,3 μελέτες του Xorkheimer («Απαρχές της αστικής φιλοσοφίας της ιστορίας»), όπως και στην μετάφραση από τον ίδιο του έργου του L.Kofler («Συμβολή στην ιστορία της αστικής κοινωνίας»).Επίσης αναφέρεται σε άλλες δύο μεταφράσεις , στην «Ιδεολογία» του Πλάμεναντζ καθώς και σε έργα για τον ρόλο των στρατιωτικών στις χώρες κυρίως του τρίτου κόσμου. Τέλος παραγγέλνει να δοθούν στην αδελφή του Μέλπω 12 αντίτυπα από την δίτομη μετάφραση του Μακιαβέλι, που περιλαμβάνει την μνημειώδη εισαγωγή του.
Η σκέψη του Π.Κονδύλη ,αναμφισβήτητα , αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού στοχασμού. Για αυτό αποτελεί σημείο ενός συνεχώς αναπτυσσόμενου ενδιαφέροντος και μελέτης στην Γερμανία και σε πολλές άλλες χώρες .Στην χώρα μας αναμένουμε να εκδοθούν τα κατάλοιπα του έργου του , που αποτελούνται κυρίως από σημειώσεις στην «Κοινωνική Οντολογία» , όπως και να μεταφραστούν «Η γένεση της διαλεκτικής » και ο «Συντηρητισμός».Παρά το ότι δεν είναι κοντά μας , η σκέψη του αποτελεί ένα μεγάλο στήριγμα σε μια χώρα που βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην παρακμή .Αναδρομικά δικαιώνεται για τις επικρίσεις του στον νεοφιλελευθερισμό , στην εξημερωμένη αριστερά και ενός μέρους τουλάχιστον της νέο-ορθοδοξίας. Ειδικά αν αναλογιστούμε την εξέλιξη που είχε η σκέψη του Χ.Γιανναρά (διακήρυξη υποταγής στον νέο-οθωμανισμό ) και του Σ.Ράμφου (αμετροεπή και άκριτη λατρεία της Δύσης και καθετί δυτικού) , τότε ο Κονδύλης είχε πολύ νωρίτερα , έγκαιρα και έγκυρα ,προβλέψει προς τα που κατευθύνονταν .

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου