Η Σπίθα, του Γιώργου Καραμπελιά
Ελλάδα υπό κατάργηση, της Μαρίας Πολυκάρπου
Η αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, του Νίκου Ντάσιου
Αφιέρωμα: Η μάχη των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς μόλις άρχισε
Η μάχη των ΜΜΜ άρχισε, της Σύνταξης
Όχι στο χαράτσι του Ο.Α.Σ.Θ., του Γιώργου Τοζίδη
Ο ελληνικός σιδηρόδρομος και πάλι στο στόχαστρο, του Νίκου Κατζούρη
Οι Ιθαγενείς στην Κύπρο
Οι Ιθαγενείς στην Κύπρο, «Ελλάδα – Κύπρος, ένας λαός, αγώνας κοινός», των Ιθαγενών
Ωραίοι ως Έλληνες, για την παράσταση διαμαρτυρίας στο προεδρικό μέγαρο της Κύπρου, Πρωτοβουλία Εθνικής & Κοινωνικής Παρέμβασης
Εκδήλωση Έπαλξης: Οι αντιφάσεις της Τουρκίας, απόσπασμα της ομιλίας του Γιώργου Καραμπελιά
Εκδήλωση Έπαλξης: Γιατί απέτυχε η ΕΟΚΑ μας και γιατί πέτυχε η ΤΜΤ τους, απόσπασμα από την ομιλία του Λάζαρου Μαύρου
Εκδήλωση Έπαλξης: Λαθρομετανάστευση και Κυπριακό, απόσπασμα από την ομιλία του Λάμπρου Καούλλα
Η Άνγκελα Μέρκελ στην Κύπρο, των Ιλιάνας Κουλαφέτη & Ιωάννας Φλουρή
Εθνικά
Η τουρκική κούρσα εξοπλισμών, του Dean M.
Ερζερούμ: Νεοναζιστική συνάντηση στο Άουσβιτς, του Γιώργου Πολυχρονίδη
Πολιτική
Για την Κάρτα του Πολίτη, 2011 ή… 1984, του Κωνσταντίνου Ντίνου
Επιστολή στον κ. Πάγκαλο, «Έξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν», του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Η κυβέρνηση του Βισύ!, του Νεομαρξιστή
Οικονομική κρίση στην Ελλάδα
Οι γιορτές στα χρόνια του Μνημονίου, η καθίζηση της αγοράς, του Κωνσταντή Σεβρή
Πως οι τράπεζες κατάφεραν να αλυσοδέσουν κράτη και λαούς, του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου
Επικαιρότητα
Το αβέβαιο αύριο της απεξάρτησης, του Θανάση Τζιούμπα
Δημόσιοι χώροι σε αναζήτηση, του Γιώργου Παπαγιαννόπουλου
Το αδιέξοδο της μετανάστευσης, του Θεόδωρου Ντρίνια
Η συνεργασία δουλεμπόρων με τις τουρκικές αρχές, του Αλέκου Μιχαηλίδη
Δημόσια προσευχή, του Μιχάλη Χατζηπέτρου
Διεθνή
Η νέα γεωπολιτική διάταξη στην Αφρική
Η Κίνα, η ομάδα των BRICS και η Αφρική, του Μ.Κ. Μπαρδακουμάρ
Δημοψήφισμα στο Σουδάν, μια ιστορία αίματος και πετρελαίου, της Άνν Τάλμποτ
Ο κόσμος ανήκει στις τράπεζες;, του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Μεξικό, ο άγνωστος ναρκο-πόλεμος, των Γιώργου Ρακκά & Αλέκου Μιχαηλίδη
Απίστευτα κι όμως πολυπολιτισμικά, του Γιάννη Ταχόπουλου
Οικολογία
Το Τσέρνομπιλ σε ρόδες, για τη μεταφορά ραδιενεργών καταλοίπων στη Γαλλία, του Δημήτρη Μαυρίδη
Στηρίξτε την καμπάνια «Σώστε την πατρίδα του Αριστοτέλη και την πύλη του Άγιου Όρους» από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες
Πολιτισμός
Θάνατος και διαφήμιση, του Σάββα Παύλου
Βιβλιοπαρουσιάσεις, του Σπύρου Κουτρούλη
Μόνιμες Στήλες
Θέατρο
ΑΛΑΡΜΕ!, η θεατρική παράσταση του Θεόδωρου Τερζόπουλου, του Κώστα Σαμάντη
30 ημέρες, σχόλια για την πολιτική και τον πολιτισμό
Στέλιος Ράμφος: Η ωραιοποίηση της δυτικής χριστιανικής παράδοσης, β΄ μέρος, του Σπύρου Κουτρούλη
Λησμονημένες Ιστορίες
Η ιστορία της Ίλζε Κοχ, Κωνσταντίνου Μαυρίδη
CineΡήξη
Είναι το Attenberg μια ταινία που εγκαινιάζει μια νέα εποχή για τον ελληνικό κινηματογράφο;, του Κωνσταντίνου Μπλάθρα
Νέος Λόγιος Ερμής, ένας νέος διαφωτισμός είναι εφικτός!, παρουσίαση του πρώτου τεύχους του περιοδικού
Στο παρά πέντε
Για την επίσκεψη Ά. Λίμπερμαν, στενές επαφές τρίτου τύπου!, του Θανάση Τζιούμπα
Οι Οικολόγοι Πράσινοι για τη βράβευση της Χ. Νικοπούλου, του Γιάννη Ταχόπουλου
Διάρρηξη στο σπίτι της Ελένης Φωκά, της Δήμητρας Παπαλεοντίου
Το δημοσιοϋπαλληλικό Πασοκ είναι εδώ, του Γ.Ξ.
Και τα σκίτσα του Νικόλα
Η κριτική στο Σ.Ράμφο (β' μέρος :η εξιδανίκευση του δυτικού χριστιανισμού)
Τα κυριότερα ρεύματα του δυτικού χριστιανισμού – ο καθολικισμός και η διαμαρτύρηση – εξιδανικεύονται , ενώ στην εκκοσμίκευσή τους, ο Ράμφος μόνο θετικά στοιχεία αναγνωρίζει. Είναι σαν από το βιβλίο της ιστορίας να έχουν κοπεί ορισμένες κρίσιμες σελίδες και να έχουν απομείνει μόνο οι φωτεινές όψεις. Κατηγορείται «η χριστιανική Ανατολή ότι ανήγαγε την θεωρία σε αυτοσκοπό εις βάρος των αισθήσεων και της φαντασίας» (σελ.160) .Όμως τίποτε αρνητικό δεν εντοπίζει στην διαμαρτύρηση , ούτε αυτά που μαθαίνουμε με μια απλή ανάγνωση του έργου του Μάξ Βέμπερ .Αλλά και στην καθολική εκκλησία δεν αποκαλύπτει κάτι να τον προβληματίσει , παρότι η θεολογική της σκέψη στήριζε πάντα τις μοναρχικές λύσεις , σύμφωνα με το αξίωμα : ο Θεός στον ουρανό , ο Πάπας και ο Πρίγκιπας στην γη .Η αντιδραστική σκέψη της Δύσης ήταν πάντα καθολική. Αν διαβάσουμε τον Μπονάλ, τον Ντέ Μαίστρ ,τον Ν.Κορτές , θα δούμε ότι η ευλογημένη από τον Θεό μοναρχία είναι απαραίτητη προυπόθεση για την ενότητα της κοινωνίας και την ύπαρξη της θρησκείας. Σε μια τέτοια κατάσταση τα περιθώρια για να κινηθεί το άτομο δεν είναι μόνο στενά ,αλλά και συγκεκριμένα. Παρότι δεν το αποδέχεται ο Ράμφος η φαντασία στο Βυζάντιο είχε μια σημαντική θέση , δίπλα βέβαια στην θεολογία. Διότι δίχως την συνδρομή της δεν θα μπορούσε να υπάρξει ούτε η βυζαντινή ζωγραφική –μια από τις πιο πρόσφατες επιρροές της είναι ο Β.Καντίνσκυ -, μα ούτε και τα έπη του Διγενή Ακρίτα. Έτσι η άποψη του Ράμφου ότι στην ορθόδοξη Ανατολή η θεωρία είναι αυτοσκοπός , ενώ στην Δύση «παραπέμπει σε ενεργό ύπαρξη »(σελ. 161) είναι τόσο γενικευτική και αόριστη , ώστε στην πραγματικότητα δεν μας προσφέρει τίποτε.
Όμως η απόφανση ότι «Αναγέννηση και Μεταρρύθμιση έθεταν υπό αμφισβήτησι ό,τι συνιστούσε ακλόνητη βεβαιότητα »(σελ.162), παραγνωρίζει το γεγονός ότι αποτελούσαν δύο πολεμικές ερμηνείες απέναντι στην δεσμευτική ερμηνεία του χριστιανισμού από τον καθολικισμό. Από όλες τις εξελίξεις , που συμβαίνουν στον δυτικό κόσμο ,ο Ράμφος απομονώνει αποκλειστικά τις δύο πράγματι θαυμαστές περιπτώσεις του Μιχαήλ Άγγελου και του Μποτιτσέλι. Από αυτούς θα συμπεράνει ότι «από την φυσική ομορφιά αναδύεται η νέα αυτοσυνείδησι στο όνομα μιας ανώτερης πραγματικότητος , ενός απείρου στο πέρας που δίνει οριστικό τέλος στην λογοκρισία της Εκκλησίας , τιμά την φαντασία και ελευθερώνει την ζωή από την συμβατικότητα η οποία διερμηνεύει την καταδίκη του σώματος και τον αποκλεισμό από το πνεύμα »(σελ. 163). Αλλά παραλείπει να πει είναι ότι η καθολική εκκλησία δεν έπαψε να είναι αυστηρή με τα ήθη, η τέχνη που αποδεχόταν είχε κυρίως θεολογικά χαρακτηριστικά , ενώ με τα index και τις απαγορεύσεις βιβλίων προσπαθούσε να ελέγξει ασφυκτικά την πνευματική ζωή. Η κάποια ελευθεριότητα στα ήθη , που διαπιστώνει και ο Μάξ Βέμπερ ,δεν οφειλόταν στις προθέσεις της , αλλά προήλθε από το αδυνάτισμα και την παρακμή της επιρροής της .Ο προτεσταντισμός αντικατάστησε μια πλαδαρή θρησκευτική εξουσία «με μια ρύθμιση του συνόλου της συμπεριφοράς που εισχωρούσε σε κάθε σφαίρα της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής , που ήταν άπειρα επαχθής και επιβαλλόταν αυστηρά» .Όπου κυριάρχησε ακολούθησε ,μοιραία, για πολύ καιρό , το μαράζωμα της τέχνης.
Αν ο Ράμφος δεν είχε την σπουδή της καινοτομίας μαζί με μια προσπάθεια να εξιδανικευτεί ο δυτικός κόσμος θα μπορούσε να αντλήσει χρήσιμες απόψεις ,ενδεικτικά από δύο βιβλία :την «Βυζαντινή Φιλοσοφία » του Β.Τατάκη (Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας ,Αθήνα ,1977) και του Γ.Καραμπελιά το «1204 ,Η διαμόρφωση του νεώτερου ελληνισμού»(Εναλλακτικές Εκδόσεις).Ο πνευματικός διάλογος με τέτοια έργα , πιθανόν να τον οδηγούσε σε άλλα συμπεράσματα. Οι επισημάνσεις που κάνει για το πέρασμα για παράδειγμα από τον Καλβίνο στον Λόκ συνιστούν τεράστια λογικά άλματα , που καλούνται να στηρίξουν εκ των υστέρων μια παραδείσια εικόνα του δυτικού κόσμου .Έτσι η θεολογία του Καλβίνου , που τουλάχιστον από τον Μ.Βέμπερ γνωρίζουμε πόσο καταθλιπτική για την ανθρώπινη ύπαρξη ήταν , καταλήγει να ανοίγει τον «δρόμο για τον ορισμό από τον Λόκ του προσώπου ως συνειδήσεως , ως «λογικής υποστάσεως , η οποία έχει την ικανότητα να θεωρή τον εαυτό της » (σελ. 259).Σημειωτέον δε ότι όλοι αυτοί οι αφορισμοί δεν αποτελούν διακριτά δοκίμια , παρά δευτερεύοντα σημεία σε κάθε κεφάλαιο που αναφέρεται σε καθένα από τους συγγραφείς της Φιλοκαλίας.
Η βυζαντινή παρακμή ,η οθωμανική κατάκτηση , η μοναρχική παρέκκλιση στην Ρωσία και κατόπιν ο κομμουνιστικός ολοκληρωτισμός, που θα τον διαδεχθεί , πάντα κατά τον Ράμφο, μια δημοκρατία εντός εισαγωγικών οφειλόταν σε ένα γεγονός :ότι κατά τον 11ο και τον 12ο αιώνα «κυοφορείτο στο Βυζάντιο μια ατομικότης ανέκδοτη»(σελ. 319), που οδηγήθηκε σε ναυάγιο με αποτέλεσμα οι «ορθόδοξοι λαοί δεν βρήκαν ακόμη τρόπο να συμφιλιωθούν δημιουργικά με την ιστορικότητα του υποκειμενικού ανθρώπου ».(σελ.319).Όμως αυτό που θα έπρεπε να αποδείξει , δηλαδή ότι η αναιμική ατομικότητα της ορθόδοξης ανατολής , αυτή και αποκλειστικά μόνο αυτή και όχι άλλοι λόγοι , διαμόρφωσε τις εξελίξεις της Ανατολικής Ευρώπης δεν το αποδεικνύει πουθενά. Είναι μια αξιολογική κρίση του , που κρέμεται στο κενό. Μοιάζει η Δύση, να ξεκινά και να τελειώνει την ιστορία της με την μεταπολεμική δημοκρατία ,ενώ οι αιώνες μοναρχίας , αποικιοκρατίας , ιμπεριαλισμών, ολοκληρωτισμών να είναι σαν να μην έχουν υπάρξει ποτέ. Η επίκριση της μονομέρειας της ανατολικής χριστιανοσύνης (σελ. 320), παραβλέπει το γεγονός ότι στα όρια της διατυπώθηκε ο «σπερματικός λόγος» , κατά τον οποίο όλοι οι άνθρωποι μετέχουν της αλήθειας.
Σ.Κουτρούλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου