Peter Lamborn Wilson(Hakim Bey): Κουμάντζα 1918- ένα νιτσεϊκό πραξικόπημα,μετάφραση Μπάμπης Κοσοβίτσας, εκδόσεις Φαρφουλάς, Αθήνα 2018.

Πρόκειται για ένα δοκίμιο που μας ενημερώνει για τις λιγότερο γνωστές νιτσεϊκές επιρροές στην αναρχική επαναστατική σκέψη. Οι πιο διάσημες είναι στην αναρχική συμβουλιακή Δημοκρατία του Μονάχου (Νοέμβριος 1918-Μάιος 1919) όπου έδρασαν πρωταγωνιστικά ο Γ.Λαντάουερ και ο Κ.Αισνερ οι οποίοι είχαν επηρεαστεί από την φιλοσοφία του Νίτσε και ήσαν εβραϊκής καταγωγής.Ο P.L.Wilson αναφέρει ένα άλλο χαρακτηριστικό περιστατικό: "Τον Σεπτέμβριο του 1919, ο ποιητής Γκαμπριέλε Ντ' Ανούτσιο "απελευθέρωσε" τη γιουγκοσλαβική πόλη του Φιούμε και την ανακήρυξε ανεξάρτητη. Θέσπισε ένα αναρχίζον σύνταγμα (βασισμένο στη μουσική) και γέμισε τα χρηματοκιβώτια του με λάφυρα από αναρχικές "πειρατείες". Αυτό το οπερέτικο πείραμα έλαβε τέλος τον Νοέμβριο του 1920, όταν οι Ιταλοί έδιωξαν τον Ντ' Ανούτσιο από το παλάτι του με βομβαρδισμούς"(σελ.16). Στο εγχείρημα της Κουμάντζα εμπλέκονται άμεσα δύο απόγονοι των σημαντικών ελληνικών οικογενειών Μαυροκορδάτου και Καποδίστρια(ως εκπρόσωπος της ορθόδοξης εκκλησίας και τρόπον τινά αντίπαλος του πρώτου). Ειδικά ο πρώτος που είχε εντρυφήσει στην νιτσεϊκή φιλοσοφία είχε έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα. Όπως γράφει ο συγγραφέας "ένα από τα πιο αλλόκοτα, εξωτικά επαναστατικά άνθη της περιόδου 1918-1919, και ένα από τα πλέον λησμονημένα, το Αυτόνομον Σαντζάκιον της Κουμάντζα, υπό την ηγεσία του Γκεοργκίου Μαυροκορδάτου, δείχνει τη ρευστή πολυπλοκότητα των ιδεολογιών και των συστημάτων του 19ου αιώνα που βρίσκονταν σε πόλεμο ενάντια στο Κεφάλαιο και ταυτόχρονα ενάντια στον κομμουνισμό(σελ.17). Το εγχείρημα έληξε άδοξα τον Μάρτιο του 1920 και όλη η ηγετική ομάδα κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη. Εν τω μεταξύ είχε λάβει συγχαρητήρια επιστολή από τον Ντ' Ανούτσιο στα πλαίσια μια άτυπης νιτσεϊκής διεθνούς. Ο συγγραφέας τονίζει ότι ο "Μαυροκορδάτος ολοφάνερα προτιμούσε να δράσουν για το καλό όλου του λαού και της πόλης Κουμάντζα και όχι υπερ κάποιας " φιλοσοφίας" ή ιδεολογίας.Αυτή αποφασιστικότητα καθ' εαυτή ήταν καθαρά νιτσεϊκή"(σελ.86). Επειδή στην Κουμάντζα δεν υπήρχε εργατική τάξη το συμβούλιο θα είχε χαρακτηριστικά κοινότητας(σελ.88).