Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020

Κώστας Παπαϊωάννου: ο Τρότσκι και ο ολοκληρωτισμός




Γράφει ο Κ.Π. στη "Γένεση του ολοκληρωτισμού -οικονομική υπανάπτυξη και κοινωνική επανάσταση"(πρώτη έκδοση 1959, επανέκδοση Εναλλακτικές Εκδόσεις 2017) για τον Τρότσκι: "Σε τι συνίστατο λοιπόν ο "αριστερισμός" του Τρότσκι και των οπαδών του; Και γιατί οι αντίπαλοί τους εθεωρούντο "δεξιοί"; "Αριστερός" ήταν ο Τρότσκι όχι γιατί ζητούσε την εφαρμογή του προλεταριακού προγράμματος του 1917 (για το οποίο κανένας δεν έκανε πια λόγο) αλλά γιατί, ήδη από το 1923, είχε διατυπώσει το πρόγραμμα της ταχύτατης βιομηχανοποίησης, της ολοκληρωτικής σχεδιοποίησης της οικονομίας και της εντατικής εκμετάλλευσης των αγροτών που, δέκα χρόνια αργότερα, επρόκειτο να πραγματοποιήσει ο μεγαλύτερος του αντίπαλος: ο Στάλιν. Η αντίθεση αριστερών και δεξιών μέσα στο μπολσεβικικό κόμμα, κατά τη διάρκεια της αποφασιστικής αυτής περιόδου, δεν αφορά το ρόλο του προλεταριάτου ή την ανοικοδόμηση της νέας κοινωνίας αλλά τη στάση της γραφειοκρατίας απέναντι στους αγρότες. Το προλεταριάτο είχε πάψει να αποτελεί έναν αυτοτελή ιστορικό παράγοντα κι η πρώτη αιτία της ήττας του Τρότσκι είναι ασφαλώς το ότι παρέλειψε συστηματικά να περιλάβει στο πρόγραμμά του την παραμικρή εργατική διεκδίκηση. Αλλ' αυτή η παράλειψη δεν ήταν τυχαία : το πρόγραμμα του Τρότσκι δεν είχε παρά μακρινές σχέσεις με τη "δικτατορία του προλεταριάτου". Ο Τρότσκι νόμιζε ότι το πρόγραμμα του ήταν σοσιαλιστικό γιατί, στη φαντασία του, ο σοσιαλισμός ταυτιζόταν με την ολοκληρωτική σχεδιοποίηση της οικονομίας και τη βιομηχανοποίηση"(σελ.404).
Ο Κ.Παπαϊωάννου θεωρεί τον Τρότσκι πιο σταλινικό από τον Στάλιν καθώς "ζητούσε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να "στρατιωτικοποιηθούν" τα εργατικά συνδικάτα και να επιβληθεί σ' όλους τους τομείς της παραγωγής, και ιδίως στα εργοστάσια και στις μεταφορές, ένα καθεστώς στρατιωτικής κινητοποίησης και πειθαρχίας, που θύμιζε πολύ περισσότερο τις "στρατιωτικές αποικίες" του Αρακτσέγιεφ, του πολύ αντιδραστικού υπουργού του Τσάρου Αλεξάνδρου του Α', παρά την "αυτοδιοίκηση των παραγωγών" των σοσιαλιστικών μανιφέστων"(σελ.333).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου