Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2010
Δύο σχόλια περί Τ.Μίχα και Ν.Ψυρούκη
• Ο δραστήριος νεοφιλελεύθερος δημοσιογράφος της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ» Τ.Μίχας , παλαιός φίλος του Α.Ανδριανόπουλου , προσπαθεί να ντύσει τις νεοφιλελευθέρες ιδεοληψίες με ένα ένδυμα « αριστερής» επιχειρηματολογίας .Σε βιβλίο που είχε εκδόσει παλαιότερα για τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας ,απέδωσε σχεδόν όλα τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν ,στούς Σέρβους , ώστε η Νατοική επιδρομή να είναι και εύλογη και αναγκαία. Στόχος της αρθρογραφίας του σε πολλές περιπτώσεις είναι να αποδοθούν όλα τα κακά στούς ντόπιους εθνικισμούς και να αθωωθούν οι ευθύνες των ιμπεριαλιστών.
Όταν συζητείτο η δημιουργία μουσουλμανικού τέμενους στην Παλλήνη , παρά τίς υποτιθέμενες « πολυπολιτισμικές » του αφετηρίες στάθηκε αντίθετος διότι θεώρησε ότι θα ήταν κέντρο ισλαμικής τρομοκρατίας .Τίς ίδιες ανησυχίες είχαν εκφράσει την ίδια εποχή οι ΗΠΑ και το ΙΣΡΑΗΛ.
Σε άρθρο του στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» (7.7.2008) υποστηρίζει ότι υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύο διαφορετικές αντιλήψεις για την ερμηνεία της κοινωνίας.Η μία προβάλλει τίς διαφορές μεταξύ των ανθρώπων (φυλετικές , ιστορικές , θρησκευτικές , γλωσσικές , πολιτισμικές κλπ) και η άλλη τις ομοιότητες μεταξύ των ανθρώπων : «Αυτός ο τρόπος σκέψης , που έχει τίς ρίζες του στον Διαφωτισμό , σήμερα εκφράζεται κυρίως με διάφορες μορφές οικουμενισμού ή κοσμοπολιτισμού ».
Η θέση αυτή εδραιώνεται ή στην απουσία γνώσης για το τί πραγματικά αντιπροσώπευε ο Διαφωτισμός ή στην συνειδητή διαστρέβλωση του. Ο Διαφωτισμός έχει συνυφανθεί με τα εθνικά κινήματα που διέλυσαν τίς πολυεθνικές συχνά ευρωπαικές αυτοκρατορίες και δημιούργησαν τα εθνικά κράτη .Ειδικά στον ελληνικό χώρο ο διαφωτισμός συνδυάστηκε με την «Αδελφική Διδασκαλία» που κήρυσσε τον ελληνικό εθνισμό σε αντίθεση με την «Πατρική Διδασκαλία» που θεωρούσε ανθρώπινη αναγκαιότητα και θεικό θέλημα να παραμείνει ο ελληνισμός στα πλαίσια της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Άν υπάρχουν οικουμενικές αντιλήψεις στον Διαφωτισμό είναι οι απαιτήσεις για οικουμενική κυριαρχία των ευρωπαικών κρατών καθώς περνάνε πιο ορμητικά στο στάδιο του ιμπεριαλισμού.
Ο Isaiah Berlin υποστηρίζει ότι τον Μοντεσκιέ -ένα κλασσικό εκπρόσωπο του Διαφωτισμού- τον ενδιαφέρουν περισσότερο οι διαφορές παρά οι ομοιότητες μεταξύ των ανθρώπων ( Isaiah Berlin: «Ενάντια στο Ρεύμα »Εκδ.SCRIPTA ,2003,σελ. 298).
Ο Παναγιώτης Κονδύλης υποστηρίζει ότι ο αστικός εθνικισμός αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα κάτω από την επίδραση της γαλλικής Επανάστασης: «Η Επανάσταση συγκρότησε το έθνος με τα πολιτικά συνθήματα της ελευθερίας και της ισότητας , που in concreto σήμαιναν ότι ο εθνικός χώρος έγινε ομοιογενής χάρη στον παραμερισμό των προνομίων της αριστοκρατίας και του κλήρου καθώς και της τοπικής – φεουδαλικής αυτονομίας.Ώστε ο αστικός εθνικισμός , καθώς στρεφόταν εναντίον των χωριστικών και τοπικιστικών αυτών τάσεων , αποτελούσε μία κατάκτηση πρός τα μέσα , μία κατάληψη του εθνικού χώρου από κοινωνικές δυνάμεις με την βούληση και την ικανότητα να εθνικοποιήσουν τον χώρο αυτόν , δηλ. να τον ενοποιήσουν πολιτικά , οικονομικά και νομοθετικά »(Π.Κονδύλη: «Πλανητική Πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ,Εκδ.Θεμέλιο 1992, σελ .74 »).
Βεβαίως ο ρόλος του έθνους είναι διαφορετικός κατά την εποχή του αντιαποικιακού αγώνα αλλά και κατά την εποχή της παγκοσμιοποίησης.Σε όλες αυτές τίς περιπτώσεις ο εθνισμός έχει έναν βαθύτατα προοδευτικό χαρακτήρα σε αντίθεση με την αντιδραστικότητα των αντιπάλων του.Ας θυμηθούμε ότι και η Κομμούνα του Παρισιού ξεκίνησε από το εθνικό ζήτημα και η εφημερίδά της λεγόταν «Πατρίδα».
Δυστυχώς οι απόψεις του Τ.Μίχα δεν υπηρετούν τον επιστημονικό διάλογο , αντίθετα έχουν βαθύτατους και πασιφανείς ιδεολογικούς στόχους.
Τέλος είναι χρήσιμο να επαναλάμβάνουμε ότι ο ελληνικός εθνισμός δεν έχει καμμία σχέση με τούς δοσίλογους , με τους Ταγμασφαλίτες , τους κουκουλοφόρους της κατοχής , με αυτούς που απέσυραν την ελληνική μεραρχία από την Κύπρο αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στον «Αττίλα» , με αυτούς που εκμεταλλεύονται τους ξένους αλλά και τους έλληνες εργάτες , με αυτούς που υπηρετούν τα σχέδια και τίς επιδιώξεις του αμερικανισμού σε αντίθεση με τα συμφέροντα της πατρίδας μας ,ακόμη και όταν πλειοδοτούν σε πατριωτισμό και σε «μεγαλοιδεατισμό » , έχοντας όμως στο νού τους ,τούς « τουρκοχειρωτονημένους δουλοπρίγκηπες » του Φαναρίου.
• Ένα εξαιρετικό βιβλίο που δεν έχει την προβολή που του αξίζει είναι το βιβλίο του Νίκου Ψυρούκη «Το εθνικό ζήτημα » (Εκδόσεις ΑΙΓΑΙΟΝ ΚΟΥΚΙΔΑ ,Λευκωσία 2003 Σελ. 304).
Προιόν επίπονης και σε βάθος μελέτης τοποθετεί το έθνος μέσα στην ιστορική του εξέλιξη .Ο Ν.Ψυρούκης κινείται με άνεση ανάμεσα στους κλασσικούς του μαρξισμού , το Ρήγα Φεραίο και τον Ι.Δραγούμη .
Στον πρόλογο της τελευταίας έκδοσης τονίζει :«Με τσακισμένα έθνη αφανίζονται οι μεγάλες αξίες της ανθρωπότητας , η παραγωγική αυθυπαρξία κάθε ξέχωρης εθνικής οντότητας ( ο πατριωτισμός της , η αντίληψη της ελευθερίας , ο κοινός ψυχισμός , ο πολιτισμός της). Και χωρίς τίς αξίες αυτές οι άνθρωποι εξανδραποδίζονται , μεταπλάθονται σε μοιρολατρικούς σκλάβους του σάπιου συστήματος .Γίνονται μουνούχοι »(σελ.Ι).
Επικρίνοντας τον όψιμο θαυμαστή της «Αυτοκτατορίας» T.Negri καταλήγει στο συμπέρασμα ότι « η επιστημονική γνώση του Εθνικού ζητήματος και η συνειδητοποίηση της αδήριτης ανάγκης για τη διηνεκή υπεράσπιση της ταυτότητας όλων των εθνών και της ανεμπόδιστης ανάπτυξή τους , συστατικά μέρη της αντιιμπεριαλιστικής επανάστασης ,είναι ο μοναδικός δρόμος για το μεγαλύτερο αγαθό των ανθρώπων , της κατάκτησης της ελευθερίας τους »(σελ. VIII).
Ο Ν.Ψυρούκης αναφέρεται αναλυτικά στίς απόψεις του Μάρξ και του Λένιν για το εθνικό ζήτημα .Θεωρεί ότι ο επιστημονικός χαρακτήρας της σκέψης του Λένιν τον εμπόδιζε να είναι ευρωκεντριστής ,αλλά και να αναγνωρίζει την αναγκαιότητα των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων των λαών που ευρίσκονται σε καθεστώς αποικίας .Έτσι ο Λένιν θα υποστηρίξει « το ξύπνημα της εθνικής ζωής και των εθνικών κινημάτων , την πάλη ενάντια σε κάθε εθνικό ζυγό και την δημιουργία εθνικών κρατών »(σελ. 195).Η Κινέζικη Επανάσταση πρέπει να ενταχθεί στα κορυφαία εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα του αιώνα που πέρασε.
Ο Ν.Ψυρούκης θεωρεί αναγκαίο να ξεχωρίζουμε τον εθνισμό από τον εθνικισμό (σελ. 163).Αναζητεί όλα τα στοιχεία που προσδιορίζουν την έννοια της εθνότητας για να καταλήξει στην σημασία που έχει η εθνική συνείδηση , η συνείδηση του ανήκειν σε μια ιστορική συλλογικότητα στον καθορισμό της έννοιας του έθνους (σελ.142).
Ο Ψυρούκης αποτιμά θετικά την συμβολή του Βυζαντίου και επικρίνει τον υποτιμητικό τρόπο που αντιμετωπίστηκε από την δυτική ιστοριογραφία : «Το Βυζάντιο ανάμεσα στον 6ο και 11ο αιώνα , υπήρξε το μεγάλο κέντρο του ευρωπαικού μεσαιωνικού πολιτισμού , ο δυτικοευρωπαικός εγωκεντρισμός στράφηκε με ασυγκράτητη μανία ενάντιά του , ιδιαίτερα μετά το γνωστό θρησκευτικό σχίσμα»(σελ. 93).
Ο εθνικισμός σύμφωνα με τον Ν.Ψυρούκη είναι βασικό στοιχείο της αστικής ιδεολογίας και αναπτύχθηκε κατ’αρχήν μαζί με την άνοδο της αστικής τάξης στην Δυτική Ευρώπη.
Ο Ψυρούκης δεν παραλείπει να επικρίνει τα ανατολικά καθεστώτα ως καθεστώτα που κυριαρχούσε η συλλογική γραφειοκρατική κρατική αστική τάξη.Όμως ισχυρίζεται ότι ο Λένιν έθεσε τίς βάσεις της αντιιμπεριαλιστικής εθνικοαπελευθερωτικής ιδεολογίας ήδη από το 1920(σελ.205).Στην εποχή του Στάλιν ο νέος πατριωτισμός θα γίνει το «ιδεολογικό κάλυμμα του νέου ρώσικου επεκτατισμού»(σελ.222) και ο προλεταριακός διεθνισμός ο μανδύας που καλύπτει την υποταγή ορισμένων εθνών στην πρώην ΕΣΣΔ..
Ο Ψυρούκης επίσης αναφέρεται στον «κοσμοπολιτισμό που έχει γίνει του συρμού στίς χώρες της αποικιοκρατικής μητρόπολης και ο οποίος έχει κατ’ αρχήν θεμέλιο τον εθνικό νιχιλισμό »(σελ 234) , και που προσπαθεί να ξεριζώσει την εθνική συνείδηση , βασιζόμενος σε ουτοπιστικά νεφελώματα αστών και μικροαστών διανοουμένων.Ο γκλομπαλισμός (η παγκοσμιοποίηση ) θεωρεί ως πρωταρχική αναγκαιότητα το ξερίζωμα της εθνικής συνείδησης (σελ.238).Κοσμοπολιτισμός και σωβινισμός- ρατσισμός δεν είναι αντίθετα αλλά αλληλοσυμπληρούμενα μεγέθη.
Ο Ν.Ψυρούκης καταλήγει στο συμπέρασμα :«πάλη για την πλήρη εφαρμογή τής αρχής της αυτοδιάθεσης των εθνών, ελευθερία όλων των εθνών »(σελ.278).Το δοκίμιο για το εθνικό ζήτημα θα πρέπει να διαβαστεί μαζί με τίς άλλες ιστορικές μελέτές του ειδικά αυτές που αναφέρονται στο Κυπριακό.Στον τόπο μας όπου η υπεράσπιση του αμερικανισμού και του ιμπεριαλισμού γίνεται σε πολλές περίπτωσεις με την επίκληση του αντιεθνικισμού η μελέτη τών έργων του παλαίμαχου αγωνιστή της αριστεράς και χαλκέντερου ιστορικού Ν.Ψυρούκη ,είναι όχι μόνο αναγκαία
αλλά και πολύτιμη.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου