Διάφορες ερμηνείες αποδίδουν στον στοχαστή και ιδρυτή του Ιταλικού Κομμουιστικού Κόμματος, Αντόνιο Γκράμσι, την δημιουργία ενός διαφορετικού πρότυπου, περισσότερο δημοκρατικού, περισσότερο φιλελεύθερου, από αυτό που δημιούργησε ο Λένιν. Η κατάκτηση της εξουσίας με την κατάκτηση της πολιτιστικής ηγεμονίας στην κοινωνία υπονοούσε την χρήση μεθόδων μη βίαιων, παρότι προϋπέθετε μια ακολουθία διανοούμενων πιστών και υπάκουων όχι μόνο στην κομματική ιδεολογία αλλά και στην κομματική πρακτική.
Φοβούμαι ότι κάτι τέτοιο δεν ίσχυε. Εφόσον ο Γκράμσι υπήρξε κορυφαίος κομμουνιστής όφειλε να ακολουθεί με συνέπεια και δίχως παρεκκλίσεις τον μαρξισμό-λενινισμό. Το συμπέρασμα τεκμαίρεται από διάφορα θεωρητικά του κείμενα.
Στο άρθρο του "Τα λύτρα της ιστορίας" (L' Ordine Nuovo,7 Ιούνη 1919) επισημαίνει: "ο Λένιν έχει αποκαλυφτεί, σύμφωνα και με τις μαρτυρίες όλων όσων τον πλησίασαν, ο πιο μεγάλος πολιτικός της σύγχρονης Ευρώπης: Ο άνθρωπος που εμπνέει την εμπιστοσύνη και που φλογίζει και πειθαρχεί στους λαούς. Ο άνθρωπος που καταφέρνει να συγκρατεί μέσα στο πλατύ του μυαλό όλες εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις του κόσμου που μπορούνε να είναι ευναϊκές για την επανάσταση. Ο άνθρωπος τέλος που κρατάει σε αγωνία και καταβάλλει και τους πιο ραφινάτους και πονηρούς πολιτικούς της αστικής ρουτίνας"(Α.Γκράμσι, Σοσιαλισμός και κουλτούρα, στ' τόμος,μετ.Γ.Μαχαίρας, T.Gori, εκδόσεις Στοχαστής, Αθήνα 1990, σελ.297).
Περισσότερο σημασία έχει η στρατιωτικοποίηση της εργασιακής ζωής, πράγμα που επαναλαμβάνει τον Λένιν όσο και τον Τρότσκι. Στο άρθρο, που είχε γράψει απο κοινού με τον Παλμίρο Τολιάτι με τον τίτλο "Εργατική Δημοκρατία"( L' Ordine Nuovo, 21 Ιούνη 1919) επισημαίνει: "κάθε εργοστάσιο θα αποτελούσε έτσι ένα ή περισσότερα συντάγματα αυτού του στρατού, με τους υπαξιωματικούς του, με τις υπηρεσίες του επικοινωνίας, με τους γραφείς του και με το επιτελείο του, που οι εξουσίες του όμως θα του έχουν ανατεθεί με ελεύθερη εκλογή και δε θα έχουν επιβληθεί αυταρχικά. Δια μέσου των συνελεύσεων, που θα λαβαίνουν χώρα μέσα στο εργοστάσιο, και με την αδιάκοπη δουλειά προπαγάνδας και πειθούς που θα αναπτύσσουν τα πιο συνειδητά στοιχεία, θα γίνει δυνατή μια ριζική μεταμόρφωση της ψυχολογίας του εργάτη"(ό. π. σελ. 309).
Στο θεμελιώδες δοκίμιο του με τον τίτλο "Το κράτος και ο σοσιαλισμός"(L' Ordine Nuovo, 28 Ιούνη 5 Ιούλη 1919) επικρίνει τους αναρχικούς ότι ανήκουν στην ίδια παράδοση με τον φιλελευθερισμό, θεωρεί αναγκαία την ύπαρξη κράτους αλλά και την στρατιωτικοποίηση του κομμουνιστικού κόμματος. Γράφει: "Κάτω απ' αυτή την έννοια, ο κομμουνισμός δεν είναι ενάντια στο "Κράτος", αντίθετα εναντιώνεται αμείλικτα στους εχθρούς του Κράτους, στους αναρχικούς και στους αναρχικούς συνδικαλιστές, καταγγέλοντας την προπαγάνδα τους σαν ουτοπιστική και επικίνδυνη για την προλεταριακή επανάσταση. Κατασκευάστηκε ένα προκαθορισμένο σχήμα, σύμφωνα με το οποίο ο σοσιαλισμός θα ήταν μια "πασαρέλα" που θα οδηγούσε στην αναρχία. Αυτό είναι μια ανόητη προκατάληψη, μια αυθαίρετη υποθήκη του μέλλοντος. Στη διαλεκτική των ιδεών, η αναρχία συνεχίζει τον φιλελευθερισμό, όχι τον σοσιαλισμό. Στη διαλεκτική της ιστορίας, η αναρχία εξοστρακίζεται από το πεδίο της κοινωνικής πραγματικότητας μαζί με τον φιλελευθερισμό. Όσο περισσότερο η παραγωγή των υλικών αγαθών βιομηχανοποιείται και όσο στη συγκεντρωποίηση του κεφαλαίου αντιστοιχεί μια συγκέντρωση των εργαζόμενων μαζών, τόσο λιγότερους οπαδούς έχει η αναρχική ιδέα"(ό. π. σελ. 315). Μάλιστα επαναλαμβάνει : "όλη η φιλελεύθερη παράδοση είναι ενάντια στο Κράτος. Η φιλελεύθερη λογοτεχνία είναι όλη μια πολεμική ενάντια στο Κράτος. Η πολιτική ιστορία του καπιταλισμού χαρακτηρίζεται από μια συνεχή και μανιακή πάλη ανάμεσα στον πολίτη και το Κράτος. Το Κοινοβούλιο είναι το όργανο αυτής της πάλης και τείνει ακριβώς ν' απορροφήσει όλες τις λειτουργίες του Κράτους, δηλαδή να το καταργήσει, απαλλάσοντας το από κάθε πραγματική εξουσία, επειδή η λαϊκή νομοθεσία στρέφεται προς το ν' απελευθερώσει τις κατά τόπους οργανώσεις και τα άτομα από κάθε σκλαβιά και έλεγχο από την κεντρική εξουσία. Αυτή η φιλελεύθερη δράση εντάσσεται στη γενική δραστηριότητα του καπιταλισμού που προσπαθεί να εξασφαλίσει για τον εαυτό του πιο στέρεες και εγγυημένες συνθήκες ανταγωνισμού. Ο ανταγωνισμός είναι ο πιο λυσσασμένος εχθρός του Κράτους. Η ίδια η ιδέα της Διεθνούς έχει φιλελεύθερη καταγωγή.Ο Μάρξ την πήρε από την σχολή του Κόμπτεν και από την προπαγάδα για την ελεύθερη ανταλλαγή αλλά κριτικά"(ό. π. σελ. 316).
Βεβαίως στα πλαίσια της αντιφιλελεύθερης λογικής το κράτος όπως και ο μιλιταρισμός θα καταργηθούν αφού πρώτα για ένα αόριστο χρονικά διάστημα
εξυψωθούν. Ακολούθωντας με συνέπεια τον Λένιν, δίχως να αφήνει περιθώρια φιλελεύθερης-δημοκρατικής ερμηνείας καταλήγει στην στρατιωτικοποίηση της δικτατορίας του προλεταριάτου: " η προλεταριακή δικτατορία πρέπει , για να μπορέσει να επιβιώσει να προσλάβει ένα χαρακτήρα προφανώς στρατιωτικό. Να γιατί το πρόβλημα του σοσιαλιστικού στρατού γίνεται ένα από τα πιο βασικά προβλήματα για λύση. Και γίνεται επείγον, σ' αυτή την προεπαναστατική περίοδο, το να προσπαθήσουμε να εξαλείψουμε τα υπολείμματα της προκατάληψης που καθορίστηκαν από την προηγούμενη σοσιαλιστική προπαγάνδα ενάντια σ' όλες τις μορφές της αστικής κυριαρχίας" (σελ.317).
Ο Α.Γκράμσι θα πεθάνει έγκλειστος του φασιστικού καθεστώτος, που και αυτό όπως και εκείνος εχθρεύονταν τον φιλελευθερισμό και αποθέωναν το κράτος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου