Πριν αρκετά χρόνια βρεθήκαμε με τον συγγραφέα του βιβλίου και τον Μελέτη Μελετόπουλο να μας εξηγεί από κοντά τις προσπάθειες που κατέβαλε για να γράψει σε βιβλίο την επεισοδιακή ζωή του τελευταίου απόγονου του στρατηγού Μακρυγιάννη, του Κίτσου Μαλτέζου. Η αλήθεια είναι ότι αρχικά αντιμετώπισα το εγχείρημα με κάποιο σκεπτικισμό. Τι ιδιαίτερο είχε αυτός ο νέος που δολοφονήθηκε σε ηλικία 23 ετών από τους πολιτικούς αντιπάλους του - τον ΕΛΑΣ Σπουδάζουσα- τον Φεβρουάριο του 1944 ώστε να τον διακρίνει ανάμεσα στις χιλιάδες δολοφονίες, που έγιναν ένθεν και ένθεν, τα ταραγμένα εκείνα χρόνια; Σε μια εποχή που ο ελληνικός λαός προσπαθούσε να επουλώσει τα τραύματά του και να απωθήσει τα πάθη που τον χώρισαν, ένα τέτοιου είδους βιβλίο μήπως ξυπνούσε ότι χώρισε βαθιά αυτό τον τόπο, σε ένα χρονικό διάστημα όχι τόσο μακρινό;
Όμως τελικά ο Κίτσος Μαλτέζος ήταν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, που αν ζούσε ενδεχομένως να είχε παίξει έναν ιδιαίτερα θετικό ρόλο στα χρόνια που ακολούθησαν. Η πρώτη σημαντική αναφορά ήταν στο ημερολόγιο του Γιώργου Θεοτοκά, η δεύτερη στο δοκίμιο του Οδυσσέα Ελύτη "το χρονικό μιάς δεκαετίας" όπου τον αναφέρει ως ένα τακτικό μέλος του κύκλου που αργότερα ονομάστηκε "γενιά του ΄30" και αποτυπώνει την οδύνη του για την δολοφονία του. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά. Ο φίλος του, διπλωμάτης και συγγραφέας Ρόδης Ρούφος "Στο χρονικό μιάς σταυροφορίας" θα αναπαραστήσει την σύντομη και τραγική ζωή του Κίτσου Μαλτέζου. Το ίδιο θα κάνει ο Θεόφιλος Φραγκόπουλος στην "Τειχομαχία", ενώ μικρότερες αναφορές θα γίνουν από τον Τ.Αθανασιάδη στους "Πανθέους". Σίγουρα ο Κίτσος Μαλτέζος, ιδεολόγος, μαχητής, ποιητής, ερωτευμένος, παθιασμένος, τραγικός, διακρίθηκε από την γενιά του, την γενιά της κατοχής και υπήρξε τελικά το σημείο αναφορά της.
Από την ΕΟΝ, που υποχρεωτικά στρατεύτηκαν οι περισσότεροι νέοι της μεταξικής δικτατορίας πέρασε στην ΟΚΝΕ. Είναι ενδιαφέρον ότι ένα μεγάλο μέρος από την ηγεσία της τότε κομμουνιστικής νεολαίας είχε αστική καταγωγή, όπως ήταν ο Κ.Αξελός, ο Κ.Φιλίνης,ο Άδωνις Κύρου και ο μετέπειτα υπουργός της Ν.Δ. Θανάσης Κανελλόπουλος (άλλωστε νέοι ευκατάστατων οικογενειών ηγούνται και δίνουν το τόνο στην δεξιά, στο κέντρο, στην αριστερά). Στην ανώμαλη εποχή όπου το κράτος και η έννομη τάξη είχαν καταλυθεί και η βία είχε διαχυθεί στην κοινωνία οι διαφωνίες δεν ήταν ανεκτές. Σήμερα πόσο θα προβληματιζόταν ένα κόμμα εάν κάποια μέλη ή στελέχη του αποχωρούσαν από αυτό. Μάλλον τίποτε δεν θα συνέβαινε -και όπως πράγματι δεν συνέβη- και η πολιτική ζωή θα συνεχιζόταν αδιατάρακτη. Όμως την εποχή εκείνη αυτός που διαφωνούσε ήταν ο "προδότης", "ο χαφιές", και εύκολα θα βρισκόταν άλλοι νέοι, πιθανόν και φίλοι του, που θα τον κακοποιούσαν και στην χειρότερη περίπτωση θα τον δολοφονούσαν.Η βία δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να αλλάζουν, να διορθώνονται ακολουθώντας τις εμπειρίες και τις νέες γνώσεις που αποκτούν. Όποιος κινδυνεύει ή όποιος απειλεί αναζητεί την θαλπωρή της κομματικής πειθαρχίας.
Ο Κίτσος Μαλτέζος αποχώρησε από την ΟΚΝΕ και ήταν ένας από τους σημαντικούς λόγους που άλλαξε το ρεύμα ανάμεσα στην φοιτητική νεολαία. Θα έχει ένα βαρύνοντα ρόλο στον ΕΣΑΣ (Εθνικό Σύνδεσμο Ανώτατων Σχολών) με κατεύθυνση φιλελεύθερη , βενιζελική και σοσιαλδημοκρατική . Συμμετείχαν μεταξύ πολλών άλλων ο Σάκης Πεπονής, ο Βασίλης Φίλιας , ο Γ.Α.Μαγκάκη, ο Γ.Κουμάντος. Θα είναι σε επικοινωνία με ομάδες που εμπνεύστηκαν από τον Π.Κανελλόπουλο όπως ήταν ο Κ.Περρίκος που με την ΠΕΑΝ επέτυχε ένα από τα μεγαλύτερα αστικά σαμποτάζ , την ανατίναξη της ναζιστικής ΕΣΠΟ. Οι εθνικιστές πριν την δολοφονία του, εξακολουθούσαν να θεωρούν τον Κ.Μαλτέζο αριστερό.
Ο συγγραφέας έχει αναζητήσει όλη την βιβλιογραφία της εποχής και έλαβε συνεντεύξεις -μαρτυρίες από όλους τους επιζώντες της εποχής που είχαν σημαντική συμμετοχή όπως από τον φίλο του Κ.Μαλτέζου Δήμη Πουλάκο και από τον χώρο της αριστεράς από τον Κ.Φιλίνη, τον Αλέξανδρο Αργυρίου, τον Σ.Κασιμάτη, τον Γ.Φαράκο και πολλούς άλλους. Κατάφερε να ανασυνθέσει σε ένα γλαφυρό λόγο, με την μεγαλύτερη δυνατή λεπτομέρεια τα γεγονότα, αλλά και την ατμόσφαιρα της εποχής. Παρακολουθούμε τον ηρωικό αγώνα κατά του κατακτητή αλλά και τις εσωτερικές συγκρούσεις όπως τον ξυλοδαρμό από μέλη της ΟΚΝΕ του Κ.Καστοριάδη ως αιρετικού τροτσκιστή. Ο Γ.Φαράκος , που τότε ήταν επικεφαλής του ΕΛΑΣ στο Πολυτεχνείο, τού λόχου "Μπάυρον", και έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά, ομολογεί ότι έκαναν λάθος με την δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου.
Στις 9.30 το πρωί της 1ης Φεβρουαρίου 1944 ο Ν.Κουρουνιώτης (υιός του ιδιοκτήτη του κινηματογράφου "Απόλλωνα") μπροστά από τις στήλες του Ολυμπίου Διός θα τον δολοφονήσει. Σχεδόν άμεσα θα συλληφθεί από τους Γερμανούς και αργότερα θα εκτελεσθεί. Στην ομάδα του ΕΛΑΣ επικεφαλής ήταν ο υιός του εκδότη της "Εστίας" Άδωνις Κύρου, ο οποίος θα γίνει αντιληπτός αλλά θα γλυτώσει τις αντεκδικήσεις χάρις την παρέμβαση του αρχηγού της αστυνομίας Άγγελου.Έβερτ. Θα ζήσει, όπως και ο Κ.Αξελός, στο Παρίσι , θα επιστρέψει αρκετά αργότερα,το 1965, για να γυρίσει σε ταινία το μπλόκο της Κοκκινιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου