• Δραστήρια και ζωηρή είναι η πνευματική ζωή της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης , της πρωτεύουσας των προσφύγων κατά τον Γ.Ιωάννου. Συγγραφείς ,ποιητές και ζωγράφοι συνασπίζονται γύρω από διάφορα περιοδικά. Κοινωνικές αναφορές («η ποίηση της ήττας») , υπαρξιακές αναζητήσεις και μεταφυσικοί προβληματισμοί (η επιρροή της ορθοδοξίας κοινοβιακής ή ευσεβιστικής είναι καταλυτική ) αντιπροσωπεύονται εξίσου έντονα: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (το φαρμακείο του οποίου υπήρξε για ένα διάστημα σημείο συνάντησης πολλών στοχαστών ), Ζωή Καρέλλη, Ηλίας Πετρόπουλος , Γιώργος Ιωάννου, Κάρολος Τσίζεκ, Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Κλείτος Κύρου, Μ.Αναγνωστάκης ,Ντίνος Χριστιανόπουλος (και το περιοδικό «Διαγώνιος»), Κωστής Μοσκώφ ,Κώστας Ζουράρης , απαρτίζουν τους άξονες της μεταπολεμικής πνευματικής Θεσσαλονίκης που αποτυπώνεται πιστά μέχρι τους στίχους και την μουσική του Δ.Σαββόπουλου και του Νίκου Παπάζογλου.
Το περιοδικό της Θεσσαλονίκης «ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ»(Τεύχος 133 7-8/2008) αφιερώνεται σε ένα από τους πιο δραστήριους στοχαστές της Θεσσαλονίκης τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Γράφουν: Δ.Κόκκορης , Βρασίδας Καραλής, Περικλής Σφυρίδης ,Μαρία Ιατρού ,Πολυξένη Βελένη ,Θωμάς Κοροβίνης ,Θανάσης Μαρκόπουλος ,Περικλής Σφυρίδης ,Παναγιώτης Γούτας .
Θυμάμαι τον Ντίνο Χριστιανόπουλο τον είχα ακούσει στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας σε ένα αφιέρωμα για τον Βασίλη Τσιτσάνη. Εκεί δεν μίλησε μόνο για τον Β.Τσιτσάνη και το ρεμπέτικο αλλά τραγούδησε ρεμπέτικα μαζί με το συγκρότημά του. Η μελέτη του ρεμπέτικου σημαίνει γνώση των βαθύτερων και αυθεντικότερων στοιχείων του νεοελληνισμού. Ο Χριστιανόπουλος κριτικό ,συχνά εριστικό πνεύμα , είναι συγχρόνως δοκιμιογράφος, ποιητής , πεζογράφος , εκδότης βιβλίων και περιοδικού (της «Διαγωνίου») και οργανωτής εικαστικών γεγονότων.
Από τα κείμενα που περιέχονται στον «ΦΙΛΟΛΟΓΟ» επισημαίνω από το «Κορμί και το σαράκι»:
«Καημένε Μακρυγιάννη να ‘ξέρες γιατί τζάκισες το χέρι σου – το τσάκισες για να χορεύουν σέικ τα κωλόπαιδα ».
Επίσης το «Ρωσοπόντιοι»:
«Σε μια λαική αγορά , ένας νεαρός Ρωσοπόντιος άπλωσε – μια κουβέρτα με κάτι ψιλοπράματα για πούλημα.Απέ- ναντί του , ένας κοτοπουλάς , μόλις τον είδε , άρχισε να – βρίζει : «Τουρκόσποροι ,τι θέλατε και ήρθατε εδώ ; Ήρθα-τε να μας φάτε το ψωμί μας ; Να φύγετε ,δε σας θέλου-με ».Ο Ρωσοπόντιος δεν ήξερε ελληνικά ,δεν καταλά-βαινε. Φώναξε τον παππού του , που στέκονταν λίγο πιο – πέρα και άκουγε .Εκείνος ,ατάραχος ,πλησίασε τον- υβριστή και του είπε με πεντακάθαρα ελληνικά : «Άκου,- παιδί μου , μια κουβέντα θα σου πώ , και βάλ’την καλά – στο μυαλό σου : Εάν εσύ είσαι Έλληνας , εγώ είμαι – Έλλην ! – Ο κόσμος χειροκρότησε με ενθουσιασμό .Έφυγα κι εγώ – συγκινημένος , που αξιώθηκα ν’ακούσω τέτοιο ποίημα».
Τέλος ένα πυκνό και δυνατό κριτικό κείμενο που πρέπει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί είναι το «Εναντίον» ,που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Διαγωνίου. Ανάμεσα στα άλλα γράφει : «Είμαι εναντίον κάθε ιδεολογίας , σε οποιαδήποτε απόχρωση και αν μας την πασέρνουν. Όσο πιο γοητευτικές και πρωτοποριακές είναι οι ιδέες ,τόσο πιο τιποτένια ανθρωπάκια μπορεί να κρύβονται από πίσω τους. Όσο πιό όμορφα τα λόγιά τους , τόσο πιο ύποπτα τά έργα τους .Όσο πιο υψηλοί οι στόχοι , τόσο πιο άνοστοι οι στίχοι. Είμαι , προπάντων ,εναντίον των κρυφών φιλοδοξιών μας ,που μας οδηγούν καθημερινά σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Άν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια ,δε φταίει μόνο το κωλοχανείο , φταίνε και οι δικές μας οι παραχωρήσεις και αδυναμίες ».
• Όπως έγραφε ο Γ.Σεφέρης «Πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια ».Γι’ αυτό και νοιώθω απερίγραπτη συγκίνηση όταν διαβάζω για το χωριό που γεννήθηκα το Δερβένι της Κορινθίας. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ το βιβλίο του Νίκου Βουρνάζου «Δυτική Κορινθία : Κατοχή ,αντίσταση, εμφύλιος »(σελ.334) . Ο συγγραφέας ,νεαρός αντάρτης στην κατοχή αναφέρεται στα τραγικά γεγονότα αυτής της περιόδου , που πολλά από αυτά αποτελούσαν μέρος της προφορικής μας παράδοσης , αλλά μέχρι τώρα δεν είχαν αποτυπωθεί γραπτώς. Πράξεις αντίστασης ηρωισμού και μεγαλείου καλύπτονται από πράξεις προδοσίας και ωμότητας.
Ανάμεσα στις άλλες μαρτυρίες ξεχωρίζω αυτή του Νίκου Αναστασόπουλου (Ζαέρης ) , που υπήρξε αντάρτης του ΕΛΑΣ , ράφτης μετά τον πόλεμο , πρότυπο ήθους –μακαρίτης πλέον - ,και ιδιαίτερα συμπαθής σε όλη την τοπική κοινωνία , όπως μεταφέρετε από τον υιό του Γιάννη Αναστασόπουλο : «Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από τη Νεμέα πεζοί έφθασαν στην Κόρινθο και στρατοπέδευσαν εκτός Κορίνθου. Εκεί συγκεντρώθηκαν και ο Άρης Βελουχιώτης , ο Εμ.Βαζαίος και ο Μητροπολίτης Ηλείας. Στο στρατόπεδο τους υπεδέχθη ο Μητροπολίτης Κορίνθου ,υπεύθυνοι των ΕΑΜικών οργανώσεων και άλλες προσωπικότητες .Εκεί , ο Μητροπολίτης Ηλείας είπε στον Κορινθίας «μαζεύετε τους ταγματασφαλίτες αλλιώς δεν θα μείνει κανένας». Μπήκαν στην πόλη ειρηνικά ,τραγουδώντας αντάρτικα τραγούδια και στην πλατεία παρέλασαν μπροστά στους επίσημους.Στην πλατεία μίλησε ο Άρης Βελουχιώτης και άλλοι»(σελ. 174).
Σπύρος Κουτρούλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου