Πρόκειται για ένα πολύ καλογραμμένο δοκίμιο από έναν ικανό συγγραφέα που διαπραγματεύεται τα απομνημονεύματα του Κάρλ Σμιτ(Glossarium) και του Μάρτιν Χαϊντέγκερ (Μαύρες διαθήκες). Ακριβώς επειδή ο Ν.Σινιόσογλου γνωρίζει άριστα τις έννοιες που χειρίζεται μπορεί να τις αποδίδει με ένα τρόπο όχι μόνο κατανοητό αλλά και ελκυστικό στον αναγνώστη. Σε μια πρώτη μορφή είχαν δημοσιευθεί στο ARB. Είναι πια αρκετά τετριμμένη, γνωστή και επαναλαμβανόμενη η πρόσκαιρη συνεργασία και των δύο με τους ναζί. Βεβαίως αφενός ο Σμιτ γρήγορα εκδιώχθηκε από άλλους ναζί, ενώ ο Χάιντεγκερ σύντομα αποσύρθηκε απογοητευμένος. Το ολοκληρωτικό κόμμα δεν αποδέχεται ούτε αιρέσεις ούτε διαφορετικές εκδοχές ή ερμηνείες της ιδεολογίας του. Αλλά πως θα μπορούσαν οι φιλοσοφικά απαίδευτοι ναζί να κατανοήσουν τα ιδιαίτερα δυσνόητα κείμενα του Μ.Χαιντεγκερ που χρησιμοποιούν μια κρυπτική σχεδόν μυστική γλώσσα; Πως θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν μια συνθηματική άκρως δημαγωγική γλώσσα με κείμενα τόσα βαριά και δύσπεπτα; Ο Κ.Σμιτ εμπνέεται από τους πιο φανατικούς αντιδραστικούς καθολικούς όπως ο Ν.Κορτες και ο Ζ.Ν.Μαίστρ που δεν έχουν σχέση με τον ναζιστικό παγανισμό, ενώ ανάμεσα στις επιρροές του Μ.Χ είναι ο μυστικιστής Γ.Μπαίμε και ο Άγγελος Σιλέσιος. Είναι αναμφισβήτητο ότι και οι δύο για διαφορετικούς λόγους συμβάδισαν με τους ναζί, αλλά στην πραγματικότητα οι τελευταίοι δεν τους ήθελαν και σε αυτό συμφώνησαν οι Σύμμαχοι που κατέλαβαν την Γερμανία ώστε αδιαφόρησαν έναντι τους. Το ίδιο συμβαίνει με το έργο τους. Ο Κ.Σμιτ μεταπολεμικά διαβάζεται κυρίως από την ριζοσπαστική αριστερά ( στην χώρα μας η" Η έννοια του Πολιτικού" μεταφράστηκε από την Αλίκη Λαβράνου, σε επιμέλεια του Γ.Σταμάτη που κινούνται στον χώρο της αριστεράς όπως και οι εκδόσεις "Κριτική" που το έβγαλαν) και εμπνέει στοχαστές όπως ο Αγκαμπέν. Ο Μ.Χάιντεγκερ επηρέασε τον γαλλικό στοχασμό, τον Ντεριντά, τον Λακάν, τον Αξελό, τον Λεβινάς, τον Μπωφρέ. Υπάρχει μάλιστα μια φωτογραφία που ο Μ.Χ. περιστοιχίζεται από τον Αξελό, τον Λακάν και τον Μπωφρέ που βέβαια δεν έχουν καμία σχέση με τον ναζισμό. Όπως ο Πλάτωνας στις Συρακούσες πίστευε ότι θα έλεγχε τον τύραννο Διονύσιο, o Καρλ Σμίτ και ο Μ.Χαϊντέγκερ πίστευσαν, ειδικά ο Μ.Χ, ότι θα μπορούσαν να τιθασεύσουν τον ναζισμό για τους δικούς τους φιλοσοφικούς λόγους, προσδοκία βέβαια εξαιρετικά αφελής. Ο Μ.Α.Λεβύ δεν θεωρεί τον Μ.Χ. αντισημίτη, άλλωστε και στα απομνημονεύματά του τάσσεται εναντίον του αντισημιτισμού, που τον θεωρεί ανοησία. Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι ο Κ.Σμίτ καταλογίζει στον Χίτλερ μωρία και στρατηγικά λάθη(σ.77) αλλά λανθασμένα (ο Κ.Σμιτ) τον συσχετίζει με τον Νίτσε. Περισσότερο αφελής ο Μ.Χ πίστευε ότι με τον εθνικοσοσιαλισμό θα μπορούσε να δοθεί τέλος στην ιστορία της μεταφυσικής μέσα από την έξαρση της βαρβαρότητας.Βεβαίως κάποιες επισημάνσεις του κεντρίζουν ευρύτερες ευαισθησίες " η νεωτερικότητα είναι χρησιμοθηρική, ποσοτικοποιεί την ύπαρξη και εξισώνει το αναγκαίο με το χρήσιμο, περιορίζει τα πάντα σε μεγέθη μετρήσιμα και αξιοποιήσιμα. Με δύο λέξεις η νεωτερικότητα μετέτρεψε τον κόσμο σε αντικείμενο(σελ.114). Η αγωνία του Μ.Χ είναι να μην εκφυλιστεί ο εθνικοσοσιαλισμός σε μια ανώδυνη ιδεολογία ή γραφειοκρατικό και κοινωνικό πολιτικό σύστημα(σελ.132). Το 1934 μιλά ήδη για εκχυδαϊσμένο εθνικοσοσιαλισμό αλλά οι "ναζί δεν σκοτίζονταν για τη φιλοσοφική μυθολογία του Χάιντεγκερ"(σελ.133). Το πιο αντιφατικό με την περίπτωση του είναι ότι αφιέρωσε την ζωή στην σύγκρουση με την δυτική μεταφυσική από τον Πλάτωνα μέχρι τον Νίτσε όπως έλεγε, αλλά τελικά σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του δήλωσε ότι " ένας Θεός θα μας σώσει". Ο Ν.Σινιόσογλου τελικά αποφαίνεται " ο Χάιντεγκερ είναι ένας λαθρεπιβάτης του ναζισμού, που έχει την απαίτηση να ορίζει κιόλας την πορεία του πλοίου"(σελ.134)
Στη φωτογραφία:Μάρτιν Χάιντεγκερ, Κώστας Αξελός, Ζακ Λακάν, Ζαν Μπωφρέ, Ελφρίντε Χάιντεγκερ, Συλβί Μπατάιγ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου