Ο Ανδρέας Δημητρίου
Ο Μιχαλάκης Καραολής
Όταν πριν μερικά χρόνια ο Β.Γκουρογιάννης μας παρουσίασε ένα μυθιστόρημα με κέντρο την εισβολή στην Κύπρο το 1974 , συνοδεύτηκε από τους επαίνους των εθνομηδενιστών και τις αποδοκιμασίες των υπερ-πατριωτών.Σε συνέντευξη του στον Γ.Καραμπελιά που δημοσιεύθηκε στο ΑΡΔΗΝ , φαίνεται ότι και οι δύο πλευρές δεν κατανόησαν τους στόχους του.Με βιβλιοκριτική που δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ 13-4-2012 επανέρχεται στον απαγχονισμό των δυο αγωνιστών της ΕΟΚΑ Καραολή και Δημητρίου από τους Άγγλους αποικιοκράτες.
Πριν από δεκάδες χρόνια η Ελλάδα προφανώς είχε πλήθος ηρώων αλλά λιγοστούς δρόμους για να τους τιμήσει όλους. Αυτό εξανάγκασε τις δημοτικές Αρχές της να οικονομήσουν κάπως την κατάσταση. Τουλάχιστον τους κύπριους εθνικούς ήρωες, τους μισοξεχασμένους, μπορούμε να τους βάζουμε στις πινακίδες των δρόμων δύο δύο. Ετσι λοιπόν μας προέκυψε ο «Καραολής Δημητρίου». Αυτό παρατηρεί ως αφορμή σε δρόμο της Αθήνας ο κυπρογενής έλληνας πεζογράφος Κώστας Λυμπουρής.
Αυτό είναι και το εναρκτήριο διήγημα μιας συλλογής-έκπληξης. Θαυμάσια διηγήματα, τα περισσότερα ελλαδοκεντρικά, με τη ματιά ενός Κυπρίου που βλέπει με σχεδόν αδιόρατη μελαγχολία, σχεδόν με στωικότητα τη μητέρα Ελλάδα. Μορφωτικός σύμβουλος στην πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα από το 2008, ο Λυμπουρής γεννήθηκε στη Λευκωσία αλλά μεγάλωσε σε ένα από τα κατεχόμενα χωριά της επαρχίας της Κερύνειας, το Κάτω Δίκωμο. Δραστήριος φιλόλογος και συνδικαλιστής των ελληνοκυπρίων φιλολόγων και του Εκπαιδευτικού Μεταρρυθμιστικού Ομίλου, γράφει με γλώσσα απέριττη και ήρεμες εικόνες ποιητικής υποβολής, δημιουργώντας διηγήματα εξαιρετικής αισθητικής στηριζόμενα σε πρωτότυπα θέματα. Ιδίως τα κυπρογενή διηγήματα είναι ή θα πρέπει να είναι χαλικάκι στο εθνικό μας παπούτσι και δεν ευκαιρούμε οι καημένοι - Ελλαδίτες και Κύπριοι - να ξεποδυθούμε και να το αφαιρέσουμε. Από τα 16 διηγήματα ξεχωρίζω ως πέτρες σε δαχτυλίδι τα διηγήματα «Για μια μικρή παύλα» που δίνει και το όνομα στη συλλογή, την «Κηδεία του αγνοούμενου», το «Κτέρνισμα» και το «Ανήμερα Δεκαπενταύγουστο».
Στο αντιπροσωπευτικό διήγημα «Για μια μικρή παύλα» ο συγγραφέας μπαίνει στη ματιά, στην ιστορία και στη γνώση ενός γέρου ελλαδίτη συνταξιούχου φιλολόγου που ανακάλυψε μετά πολλά χρόνια καθημερινής διαδρομής ότι σε πινακίδα του δρόμου πλησίον της αγγλικής πρεσβείας (!) τα δύο ονόματα των κυπρίων ηρώων Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου είναι ενωμένα - και όχι μόνο είναι ενωμένα, αλλά δείχνουν σαν ονοματεπώνυμο. Είναι διακριτές οι υπόγειες διαδρομές τής δήθεν απλοϊκής μυθοπλασίας του διηγήματος. Δεν ενοχλεί η απουσία της παύλας ανάμεσα στον Καραολή και Δημητρίου διότι υπάρχει δυστυχώς μια ευδιάκριτη, ανεξίτηλη, μοιραία παύλα ανάμεσα στις λέξεις Ελλάδα, Κύπρος. Αυτή τη δεύτερη παύλα θέλει να εξαφανίσει ο ρομαντικός Ελλαδίτης. Ωστόσο όλα πια έχουν αλλάξει. Είναι νεκροί ή γέροι όσοι ζουν και θυμούνται τα θυελλώδη συλλαλητήρια των Ελλαδιτών από άκρη σε άκρη της χώρας. Το πανεθνικό αίτημα του Ελληνισμού για την ένωση της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα, την οργή για τους απαγχονισμούς των νεαρών Κυπρίων που διεκδικούσαν αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία. Τώρα αυτά αποτελούν ρομαντικά ράκη της ελληνικής ιστορίας. Ο γερο-φιλόλογος, κατά το διήγημα, ζητά επίμονα από τις δημοτικές Αρχές της Αθήνας να ασχοληθούν με αυτό το ζήτημα, να του δώσουν την πρέπουσα ιστορική και αισθητική σημασία, όμως σκοντάφτει πάνω στην καφκική γραφειοκρατία. Ο ίδιος ο δήμαρχος, που επιτέλους τον δέχεται σε ακρόαση, βάζει το ζήτημα στη σημερινή του διάσταση, δηλαδή ότι πρόκειται για θέμα που δεν έχει κανένα νόημα, μάλιστα θεωρεί ενδεχόμενη μια πιθανή ενόχληση της αγγλικής πρεσβείας αν δουν ότι οι Ελληνες ξαφνικά... κάτι θυμήθηκαν και το σκαλίζουν μπροστά στα μάτια τους. Αυτό το κάτι όμως είναι σαν μια ακατανόητη αντίδραση ενός ανοϊκού που θυμάται ξαφνικά τα πολύ παλιά γεγονότα και ξεχνάει τα πλέον πρόσφατα. Τι μένει πλέον στον γερο-φιλόλογο του διηγήματος; Απλώς να σκαρφαλώσει και να βάλει μια παύλα ανάμεσα στα ονόματα. Μια παύλα όμως που μοιραία κανείς δεν θα προσέξει.
Πηγή :http://www.tanea.gr/vivliodromio/?aid=4711025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου