Πρόκειται για την διδακτορική διατριβή του συγγραφέα. Όπως εξ αρχής επισημαίνει δεν θέλει να σταθεί στις διακηρύξεις των δρώντων αλλά να εντοπίσει πως στην πραγματικότητα αυτές λειτουργούν.
Έτσι στον πρόλογο μας προϊδεάζει για τις κατευθύνσεις του γράφοντας: «από την άλλη μεριά, θα ήταν εξίσου παραπλανητικό να σταθούμε στις φιλελεύθερες διακηρύξεις και τις προωθημένες θέσεις του Α.Πολυζωϊδη, του Α.Σούτσου ή του Θ.Φαρμακίδη, και να μη δούμε ότι πίσω απ’ αυτές καλύφθηκαν, πολλές φορές και οι αντιδράσεις των παραδοσιακών δυνάμεων στις εκσυγχρονιστικές προσπάθειες της κεντρικής εξουσίας»(σελ.140).
Στον επίλογο του έργου του o Χ.Λούκος συμπεραίνει: « η πορεία που ακολούθησε το ελληνικό κράτος μετά το 1831 φαίνεται να μην αναιρεί ορισμένες βασικές θέσεις της καποδιστριακής πολιτικής. Επί πλέον, όπως προκύπτει από την έρευνα των πηγών, ο Καποδίστριας ενδιαφέρθηκε ειλικρινά για την οικονομική και πολιτική χειραφέτηση των αγροτικών μαζών, σταθερά απέβλεψε στη συντριβή της δύναμης των προκρίτων και οπλαρχηγών, επιδίωξε συστηματικά τη σύναψη δανείου για την εξόφληση του δημόσιου χρέους και την ενίσχυση της παραγωγής, ώστε να εξαλειφθεί το μόνιμο έλλειμα στον προϋπολογισμό ⸱ αναγκαίες προϋποθέσεις για ουσιαστική εξέλιξη, που η καθυστέρηση της εφαρμογής του βάρυνε αποφασιστικά στην μετέπειτα ιστορία της χώρας. Σ’ αυτά μπορεί να προστεθεί και το γεγονός, που ήδη επισημάνθηκε, ότι πολλοί από τους φανατικότερους αντιπάλους του Κυβερνήτη υποστήριξαν λίγα χρόνια μετά τη δολοφονία του θέσεις που δεν διέφεραν ουσιαστικά απ’ αυτές που τον κατηγορούσαν ότι υιοθέτησε»(σελ.393).
Ο Χ.Λούκος παραδέχεται, πως και αν δεν ήταν η μοναδική επιλογή «φαίνεται ότι δύσκολα θα μπορούσε να επιχειρηθεί η οργάνωση της χώρας, στην κατάσταση που την βρήκε ο Καποδίστριας, χωρίς την προσφυγή σε κάποια μορφή αυταρχικότητας»(σελ.393). Επίσης παρά την συντηρητική ιδεολογία και την αυταρχικότητα του «το πρόγραμμα του είχε σαφή στοιχεία πολιτικού εκσυγχονισμού»(σελ.396) , ώστε τελικά «ο Κυβερνήτης προσπάθησε να θέσει τις βάσεις ενός σύγχρονου κράτους. Με το συγκεντρωτικό σύστημα που επέβαλε περιόρισε ουσιαστικά την επιρροή των παραδοσιακών κοινωνικών δυνάμεων»(σελ.399). Η δολοφονία του Καποδίστρια σήμανε την νίκη των εκπροσώπων του τοπικισμού και του παραδοσιακού πνεύματος «που μπόρεσαν υπό το σύνθημα, και αργότερα υπό την προστασία, των φιλελεύθερων θεσμών να διατηρήσουν τον ηγετικό τους ρόλο»(σελ.400). Όπως ορθά τόνισε ο Π.Κονδύλης επρόκειτο για εκείνο τον κοινοβουλευτισμό «που όχι μόνον ήταν όργανο ιμπεριαλιστικής επιρροής, αλλά και αγωγός των παραδοσιακών, ενάντιων προς τον ριζικό εκσυγχρονισμό πατριαρχικών δομών και νοοτροπιών».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου