Στην "Καθημερινή" της Κυριακής 12.5.2019 μοιράστηκε το βιβλίο του Θάνου Βερέμη "Εκσυγχρονισμός και συντήρηση: από τον 19ο στον 21ο αιώνα" όπου επικρίνει τον λαϊκισμό όπως εκφράστηκε από το ΠΑΣΟΚ του Α.Παπανδρέου και τον ΣΥΡΙΖΑ. Προσπαθώντας να διατυπώσει μια ιστορική αναγωγή και αιτιολογία φτάνει να ορίσει ως γενάρχη του λαϊκισμού τον στρατηγό Μακρυγιάννη. Το συμπέρασμα αυτό είναι προϊόν ορισμένων λαθών που έχουν ιδεολογικό χαρακτήρα. Στην πραγματικότητα όταν επιτίθεται στον Μακρυγιάννη θέλει να επιτεθεί κυρίως στον Γ.Σεφέρη και στην περίφημη διάλεξη του στο Κάιρο όπου μεταξύ άλλων είπε"κάθε φορά που η φυλή μας γυρίζει προς τον λαό ζητά να φωτιστεί από τον λαό , αναμορφώνεται από τον λαό". Επειδή ο Θ.Βερέμης συγχέει το λαϊκό με το λαϊκίστικό είναι εύλογο να επικρίνει τον Γ.Σεφέρη και να μην αποδέχεται ότι ο λαός μας δημιούργησε το δημοτικό τραγούδι, διέσωσε την βυζαντινή τέχνη και μέσα από την ορθόδοξη λειτουργία το τυπικό της αρχαίας τραγωδίας. Επιπλέον μέσα από τους κοινοτικούς θεσμούς και το εθιμικό δίκαιο δημιούργησε πρωτογενείς θεσμούς δικαίου. Για αυτό ο ισχυρισμός του Θ.Βερέμη "ότι ανεξάρτητα από τη λογοτεχνική του αξία, ο Μακρυγιάννης περιγράφει με ακρίβεια μια κοινωνία με άφθονη παλληκαριά αλλά χωρίς νόμους, αρχές και συνέπεια εκτός από την προαγωγή των συμφερόντων των ημετέρων"(σελ.159) παραλείπει να αναφέρει ότι η οθωμανική κοινωνία και το οθωμανικό κράτος απέτρεπε κάτι τέτοιο αλλά όμως σύμφωνα με το έργο του Πανταζόπουλου και του Μοσχοβάκη οι Έλληνες παρόλα αυτά δημιούργησαν τις δικές τους συσσωματώσεις όπως φαίνεται και στα Αμπελάκια και στους συντροφο-ναύτες των Σπετσών Ύδρας. Σε αυτές τις περιπτώσεις το γνήσιο ενδιαφέρον για την διαιώνιση του ελληνισμού συνδυάστηκε με κανόνες δικαίου και με μια μορφή οικονομικού ορθολογισμού, αφού η συντροφική διανομή προυπέθετε την δημιουργία πλούτου και κερδών.Το παλαιό ΚΚΕ εσωτ δια μέσου των κειμένων του Νίκου Πουλαντζά και του Άγγελου Ελεφάντη είχε υποδείξει τον λαϊκισμό ως ένα σημαντικό πολιτικό του αντίπαλο. Αντιθέτως ο ΣΥΡΙΖΑ αναρριχήθηκε στην εξουσία χάρις στην δημαγωγία, την δημοκοπία και την εξαπάτηση του ελληνικού λαού. Ο Θ.Βερέμης προμηθεύεται τα επιχειρήματα του κατά του Μακρυγιάννη και κατά συνέπεια και κατά της γενιάς του 30 από διανοούμενους που κινούνται στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ όπως ο Γ.Γιαννουλόπουλος και ο Ν.Θεοτοκάς που σε αντίθεση με την μέχρι τότε τακτική της αριστεράς επιτέθηκαν στον Μακρυγιάννη και τον Σεφέρη. Ο λόγος είναι γιατί σκόπιμα συγχέουν το λαϊκό με το λαϊκίστικο και το εθνικό με το εθνικιστικό. Αντίθετα οι εκπρόσωποι της γενιάς του 30, που προέρχονταν από τον βενιζελισμό και την φωτισμένη αστική τάξη, έκαναν δύο αμοιβαία εξισορροπητικές κινήσεις: υιοθέτηση της φόρμας του μοντερνισμού και εμβάθυνση στα στοιχεία του νέου ελληνισμού. Οι ορθές αναφορές του Θ.Βερέμη στον Αριστοτέλη παραλείπουν να τονίσουν ότι αυτός συμπέρανε πως ο άνθρωπος "είναι ζώο πολιτικό" δηλαδή ότι διαμορφώνεται από την σχέση του με τους άλλους ανθρώπους, και ότι απέδιδε καίρια σημασία στην οικογένεια, στην φιλία, στην πολιτεία. Οι επικριτικές αναφορές του στο πολίτευμα που διαμορφώθηκε μετά την ελληνική επανάσταση προσπαθούν να ερμηνεύσουν αυτό που εύστοχα μας έδειξε ο Π.Κονδύλης. Η εισαγωγή κοινοβουλευτικών θεσμών σε μια κοινωνία που δεν είχε διαμορφώσει την δική της αστική τάξη επρόκειτο να τους μετατρέψει σε όπλο των προαστικών δυνάμεων. Συνεπώς μόνο ο Ι.Καποδίστριας με την φωτισμένη δεσποτεία του που τελικά θα οδηγούσε σε κοινοτικούς θεσμούς άμεσης δημοκρατίας όπως έκανε στην Ελβετία θα μπορούσε να δώσει λύση στο ελληνικό πολιτικό πρόβλημα. Το δοκίμιο του Θ.Βερέμη παρουσιάζει και άλλες δευτερεύουσες αδυναμίες όπως: παραλείπει να αναφέρει ότι για το πελατειακό κράτος υπάρχουν διαχρονικά ευθύνες (για παράδειγμα ο Κ.Μητσοτάκης, ο κατά τα άλλα φιλελεύθερος, υπερηφανευόταν σε συνέντευξη του στον Α.Παπαχελά για τα ρουσφέτια που έκανε) σε όλο το πολιτικό σύστημα και ότι στο περιβάλλον του Κ.Σημίτη υπήρξαν συμπτώματα διαφθοράς. Τελικά ο Θ.Βερέμης συναντάται με την διανόηση του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινές τους συγχύσεις ανάμεσα στο λαϊκό και το λαϊκίστικο, το εθνικό και το εθνικιστικό. Εξ ου και η κοινή τους υποστήριξη στη συμφωνία των Πρεσπών.
(Τελικά:ο Θ.Βερέμης δεν είναι εθνομηδενιστής αλλά προσπαθεί , σε ορισμένες περιπτώσεις, να ερμηνεύσει την ιστορία με τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετεί ορισμένους πολιτικούς στόχους που συμμερίζεται ο ίδιος και μια αφελής πολιτική τάξη που πρωτοστάτησε στο σχέδιο Ανάν, στην συμφωνία των Πρεσπών και άλλα παρόμοια. Με αυτό τον τρόπο πράττει λάθη και παρερμηνείες που ενδεχομένως και να τις γνωρίζει. Για παράδειγμα σε ένα άλλο βιβλίο του για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις (Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων ,εκδόσεις Ι.Σιδέρης και "Βήμα")περιγράφει με ακρίβεια τον συγκρουσιακό τους χαρακτήρα από την μάχη του Ματζικέρτ αλλά και τους διωγμούς του μικρασιάτικου ελληνισμού το 1914 με την καθοδήγηση του Γερμανού Λίμαν φον Σάντερς(σελ.90). Σε αυτό όμως γράφει σαν επιστήμονας , ενώ όταν επικρίνει τον Μακρυγιάννη ως ιδεολόγος επαναλαμβάνοντας τα επιχειρήματα σχεδόν αυτούσια των Γιαννουλόπουλου -Ν.Θεοτοκά αποδεικνύοντας έτσι την σύμπνοια απόψεων με τον ΣΥΡΙΖΑ σε πολλά σημαντικά θέματα).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου